MAASTRICHT. Prof. Onno van Schayck, directeur van het onderzoeksinstituut Caphri en hoogleraar preventieve geneeskunde, heeft bij iemand een “been zien aangroeien” nadat daarvoor gebeden was. Dat vertelt hij in een recent interview op een christelijke website. Volgens hem zijn er röntgenfoto's gemaakt die de beenverlenging “onomstotelijk” staven. Van Schayck zegt dat hij hier “God direct heeft zien optreden”.
Van Schayck vertelt het verhaal over de succesvolle gebedsgenezing in een video op de site Geloof & Wetenschap van ForumC, een organisatie van christelijk-gereformeerde snit, die deze opnames samen met de EO heeft laten maken. Het gefilmde interview staat nu twee maanden online, sinds eind november 2012. Letterlijk zegt de (als zodanig aangekondigde) Caphri-directeur en lid van de gezondheidsraad: “Er zijn momenten geweest waarbij ik God heb zien optreden, heel dichtbij, iemand die een beentekort had, waarvoor gebeden werd, en dat ik het been zag aangroeien. Ik dacht (…) kan dit? Ja, ik denk dat het kan, omdat ik denk dat God niet afhankelijk is van het natuurlijke, wel denk ik dat je daar voorzichtig mee moet zijn, (…) dat je moet toetsen of het klopt, en niet zomaar wat moet aannemen (…). Haast een wetenschappelijk principe, dat je moet kijken, en echt onomstotelijk moet kijken of het klopt, en in dit geval was het ook onomstotelijk, en kon je ook aan de hand van röntgenfoto’s onomstotelijk aannemen dat er inderdaad een groei had plaatsgevonden die onverklaarbaar was.”
Gevraagd om een reactie liet Van Schayck afgelopen weekend per e-mail weten dat hij vanwege naderende deadlines weinig tijd had, maar dat zijn ervaring van meer dan vijfentwintig jaar geleden dateert en dat hij in zijn archief op zoek zal gaan naar informatie over de betreffende patiënt en de röntgenfoto’s. Bij het ter perse gaan van Observant had hij die nog niet gevonden. Wel zegde hij een interview toe voor half februari.
De kwestie vertoont enige gelijkenis met de affaire rond Edward Dompeling, kinderlongarts en eveneens lid van de wetenschappelijke staf van Caphri. Van Schayck en Dompeling kennen elkaar goed, ze waren jarenlang lid van hetzelfde kerkgenootschap. Dompeling had eind 2010 tijdens een evangelisatiereis naar Birma actief deelgenomen aan een sessie waarbij blinde kinderen na gebed ziende zouden zijn geworden. De claim bleek later aantoonbaar onjuist, de zaak haalde de landelijke media maar zowel Van Schayck, hoogste baas van Dompeling, als UM-rector Mols betitelde de reis als privéaangelegenheid. Toch vond Van Schayck dat Dompeling de media te woord moest staan, iets waar deze in toestemde maar waar hij door toenmalig rector Mols weer vanaf werd gebracht. Ook de artsenorganisatie KNMG liet weten dat een arts die in verband wordt gebracht met gebedsgenezing, daarover tekst en uitleg dient te geven.
Van Schayck maakt in het interview duidelijk dat hij begrijpt hoe gevoelig dit soort zaken liggen. Hij zegt “moeite te hebben om het te vertellen omdat ik denk (…) dat het heel makkelijk een leven op zichzelf gaat leiden. Toch wil ik het wel doen.” Daarna volgt zijn relaas. In de loop van deze week koos hij echter gaandeweg voor een iets relativerender toon.
Gevraagd naar meer details van het ‘wonder’ - zijn uitlatingen worden voorafgegaan door het kopje ‘wonderen’ - mailt hij geen antwoorden terug maar wel: “Ik besef heel goed dat wat meer dan 25 jaar geleden voor mij een bewijs was, nu voor anderen helemaal geen wetenschappelijk bewijs hoeft te zijn.” Een soortgelijke repliek gaf Van Schayck deze week aan de kritische christelijke website Goedgelovig.nl. Die vroeg hem hoe hij stond tegenover het idee om een commissie van christen-medici in het leven te roepen die bovennatuurlijke genezingsclaims kan controleren. Van Schayck schrijft dat hij zich goed in dat voorstel kan vinden, en hij vervolgt: “In feite sluit dit erg aan bij wat ik in dit interview heb willen zeggen, (…) dat ik als persoon zelf ook behoefte aan bewijs had. Ik besef natuurlijk heel goed dat mijn verhaal geen wetenschappelijk bewijs levert aan anderen.”
In antwoord op een vraag van Goedgelovig.nl of hij meer van dit soort ervaringen heeft gehad – Van Schayck had het over “momenten” dat hij “God zag optreden” – schrijft hij dat het hierbij gebleven is.