Plagiaat of niet?

Geachte heer Groot,

Wij hebben elkaar nooit gesproken. U heeft zelf ook nooit contact met mij gezocht. Maar blijkbaar vormt dat van uw kant geen enkele belemmering om in de openbaarheid nogal stevige uitspraken te doen over mij. U beschuldigt mij in de meest stellige bewoordingen van plagiaat, op basis van een tekst die u eerder is toegezonden door de heer Grimbergen.

U meent dat de kwalificatie ‘plagiaat’ terecht is hier, omdat de tekst in kwestie besproken zou zijn tijdens een bijeenkomst voor genodigden in het Utrechtse hotel Karel V en daardoor als openbaar kan worden aangemerkt.
Ik kan u zeggen dat deze (door hoor en wederhoor eenvoudig te verifiëren) bewering volkomen onwaar is en daarmee niet alleen onzorgvuldig maar met alle implicaties die u er aan verbindt in mijn richting ook nog eens onbehoorlijk.
Zoals ik de heer Grimbergen meermalen heb gemeld betreft het een intern rapport waarvan het nooit de bedoeling is geweest om deze te publiceren; het vormde voor ons als team en voor het bestuur van de stichting SOS-Z slechts een brondocument om andere teksten die wel met derden zijn gedeeld op te baseren.
Ik heb de tekst in kwestie zelf beschikbaar gesteld aan de heer Grimbergen toen hij mij vroeg naar het werk dat ik heb verricht voor de stichting SOS-Z, gewoon om hem - in goed vertrouwen en in alle openheid - inzicht te geven in de diverse opbrengsten van ons ‘werk in uitvoering’ (waaronder dus ook deze snelle poging om relevante beleidsnota’s en adviesrapporten voor onszelf in kaart te brengen).

Behalve het onderzoeksteam zelf en het bestuur van de stichting heeft niemand de betreffende tekst ooit te zien gekregen of gelezen. En dat was ook nimmer bedoeling - dat wil zeggen, tot het moment waarop de heer Grimbergen deze tekst met u deelde en aan u de uitspraak wist te ontlokken dat het om plagiaat zou gaan. Pas vanaf dat moment zijn anderen uitgenodigd (niet door mij, maar door u en door de heer Grimbergen!) om hiervan kennis te nemen.

Prima natuurlijk, ik schaam mij nergens voor – ook niet voor deze tussentijdse opbrengst van ‘werk in uitvoering’. Dat u er vervolgens toe overgaat dit interne tussenproduct als plagiaat te kwalificeren is goed beschouwd eigenlijk alleen maar lachwekkend: als er aan mijn kant al de behoefte zou bestaan om mijzelf zonder passend eerbetoon andermans teksten toe te eigenen, dan zou ik daar zelf toch in ieder geval bij voorkeur geen (‘saaie’, zoals u zelf zegt) passages uit beleidsnota’s van ministeries of rapporten van adviesorganen voor gebruiken. Die twijfelachtige eer gun ik met alle liefde aan anderen.

Hoe dan ook, graag verneem waar u zich eigenlijk op baseert als u stelt: ‘De rapporten zijn besproken tijdens een bijeenkomst voor genodigden in het Utrechtse Karel V en zijn daardoor openbaar gemaakt.’ Welke bijeenkomst was dat? Wie was daarbij dan? En wanneer heeft deze plaats gevonden? Ik nodig u van harte uit om iemand aan te wijzen die bij de betreffende bijeenkomst waar volgens u openbaarmaking plaatsvond aanwezig was en die dus de betreffende tekst heeft gezien of gelezen, want zelf kan ik deze constatering in ieder geval echt niet thuis brengen.

Het is verder natuurlijk volstrekte flauwekul om een masterscriptie waarin een student verslag doet van de opbrengsten van onderzoek ten overstaan van een examencommissie te vergelijken met een intern brondocument, louter en alleen bedoeld voor eigen gebruik. In kaart brengen wat anderen allemaal zeggen (‘overschrijven’ in uw woorden) heeft dan tot doel een stevige kennisbasis te leggen waar op later moment uit te putten valt. Daar is niet mis mee. Sterker, dat zouden meer mensen moeten doen….

Ik kan slechts twee verklaringen bedenken voor de valse beschuldigingen die u op hoge toon uit aan mijn adres: (1) incompetentie, omdat u de openbaarheid zoekt met beweringen waarvan u hebt nagelaten te checken of ze wel kloppen (nota bene: dat lijkt me toch wel kwalijk als hoogleraar die ‘evidence based’ in zijn leerstoelomschrijving heeft staan) of (2) misleiding, omdat u heeft vertrouwd op beweringen van de heer Grimbergen, die wel vaker is betrapt op pogingen tot karaktermoord en tendentieuze journalistiek.

In beide gevallen heeft deze hele door u opgeblazen kwestie eigenlijk iets verdrietigs, iets zieligs ook wel... Mag ik u veel sterkte wensen met uw werkzaamheden verder?

Vriendelijke groet,

Mark van Twist

Geachte heer van Twist

In uw reactie op mijn column beweert u dat het rapport nooit bedoeld was voor openbaarmaking en dat de bijeenkomsten in hotel Karel V waar het rapport is besproken nooit hebben plaatsgevonden. Uw reactie is echter in strijd met hetgeen u eerder aan de heer Grimbergen heeft geschreven. Op 27 februari schreef u in een email aan de heer Grimbergen: “Het bestuur van de stichting SOS-Z heeft ons verzocht om als achtergrondinformatie en als voorbereiding op een aantal besloten discussies met derden een intern overzichtsdocument te maken van relevante beleidsnota’s en adviesrapporten.” In het artikel op Follow the Money zegt u verder: “Door een team van drie NSOB-onderzoekers is gewerkt aan een uitgebreide documentenstudie een ruime interviewronde, een analyse van kwantitatieve informatie en het schrijven van een eindrapportage met drie achtergrondstudies en meerdere bijeenkomsten met betrokkenen in de zorg.” In hetzelfde artikel op Follow the Money zegt u dat er in 2017 een brainstormsessie heeft plaatsgevonden in hotel Karel V en in 2018 een conferentie over het onderzoek. Dit wordt ook de voorzitter van de stichting SOS-Z die opdracht gaf voor het onderzoek, de heer Han Noten, bevestigd. En nu beweert u dat deze bijeenkomsten nooit hebben plaatsgevonden. Ik concludeer uit uw woorden dat u ten minste eenmaal niet de waarheid spreekt.

U schrijft verder dat het rapport slechts een brondocument was en bedoeld om andere teksten op te baseren. Dit is een merkwaardige bewering. Om te beginnen geeft u in het rapport helemaal niet aan dat het om een brondocument gaat met overgeschreven teksten. Sterker nog u geeft onder andere aan dat het rapport naar uw mening gebruikt zou kunnen worden om iemand op te laten promoveren. Verder geldt juist voor een brondocument dat duidelijk aangegeven moet worden welke teksten citaten zijn en welke tekstdelen uw eigen werk is. Dit om te voorkomen dat u later bij het schrijven van het ‘echte’ rapport teksten van anderen als uw eigen tekst gebruikt. Uw rapport is als brondocument volledig ongeschikt omdat u geen enkel onderscheid maakt tussen uw eigen tekst en de teksten die u van anderen heeft overgeschreven.

In uw reactie schrijft u het lachwekkend te vinden om hier van plagiaat te spreken. Let wel, u heeft zestig van de honderd pagina’s tekst overgeschreven van anderen zonder dat u duidelijk maakt dat het overgeschreven tekst is. In Follow the Money vond u dat helemaal niet lachwekkend. Daar was u een stuk schuldbewuster en erkende u dat u fouten had gemaakt. Ik citeer nogmaals uw woorden in het artikel op Follow the Money (met aanhalingstekens zoals dat hoort en die u in uw rapport niet heeft gebruikt): “Onder mijn verantwoordelijkheid is een intern rapport voor de Stichting Onderzoek Systeemvraagstukken Zorgstelsel geschreven die in termen van verwijzingen naar het onderliggende bronmateriaal gewoon niet erg precies is.” U voegt daar nog aan toe: “Het zou netter/beter zijn geweest om bij het overnemen van letterlijke citaten aanhalingstekens te gebruiken.”

Ik denk dat u met uw agressieve reactie en de tegenstrijdigheden in uw uitlatingen de zaak voor uzelf er niet beter op maakt. Een meer ingetogen en schuldbewuste reactie was meer op zijn plaats geweest.

Met vriendelijke groet

Wim Groot

Geachte heer Groot,
Wat merkwaardig dat u mij niet gewoon even heeft gebeld om opheldering te vragen over deze zaak, in plaats van een column te schrijven waarin u een groteske poging doet tot karaktermoord.
Hoe komt u erbij dat ik beweer dat de bijeenkomsten in het Utrechtse Karel V nooit hebben plaatsgevonden? Natuurlijk zijn die bijeenkomsten er wel geweest. Sterker nog, ik was daar zelf bij!
Punt is alleen dat daar hele andere documenten ter tafel lagen dan de teksten waar u zich zo druk over maakt. Ik heb het u en de heer Grimbergen al meermalen laten weten: de teksten waar u steeds de kwalificatie 'plagiaat' aan verbindt hebben slechts gediend als achtergrondinformatie en zijn opgesteld voor onszelf als team en het bestuur van SOS-Z ter voorbereiding op desbetreffende bijeenkomsten met derden.
Er is dus helemaal geen sprake van tegenstrijdigheid in mijn opmerkingen, alleen van onvermogen (of onwil?) aan uw kant om te begrijpen dat u lawaai maakt over een intern brondocument (zonder aanhalingstekens maar met voetnoten), dat ik zelf in goed vertrouwen en alle openheid heb gedeeld met de heer Grimbergen om te laten zien welk werk er is verricht, maar waarvan het verder nooit de bedoeling is geweest om het te delen met derden of te publiceren.
U schrikt blijkbaar van mijn reactie (u noemt die 'agressief'), maar moet toch kunnen begrijpen dat ik een persoonlijke aanval van uw kant, met een beschuldiging die is gebaseerd op een evident onjuiste feiten, niet zomaar over mij heen kan laten gaan.
Lees vooral nog eens terug wat u zelf schreef in een eerdere column over ‘haat en nijd bij de universiteit’. Daar stelt u dat ‘reputatie bashing’ een vorm van pesten en intimidatie is, die voortkomt uit afgunst en jaloezie en in de academische omgeving helaas te vaak onbestraft blijft. U schrijft: ‘slachtoffers verdienen bescherming’ en stelt dat er alle reden is om beschadigende actie door ‘reputation bashers’ steviger aan te pakken. Zo is het maar net.
Wie de schoen past trekke hem aan!
Mark van Twist