Sinds 2010 hebben onderzoekers van het MUMC+ gezondheidsgegevens verzameld van inmiddels negenduizend Zuid-Limburgers. In eerste instantie lag het zwaartepunt op diabetes type 2, maar gaandeweg ook op andere chronische ziekten. De deelnemers zijn uitgebreid lichamelijk getest en daarna jarenlang gevolgd via vragenlijsten, waarbij ook maatschappelijke en sociale gegevens aan bod kwamen.
In november is De Maastricht Studie de tweede fase ingegaan. Vanaf nu ondergaan deelnemers opnieuw een lichamelijk onderzoek, waardoor een vergelijking door de tijd heen mogelijk is, zegt epidemioloog Miranda Schram, die het bevolkingsonderzoek samen met internist prof. Coen Stehouwer van de grond heeft getild.
“Nu kunnen we zien of bijvoorbeeld de glucosewaarden in het bloed zijn gestegen, en hoe zich dat heeft vertaald in ziekte. We krijgen meer zicht op oorzaak en gevolg. Langlopend onderzoek is als goede wijn. Hoe langer je die bewaart, hoe beter die wordt.”
MRI
Tot nu toe heeft de cohortstudie al aardig wat inzicht gegeven in de gezondheid van de Zuid-Limburgse bevolking. Een opvallende bevinding is volgens Schram dat eenderde van de Zuid-Limburgers (Maastricht en Heuvelland) diabetes type 2 heeft of zich in een voorstadium daarvan bevindt. Type 2 is niet erfelijk maar hangt samen met de leefstijl.
Maar ook dat deze patiënten een kleiner sociaal netwerk hebben en zich vooral in familiekring bewegen. “Je zou denken: ze worden hierbij gehinderd door hun ziekte. Maar internationaal onderzoek toont dat mensen met een klein netwerk eerder diabetes krijgen. De kip of het ei? Op deze vragen hopen we de komende jaren antwoord te krijgen.”
Ook blijken diabetespatiënten eerder vatbaar voor een depressie, maar ook hier zit een adder onder het gras, zegt Schram. “Ons onderzoek heeft laten zien dat zowel diabetes als depressie het gevolg zijn van verhoogde glucosewaarden. Die vormen de common ground, zoals we dat noemen. Bij de patiënten die een MRI-onderzoek hebben ondergaan, zien we dat glucose leidt tot afwijkingen in de kleine bloedvaatjes in het brein, die mogelijk een depressie veroorzaken.”
PR-bureau
Los van de gezondheidsdata heeft De Maastricht Studie negentig wetenschappelijke publicaties en 36 promotietrajecten opgeleverd (waarvan tien nog lopend). Ook levert het bevolkingsonderzoek werkgelegenheid op, wat verklaart waarom de provinciale subsidie afkomstig is uit de Kennis-As. Hierbij zetten kennisinstellingen en de overheid zich in voor een ‘sociale en economische structuurversterking’.
De Maastricht Studie heeft tot nog toe 422 fte - fulltime arbeidsplaatsen - aan werkgelegenheid opgeleverd, zegt Schram. “Daarbij moet je denken aan onderzoeksassistenten, secretaresses en promovendi, maar ook aan indirecte werkgelegenheid zoals het PR-bureau dat we inhuren. In de komende jaren ligt nog eens 400 fte extra in het verschiet.”