Tegen collega’s of je leidinggevende zeggen dat je eenzaam of verdrietig bent, depressieve gevoelens hebt, met zelfmoordgedachten rondloopt, gebukt gaat onder een psychische stoornis: het is niet makkelijk, beseft Anna Schueth, postdoc aan de faculteit psychologie en neurowetenschappen. “Je bent bang dat mensen je niet meer serieus nemen, je afschilderen als zwak. Maar we moeten het stigma doorbreken op psychische problemen.”
Druk om te presteren
Voor Schueth is mentale gezondheid al haar hele leven een thema. De bipolaire stoornis van haar moeder heeft zijn sporen nagelaten. “Op mijn twintigste deed ik een zelfmoordpoging.” Een aantal jaren later, tijdens haar promotietraject in het Maastrichtse UMC, raakt haar vader na een lang ziekbed in coma. Het delen van persoonlijke gevoelens, van het verdriet dat in haar leven speelde? Dat deed ze niet met collega’s, laat staan met haar promotiebegeleider. Totdat ze een professor sprak, net op de dag dat ze het nieuws hoorde over de comateuze toestand van haar vader.
“Die professor was niet betrokken bij mijn onderzoek, maar ik kwam hem wel regelmatig tegen op de gang, we maakten een praatje of dronken samen een kop koffie. Hij trof me die dag verdrietig aan en zei: ‘Anna, heb je al met je begeleider gesproken?’ Ik sprak nooit over de situatie met mijn vader, het kwam niet in me op. Ik leefde in twee werelden: thuis en op de universiteit. Ik werkte hard, maakte lange dagen, voelde continu de druk om te presteren. Terugkijkend vertoonde ik ongezond gedrag, ik had bijna geen sociaal leven. Maar niemand stelde vragen. Hard werken werd als ‘normaal’ gezien.”
Schueth volgde het advies op van de bevriende professor en stapte naar haar begeleider. “Hij was begripvol en gaf me alle ruimte.” Haar vader overleed niet veel later. “Er moest van alles worden geregeld voor de begrafenis, ik stond er alleen voor. Mijn moeder had psychische problemen. Er kwam niets uit haar handen.” Op aanraden van haar leidinggevende nam Schueth vrij om voor zichzelf en haar familie te zorgen.
Flourish
“Toen ik terugkwam op mijn werk praatte ik veel makkelijker over wat er was gebeurd. Ik kreeg zulke fijne reacties. Ik realiseerde me: ‘Anna, je moet opener zijn’. Daar bereik je zoveel meer mee. Ik heb geleerd dat pijn en verdriet bij het leven horen. Voor mij is het belangrijk om naar mijn gevoelens te luisteren en om hulp te vragen als het nodig is.” Iets wat ze iedereen gunt. Sinds een jaar deelt ze dan ook haar eigen verhalen en die van anderen (ook van studenten en medewerkers van de UM) op haar blog annaschueth.com.
Samen met Mark Kawakami, universitair docent aan de rechtenfaculteit, heeft ze inmiddels Flourish opgericht, een organisatie die mentale gezondheid onder de aandacht brengt binnen de UM. Er valt nog veel te doen, meent Schueth. Voor studenten, maar zeker ook voor medewerkers. “Zelfmoordpreventie gaat me heel erg aan het hart. De UM gaf tijdens de Wellbeing week, afgelopen november, een training over zelfmoordpreventie – heel goed – maar die bleek alleen toegankelijk voor studenten, niet voor staf. Een gemiste kans, vind ik.”
Kawakami heeft op zijn eigen website een blog gepubliceerd over het Blue Monday Web Event; hij schrijft over wat het inhoudt (een soort showcase van allerlei instanties en personen binnen en buiten de UM) en waarom het zo belangrijk is. Ondanks dat er de afgelopen jaren veel is gebeurd aan de UM, dat er meer support is en aandacht voor welzijn, zijn studenten en medewerkers nog vaak zoekende naar de juiste hulp, constateert hij.
Blue Monday Web Event, maandag 17 januari, 12.30-13.30 uur. Registreren kan via deze pagina