Het verhaal: Marcel Marx (André Wilms) verdient als schoenpoetser een schamel loon in de Franse havenstad Le Havre. Op een dag ziet Marcel hoe de politie een vrachtcontainer met Afrikaanse vluchtelingen ontdekt. De timide Idrissa (een soort Mauro, maar jonger en zonder Limburgs accent) weet te ontsnappen, waarna Marcel zich over de knul ontfermt en hem uit de handen van de verbeten inspecteur Monet (Jean-Pierre Darroussin) probeert te houden.
Voer voor de jaarlijstjes, want:
- Le Havre markeert de comeback van Aki Kaurismäki, de filmmaker die ons leerde hoe je doperwten au bain marie kunt opwarmen in een pan met aardappelen. De Fin heeft in zijn films een volstrekt uniek universum gecreëerd: een tragikomische wereld bevolkt door professionele wodkadrinkers, slachthuisarbeiders met een slecht geweten, naïeve nachtwakers, daklozen, werklozen en andere verschoppelingen der aarde. De ingrediëntenlijst van zijn films is al decennialang ongewijzigd: kurkdroge humor, expressieloos acteerwerk, zorgvuldig geënsceneerde retro-decors en een soundtrack met jaren ’50 muziek. Le Havre is zijn toegankelijkste film tot heden en dus ideaal voor Aki-beginners.
- Le Havre neemt ons mee naar een vervlogen tijd waarin er nog tango en blues uit de jukebox klonk, in plaats van trance uit de mp3-speler. Een tijd waarin je bij de dorpskruidenier de boodschappen op de pof kreeg. Een tijd waarin niet geluk, maar solidariteit en naastenliefde nog heel gewoon waren. Je mag dat sentimenteel vinden, maar Kaurismäki’s nostalgie is volkomen oprecht.
- Het humanistisch-satirische Le Havre kan zich meten met het beste van Chaplin, Keaton en Tati. Een groter compliment kun je van deze filmcriticus niet krijgen.
Omdat het format van deze rubriek dat nou eenmaal afdwingt toch nog één bedenking, want:
- Jammer dat Kaurismäki het nodig achtte om in zijn film een liveoptreden van de Franse Little Bob op te nemen; een soort Johnny Hallyday maar dan gespeend van ieder talent.
Het salomonsoordeel: Fort Europa is een hardvochtige plek geworden, maar gelukkig maakt nog af en toe iemand een briljante film. Zoals Le Havre. Het is pas februari, maar de woorden ‘van’, ‘jaar’, ‘film’ en ‘het’ staan al op papier.
Mark Vluggen