Wie last heeft van depressie of angsten, gaat als eerste naar de huisarts. Maar die weet daar vaak geen raad mee. Zo missen huisartsen driekwart van de patiënten met een depressie. Aan de UM zijn twee tools onderzocht die houvast bieden.

MAASTRICHT/NEDERLAND. Katie Kuschminder en Olga Zvonareva van de Universiteit Maastricht hebben beiden een starting grant ontvangen, een Europese onderzoeksbeurs voor jonge wetenschappers. Nederland ontving er dit jaar in totaal 42. 

Opnieuw is er een grote ontdekking gedaan met behulp van zwaartekrachtsgolven. De telescopen in de VS (LIGO) en in Europa (Virgo), waar de UM vanaf 2017 bij aangesloten is, hebben in mei 2019 golven opgevangen die het gevolg zijn van een botsing van twee zwarte gaten. 

De Maastrichtse neurowetenschappers hebben drie miljoen euro ontvangen om een internationaal onderzoeksproject te coördineren. Dat maakt deel uit van het Human Brain Project, waarvoor de EU in 2013 één miljard euro vrijmaakte. Het doel was en is om i...

MAASTRICHT. De relatie tussen mens en dier is in grote delen van de wereld ontspoord, stelt hoogleraar Pim Martens. Hoe kijken leiders van inheemse culturen en vertegenwoordigers van wereldreligies daar tegenaan? Martens publiceert een tiental video-gesprekken met spirituele en religieuze leiders.

Een HIV-preventieprogramma speciaal gericht op de Euregio, dat is wat prof. Kai Jonas en promovenda Lizette Krist op touw willen zetten. Maar eerst moeten ze erachter komen wat de behoeftes van de risicogroepen in deze omgeving zijn. En hoe krijg je de verschillende instanties als de lokale GGD ’s, gemeentes en provincies op één lijn?

MAASTRICHT. UM-promovendi moeten publiekelijk beloven dat ze zich te allen tijde zullen houden aan de regels van wetenschappelijk integriteit. Ook de valorisatieparagraaf is aangepast en heet nu ‘impact-paragraaf’. Dat staat in het nieuwe promotiereglement van de UM, dat in oktober ingaat. 

Als promovendus sta je op het punt om een artikel in te dienen bij een tijdschrift. Net daarvóór mailt een ervaren collega dat hij als coauteur vermeld wil staan. Je zit ermee in je maag, want de collega heeft geen vinger uitgestoken. Wat doe je?

MAASTRICHT. Wel of geen mondkapje? Een aparte kamer voor bezoek of gewoon mee naar binnen? Verpleeghuizen gaan heel verschillend om met de coronaregels voor bezoekers, blijkt uit de eerste observaties van de Academische Werkplaatsen Ouderenzorg in heel Nederland. 

Een Italiaanse tenor die vanaf zijn balkon een aria zingt, een arts die viool speelt voor coronapatiënten in het ziekenhuis, en het Rotterdams Philharmonisch Orkest dat viraal gaat met een stream van de Negende van Beethoven. Klassieke muziek staat volop in de belangstelling, maar zitten er ook digitale vernieuwingen in het vat? Een klassiek concert thuis bijwonen via Zoom?

MAASTRICHT. Veel wetenschappers moeten hun onderwijs en onderzoek combineren met de zorg voor kinderen. Dat schuurt. Vooral vrouwen houden te weinig tijd over voor onderzoek en subsidieaanvragen. Zij trekken aan het kortste eind, zegt netwerk FEM van de Universiteit Maastricht. Daarom stelt FEM de situatie aan de kaak bij subsidieverstrekker NWO.

Je hebt als econoom de hand weten te leggen op een enorme berg data, die een bedrijf beschikbaar heeft gesteld. Je weet dat je met deze data een reeks mooie artikelen kunt afleveren. Na de eerste publicatie vraagt een collega uit België om inzage in de ruwe gegevens. Wat doe je?

Een onlangs opgericht tijdschrift heeft je gevraagd om je onderzoek te publiceren maar je vraagt je af of de betreffende redacteur een wetenschappelijke check (peer review) laat doen. Ga je op het verzoek in? Of bied je de tekst aan een vakblad aan, dat wél de wetenschappelijke mores in acht neemt?

Je onderzoekt in opdracht van een bedrijf of een drankje energie geeft. De uitkomsten laten er geen twijfel over bestaan: er is geen verband tussen het drankje en de energiehuishouding. Je schat de kans op vervolgopdrachten echter hoog in. Pas je de formuleringen in het vakartikel aan om in de race te blijven?

MAASTRICHT. Kan een beter zelfbeeld op jonge leeftijd psychische problemen later in het leven voorkomen? Dat gaan onderzoekers van de SELFIE-studie aan de Universiteit Maastricht testen. Ze hebben een app ontwikkeld die gebruik maakt van cognitieve gedragstherapieën om het zelfbeeld te verbeteren.

De juiste man op de juiste plek. Zo zou je prof. Stefan Hild, die op dit moment het testcentrum ETpathfinder van de grond tilt, kunnen kenschetsen. Zijn hele werkzame leven staat in het teken van zwaartekrachtgolven, en in het bijzonder van het meten van signalen. “Je loopt altijd het risico dat je geen zwart gat maar een passerende boemeltrein detecteert.”

Die oom die complottheorieën deelt via Facebook (“De regering wil niet dat wij dit weten!”), die kennis van een kennis die in een zielig verhaal trapte en opgelicht werd. We doen deze mensen al snel af als goedgelovig en een beetje dom. Maar zo eenvoudig is het niet. We zijn allemáál geneigd om leugens en halve waarheden te geloven als ze verpakt zijn in een goed verhaal. In zijn nieuwste boek 'Goede verhalen zijn zelden waar' verkent Harald Merckelbach, hoogleraar rechtspsychologie, aan de hand van talloze voorbeelden waarom dat zo is en wat voor desastreuze gevolgen het kan hebben.

Wat altijd eindeloos duurde, lijkt nu in een handomdraai geregeld: onderzoeksvragen formuleren, subsidie aanvragen, samen optrekken met andere universiteiten. De studies naar covid-19 en het coronavirus schieten wereldwijd als paddenstoelen uit de grond, maar de kwaliteit is niet altijd even denderend. Waar zijn Maastrichtse onderzoekers mee bezig?

MAASTRICHT. Het toezicht op de inmiddels failliete universitaire dochteronderneming VitaK had beter gekund. En ja, huidig hoogleraar Leon Schurgers, voorheen medewerker bij VitaK, was betrokken bij gesjoemel met valse facturen. Dat blijkt uit een feitenonderzoek van de Universiteit Maastricht naar aanleiding van artikelen in De Limburger en De Groene Amsterdammer, afgelopen zomer. De UM wijst erop dat ze de afgelopen jaren de regels heeft aangescherpt rondom commerciële activiteiten van wetenschappers en daar nog steeds mee bezig is.

 

De piek in het aantal besmettingen en doden komt waarschijnlijk in april, heel misschien in mei. De epidemie groeit door de coronamaatregelen niet exponentieel, maar ze groeit wel nog. Dat zegt prof. Christian Hoebe, lid van het Outbreak Management Team (OMT) dat de regering adviseert. Vandaar dat de maatregelen zijn verlengd tot 28 april.

MAASTRICHT. De faculteit psychologie en neurowetenschap en onderzoeksinstituut CAPHRI hebben nagenoeg al het onderzoek gestaakt. CARIM draait nog enkele ‘vitale processen’ en houdt proefdieren en cellen op kweek zo goed mogelijk in leven. In de binnenstad, bij UNU-MERIT, is het grotendeels business-as-usual, en werken de meeste onderzoekers door. Wel vanuit thuis natuurlijk.

MAASTRICHT. Zo goed als al het onderzoek van UM-instituut Caphri, voornamelijk gericht op de volksgezondheid en zorginnovatie, is stilgelegd. Dat betekent dat driehonderd onderzoekers nu thuis zitten en dat menigeen vertraging oploopt. “De financiële gevolgen kunnen we nog niet overzien”, zegt wetenschappelijk directeur Maurice Zeegers.

MAASTRICHT. De onderzoeksgroep onder leiding van Peter Peters, hoogleraar nanobiologie, gaat voor zover er nog mensen op het lab zijn een deel van het normale onderzoek opzij zetten om tijd vrij te maken voor onderzoek naar het coronavirus. In het lab zullen preparaten van het virus bestudeerd worden in de hoop een nieuwe stap te zetten in de ontwikkeling van een medicijn of vaccin.

Alle promoties zijn vanwege de corona-maatregelen uitgesteld, maar online promoveren kan straks waarschijnlijk wel. Gwen Noteborn zou ervoor tekenen. Ook omdat het naadloos aansluit bij haar proefschrift over ict-vernieuwingen in het onderwijs. En bij de actualiteit: haar Amerikaanse copromotor heeft een reisverbod. Een interview via Facetime.

Je wilt vluchtelingen en migranten onderweg interviewen, maar die moeten daar - naar goed wetenschappelijk gebruik - eerst toestemming voor geven en een formulier tekenen. Veel vluchtelingen zullen echter nooit een handtekening zetten. Hoe pak je dat aan? En wat als een deelnemer je om geld vraagt? Kun je dat altijd weigeren?

Je zit als hoogleraar in de beoordelingscommissie en je vindt de kwaliteit van het bewuste proefschrift beneden peil. Tegelijk voldoen de vijf artikelen aan de wetenschappelijke standaard, want ze zijn allemaal gepubliceerd. Maak je er een punt van of niet? 

Wetenschappelijke integriteit zit nog niet bij iedereen goed tussen de oren, zegt de Utrechtse hoogleraar rechtsfilosofie Ton Hol die hoofdauteur was van een rapport voor een netwerk van Europese universiteiten over dit onderwerp. Daar moeten universiteiten aan werken. De kennis van wetenschappers op het gebied van de methoden van onderzoek en statistiek kan beter. De eisen voor integer onderzoek moeten worden aangescherpt en de sfeer op universiteiten moet meer open worden om lastige kwesties in het onderzoek bespreekbaar te maken.

Seksuele opwinding in een relatie; loopt die synchroon bij partners? En zo nee, is dat erg? Psychologe en seksuologe Marieke Dewitte probeert erachter te komen in het sekslab van de Universiteit Maastricht. Een ruimte van nog geen twaalf vierkante meter waarin vrijende stellen worden gemonitord. Dewitte, die onlangs een prijs van de European Society for Sexual Medicine in de wacht sleepte, wil seksuele problemen hoger op de onderzoeksagenda krijgen. “We hebben het hier niet over een luxeprobleem.”

Geert Hofstede is niet meer onder ons. Hij stierf woensdag 12 februari op 91-jarige leeftijd in zijn woonplaats Ede. De emeritus-hoogleraar van de Universiteit Maastricht stond jarenlang bekend als ‘de meest geciteerde econoom in Nederland&rsqu...

Het is ‘s ochtends rond een uur of tien. Er wankelt iemand over straat. Met veel pijn en moeite kan hij voorkomen dat-ie op de grond valt. Nu al dronken? Of speelt er iets anders?

NEDERLAND.  Zelfs de meest gerenommeerde wetenschappers moeten alsmaar vechten voor hun geld en er is steeds minder ruimte voor vrij onderzoek. Het evenwicht is zoek, stelt een commissie van wetenschapsgenootschap KNAW.

MAASTRICHT. Het conflict tussen een promovenda en de Universiteit Maastricht is in zoverre opgelost dat de onderzoekster dankzij een mediation-traject onder leiding van hoogleraar Harald Merckelbach weer aan het werk kan. Haar contract wordt verlengd tot en met mei 2021, een jaar langer dan gepland. Daarmee kan ze de ‘verloren’ maanden compenseren - haar voormalig promotor ontzegde haar in februari 2019 de toegang tot het lab. Ook zijn er twee nieuwe promotoren gevonden binnen de UM.

MAASTRICHT. De cardiologiehoogleraar die wetenschappelijk zou hebben gefraudeerd, krijgt buiten de reguliere procedure om, een vierde kans om zich te verdedigen. Dit op verzoek van het college van bestuur. De Commissie Wetenschappelijke Integriteit had al een advies gereed.

MAASTRICHT. Het was vorige week wereldnieuws: onderzoekers van het Hubrecht Instituut hebben een mini-gifklier gekweekt die echt slangengif kan produceren. Ook de Universiteit Maastricht droeg bij: Peter Peters, hoogleraar nanobiologie, en Carmen Lóp...

MAASTRICHT. Een promovenda van het Maastrichtse onderzoeksinstituut Carim, die de toegang was ontzegd tot het laboratorium, krijgt haar sleutels niet terug. Dat concludeert de voorzieningenrechter in Roermond. Daarmee stelt de rechtbank de Universiteit Maastricht in het gelijk. De promovenda heeft er niets te zoeken, omdat ze geen supervisor heeft.

Iemand komt met grote passen op je af lopen, wenkbrauwen gefronst, mond samengeknepen, schouders breed en naar voren gebogen. ‘Oei, die is boos’, denkt nu vrijwel iedereen. Maar hoe weten we dat? Prof. Beatrice de Gelder houdt zich al jaren bezig met alles wat we zeggen zonder te praten: lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen. Met de ERC Synergy Grant (8,7 miljoen euro) die ze onlangs – samen met collega’s in Leuven en Tübingen – kreeg, wil ze nu een computermodel maken van alles wat er in onze hersenen gebeurt bij het herkennen van lichaamstaal.

Vorige week berichtte Observant over een Maastrichtse promovenda die een hoogleraar cardiologie, haar voormalige promotor, van wetenschapsfraude beticht. Drie experts, allen biologen die zijn gespecialiseerd in integriteitskwesties, laten hun licht schijnen over de zaak.

MAASTRICHT. Een Maastrichtse hoogleraar cardiologie wordt door haar voormalige promovenda beticht van wetenschapsfraude. Ze zou data hebben vervalst en met afbeeldingen hebben gesjoemeld om subsidieaanvragen mooier te laten lijken. Die zaak ligt momenteel bij de Commissie Wetenschappelijke Integriteit van de Universiteit Maastricht. Parallel daaraan sleepte de promovenda de universiteit voor de rechter vanwege een arbeidsconflict. Die zaak diende afgelopen dinsdag in Roermond. Haar promotor had haar de toegang geweigerd tot het laboratorium door sleutels af te pakken. Daardoor moest ze haar experimenten staken.

MAASTRICHT. De Franse kankeronderzoeker Laurence Zitvogel zal in 2019 de Tefaf-leerstoel bekleden. In vakkringen is ze onder meer bekend vanwege haar ontdekking dat micro-organismen in de darm mede bepalen hoe effectief kankerbehandelingen zijn. De jaarlijks wisselende leerstoel valt onder het onderzoekstinstituut GROW.

MAASTRICHT. Het forensisch biggenonderzoek van een Maastrichtse promovendus in een Noord-Hollandse plas wordt stopgezet door het verantwoordelijke recreatieschap. Het past niet in de doelstellingen, klinkt het.

“Even de tandjes op elkaar, het is zó voorbij.” Je hoort het de dokter die een kind een prik moet geven bijna zeggen. Maar is het niet mogelijk om zo’n medische ingreep een stuk prettiger te laten verlopen? Kinderarts Piet Leroy doet al jaren onderzoek hiernaar in het MUMC+. Op 3 december geeft hij de Catharina Pijls-lezing.

Onderzoekers die naast arbeiders in de fabriek staan, die maandenlang met migranten optrekken of een clownsopleiding volgen om zelf te ervaren hoe je contact maakt met demente ouderen in een verpleeghuis. Zie hier een greep uit het Maastrichtse etnografisch onderzoek. Oftewel participerende observatie: zelf meedoen en met eigen ogen bekijken. De UM kent zelfs een heuse Etnografie Groep van zeventig onderzoekers.

MAASTRICHT. YouTuber Emile Beuker plaatste onlangs een filmpje op zijn videokanaal Finding stuff. Het waren biggen die hij ontdekte tijdens zijn duiktocht in de Noord-Hollandse Stootersplas. Dode biggen in kooien onder water. Wat blijkt? Er wordt forensisch onderzoek gedaan door de Universiteit Maastricht. Sociale media stroomden vol met bedreigingen aan het adres van de wetenschapper.  

Maakt de afdeling marketing en communicatie politieke afwegingen bij het al dan niet verspreiden van persberichten? Een studie over migranten is begin dit jaar niet breed bekend gemaakt, omdat populisten ermee aan de haal konden gaan. Nee, dat was niet de reden, aldus de woordvoerders.

Open access publiceren heeft de afgelopen jaren een hoge vlucht genomen. Grote uitgeverijen zijn overstag gegaan en de toegankelijke tijdschrijften zitten in de lift. Maar hoe staat het aan de UM? Hoeveel Maastrichtse publicaties zijn voor iedereen beschikbaar? Doen de jonge onderzoekers het ook, of alleen de arrivé’s? Deze week is het weer Open Access Week, op touw gezet door de Universiteitsbibliotheek (UB).

MAASTRICHT. Alle Maastrichtse universitair hoofddocenten (uhd) met een doctorstitel krijgen vanaf januari 2020 het ius promovendi: het recht om op te treden als promotor. Tot en met dit jaar was dat voorbehouden aan hoogleraren of, bij hoge uitzondering, gepromoveerde medewerkers die toestemming van het college van decanen kregen.

MAASTRICHT. De Limburgse bodem is geschikt voor de komst van de Einstein Telescoop. Dat is gebleken uit grondboringen in het heuvelland, om precies te zijn in Terziet (nabij Epen). Via een sensor op 250 meter diepte is vastgesteld dat de ondergrond v...

De nieuwe roman Aanhalingen van Ad van Iterson, voormalig hoofddocent van de School of Business and Economics, speelt op een jonge universiteit - met als slagzin ‘waar je leert te leren’. Het verhaal gaat over bedrog in de wetenschap. “Ik wilde deze keer eens een fatsoenlijke plot bij de horens vatten.”

Patiënten die ten einde raad zijn, die na jaren behandeling nog steeds in het duister tasten over hun klachten, kunnen samen met hun huisarts De Witte Raven inschakelen. Dat is een club van tien huisartsen, van wie de meesten een lijntje hebben met de UM. Ze buigen zich over wat ze zelf OOK-klachten noemen: Onuitstaanbaar Onverklaarde Klachten.

De Universiteit Maastricht heeft een nominatie binnen voor de Klokhuis Wetenschapsprijs: Veerle Melotte, universitair hoofddocent bij pathologie, met haar studie ‘Hersenen in je buik’. 

Mindfulness – wie het intikt op Google krijgt 103 miljoen hits. Er zijn meer dan 60 duizend populairwetenschappelijke boeken over geschreven. Maar wat weten we er nu echt van? Welke effecten zijn daadwerkelijk bewezen, welke rol kan mindfulness spelen op de werkvloer en wat zijn de valkuilen? Daarover ging de inaugurele rede van Ute Hülsheger, sinds afgelopen vrijdag hoogleraar Occupational Health Psychology.

Hoe verhoudt vrouwenbesnijdenis op het Afrikaanse platteland zich tot een schaamlipverkleining bij de plastisch chirurg in Noord-Holland? Het een wordt weggezet als een barbaarse traditie die meisjes verminkt. Het ander als een verfraaiing –  of is dit een schadelijk westers cultureel gebruik waar de overheid tegen moet optreden? Het zijn vragen die aanstaande vrijdag tijdens een multidisciplinair congres van de Universiteit Maastricht aan bod komen.

Tien jaar lang aan iets belangrijks kunnen werken. Die zekerheid is het ware geschenk van de zwaartekrachtsubsidie (bijna 20 miljoen) die ze met haar consortium heeft binnengehaald, zegt prof. Anita Jansen. “Dat heb je nodig als wetenschapper.” Als decaan heeft ze geprobeerd de werkomstandigheden van de staf te verbeteren. Door de onderwijstaakstellingen en het geld anders te verdelen. Maar je hebt niet alles zelf in de hand. Met het plan-Van Rijn (meer geld naar bèta, ten koste van alfa en gamma), komt de financiering van ook de psychologiefaculteiten verder in het gedrang. “Ik hou mijn hart vast, het is nu al zo lastig.”

 

Ze werkt koud een jaar aan de School of Business and Economics en mag nu al de Edmond Hustinx Prijs ophalen van vijftienduizend euro. Ines Wilms is de naam, big data-expert.

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Neurowetenschapper Sanne ten Oever wil metingen doen waarbij de activiteit van elke hersencel (van de 80 miljard in totaal) in kaart wordt gebracht.

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Universitair docent Jessica Gubbels zou graag van zo veel mogelijk kinderen willen weten hoe omgevingsfactoren hun eetgedrag en beweging beïnvloeden. Hoognodig, zegt Gubbels, want daar wordt op dit moment te weinig rekening mee gehouden.

Wetenschapssatire. Discussietheater. Zo wordt de voorstelling Gewetenschap gekenschetst, die de morele dilemma’s in de wetenschap aankaart. Komende donderdag strijkt het theatergezelschap neer in Maastricht.

NEDERLAND. Kustwaterbouwkundige Matthieu de Schipper (35) is verkozen tot New Scientist Wetenschapstalent 2019. De Maastrichtse voedingswetenschapper Alie de Boer, ook bij de laatste vijf finalisten, greep naast de hoofdprijs. Daarmee haalde ze forme...

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Promovenda Johanna Kreutz (28) droomt van een Marsrover, die niet op de rode planeet maar in de darmen filmt en monsters neemt.

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Hoofddocent Mark Govers zou een experiment op poten willen zetten met een volledig digitale universiteit.

MAASTRICHT. De Maastrichtse voedingswetenschapper Alie de Boer zit in de laatste ronde van de verkiezing van Wetenschapstalent door het populair-wetenschappelijke tijdschrift New Scientist. Van de meer dan vijftig kandidaten die universiteiten h...

NEDERLAND. Hoe worden wetenschappers straks gewaardeerd en erkend? ZonMw-bestuursvoorzitter Jeroen Geurts heeft een duidelijke visie: gooi de bestaande vinklijstjes overboord en luister naar het verhaal van de onderzoeker. 

ARFID: zie hier een eetstoornis die nauwelijks bekend is, maar wel diep ingrijpt in het leven van patiënten. Sommigen eten zo weinig dat er sondevoeding aan te pas moet komen.

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Economiehoogleraar Thomas Dohmen zou een meerjarig en grootschalig onderzoek willen opzetten om te kijken of er een oorzakelijk verband is tussen geduldig gedrag (in economisch opzicht) en inkomen. En zo ja, hoe je dit gedrag het beste kan stimuleren.

“In Jemen is het nooit rustig geweest”, herinnert Geraldine Beaujean, arts en directeur van SHE Collaborates, zich. In de stad Mukalla, waar een onderwijsproject liep in samenwerking met de Universiteit Maastricht, zat een Al Qaida-cel die weleens actief kon zijn. “De laatste twee keer kregen we een konvooi mee, soldaten die voor en achter ons reden als we ons verplaatsten van de universiteit naar het hotel of naar het ziekenhuis. De overheid deed er alles aan om ons te beschermen.” Maar Beaujean voelde zich eerder een schietschijf.

“Wat bij Rambam is gebeurd, is buitengewoon schadelijk.” Toch gaat de Maastrichtse emeritus-hoogleraar André Knottnerus er niet van uit dat de programmamakers bewust kwaadwillig hebben gehandeld. Misschien was er sprake van “onbegrip, gekoppeld aan druk om te scoren. Maar de veroorzaakte schade is er niet minder om.”

Tijdens een veiligheidstraining in Nederland leerde ze het hoofd koel te houden in de griezeligste situaties: een ontvoering, een ernstig auto-ongeluk (zonder 112), een man die opeens een geweer trekt in een café. Geen overbodige luxe voor iemand die naar Afghanistan reist. Een portret van Charlotte Mueller, promovenda bij UNU-Merit. Zij evalueert een project voor de Internationale Organisatie voor Migratie.

Wat gebeurt er als dieren in hun habitat uitsterven en daar later opnieuw worden uitgezet? Hoe verloopt de handel in beesten tussen dierentuinen in de 20^e eeuw? Wat zijn de gevolgen van nieuwe routes van trekvogels, van dieren die nieuwe gebieden verkennen? Zie hier enkele vragen die aan bod komen in het Vici-project Moving Animals van historicus Raf de Bont. Daarvoor ontving de Belg enkele weken geleden 1,5 miljoen euro van NWO.

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Psycholoog en neurowetenschapper Anne Roefs wil mensen met obesitas in de scanner leggen om te achterhalen hoe eten in hun brein wordt gerepresenteerd voor, tijdens en na een dieet.

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Cultuurwetenschapper Miriam Meissner zou een omvangrijke studie op poten zetten naar duurzame initiatieven zoals repair shops, tiny houses, de deeleconomie. Maar niet alleen in het westen, ook in andere culturen, andere tijden en in de kunsten.

Seksuele voorlichting en het taboe daarop. Dat is het thema van de tentoonstelling tijdens de Maastricht Antiquarian Book and Print Fair (MABP) van 15 tot en met 17 maart, opgesteld door studenten van de Faculty of Arts and Social Sciences. Zij doken in de archieven van de universiteitsbibliotheek, Centre Céramique en het Regionaal Historisch Centrum en verdiepten zich in erotische ‘Japanse houtblok-prenten’, het werk van Theodoor van de Velde, pionier in Nederland op het gebied van seksuele voorlichting en de lesmethodes van de broeders van de Beyart over de seksuele moraal.

Zeg nu zelf: een oorlogsgebied ren je liever uit dan in. Filosoof Marieke Hopman ziet dat toch iets anders. Ze bracht een aantal weken door in de Centraal Afrikaanse Republiek, het armste land ter wereld dat zo instabiel is als een kaartenhuis. Ze heeft er voor haar leven gevreesd, maar zette door. “Wat stelt mijn opoffering voor, wetende wat die mensen daar iedere dag meemaken? Er is zoveel te winnen.” Binnenkort promoveert ze op haar onderzoek naar de rechten van kinderen, met case studies in de Centraal Afrikaanse Republiek, de Turkse Republiek Noord-Cyprus en Nederland.

MAASTRICHT. Raf de Bont, universitair docent bij de faculteit cultuur- en maatschappijwetenschappen, heeft een Vici-beurs van 1,5 miljoen euro ontvangen voor zijn onderzoeksproject Moving Animals. In de twintigste eeuw is de verspreiding van dieren over de wereld radicaal veranderd, vooral als gevolg van grootschalige handel en herintroductie van soorten. De Bont analyseert “hoe mensen deze verspreiding hebben bestudeerd, weergegeven en gestuurd”.

Lees hier het laatste nieuws over deze zaak: BNNVARA trekt boetekleed aan; UM-hoogleraren treft geen blaam 
 

MAASTRICHT. Rianne Letschert, rector van de Universiteit Maastricht twijfelt niet aan de integriteit van de Maastrichtse hoogleraren Fred Brouns en Rob Markus. Maar ze wil wel opheldering en vraagt daarom het ruwe journalistieke materiaal op van tv-programma Rambam. In de uitzending van 24 januari lijken de twee UM-wetenschappers bereid onderzoek te willen doen naar een energiedrankje waarbij het positieve effect al van tevoren vaststaat.

Lees hier het laatste nieuws over deze zaak: BNNVARA trekt boetekleed aan; UM-hoogleraren treft geen blaam 

Een wetenschapper die zijn ziel verkoopt aan de industrie. Zo werd Rob Markus, bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Maastricht – zonder succes onherkenbaar gemaakt – geportretteerd in een uitzending van Rambam op donderdag 24 januari. Onderzoek naar een energiedrankje ‘begeleiden’ met een positieve uitkomst, daar viel met hem best over te praten. Is dat echt waar? “Natuurlijk niet”, zegt Markus, “de context wordt volledig weggelaten”.

Doen alsof je lijdt aan een ziekte of een stoornis, om bijvoorbeeld een schadevergoeding op te strijken. Het komt vaker voor dan gedacht. Hoe scheid je de bedriegers van de patiënten? Maar ook: hoe wijdverbreid is het? Van de studenten is 94 procent geneigd om klachten te verzinnen, blijkt uit een Maastrichts experiment.

Gisteren en vandaag heeft tout regeneratief Nederland zich verzameld in Maastricht, voor de jaarlijkse bijeenkomst van het landelijke instituut RegMed. Welke doorbraken kunnen we in de nabije toekomst verwachten? De kunstknie voor artrosepatiënten? Of de nieuwe diabetesbehandeling zonder insulinespuit? Aan de wieg van RegMed maar ook van het Maastrichtse MERLN staat Clemens van Blitterswijk: onderzoeker, boegbeeld, vliegende kiep.

MAASTRICHT. Hortense Jongen stapte vorige week donderdag in Göteborg op het vliegtuig voor een ultrakorte trip naar haar geboortestad Maastricht. En met een belangrijke reden: het in ontvangst nemen van de dissertatieprijs tijdens de dies. Jongen onderzocht hoe corruptie op internationaal niveau met ‘zachte hand’ wordt aangepakt. Het onderwerp, de interdisciplinaire invalshoek en haar prettige schrijfstijl waren doorslaggevend voor de jury.

De een ijvert voor vrijheid en democratie, de ander voor een stevig klimaatbeleid. Zie hier de twee laureaten die tijdens de dies, vrijdag 25 januari, een eredoctoraat ontvangen. Michael Ignatieff: deze Canadese historicus heeft zich de laatste jaren vooral geroerd als rector van de Central European University (CEU). En Amitav Ghosh: een Indiase schrijver die iedereen oproept om te strijden tegen klimaatverandering. 

Het reizen is haar niet met de paplepel ingegoten. “Mijn ouders zijn niet zo uithuizig.” En dan besluit dochter Eleonora Nillesen een studie ontwikkelingseconomie te gaan volgen in Wageningen. Aan veldwerk in de armste en vaak door conflicten geteisterde landen van de wereld valt niet te ontkomen. Burundi, Democratische Republiek Congo, Liberia: ze kwam er de afgelopen jaren meermaals. Maar hoe graag je het ook wil, soms komt een onderzoek niet van de grond, zoals in Somalië. “Na drie weken vruchteloos bellen en e-mailen realiseerde ik me hoe lang het duurt iets nieuws op te zetten in een land dat je niet kent en waar je ook niemand kent.” 

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Stephan Smeekes, datawetenschapper bij de School of Business and Economics, zou willen onderzoeken waarom computerprogramma’s vaak ‘onzinverbanden’ vinden in big data. Grote investeringen zijn daarvoor niet nodig; het kost vooral heel veel tijd.

Op pad door Beiroet in een gepantserde wagen, beveiligers die geen minuut van je zijde wijken. Onderzoek doen in conflictgebieden betekent angst trotseren. Maar ook gezond verstand gebruiken en weten wanneer het onveilig is. Neem het door geweld geteisterde Congo waar Rianne Letschert, victimoloog en rector van de Universiteit Maastricht, een casestudy wil opzetten voor haar met een Vidi beloond project. Tot nu toe is het nog niet gelukt. “Dan open ik een e-mail van mijn Congolese onderzoeker en zie ik de meest vreselijke foto’s voorbijkomen; gruwelijke beelden van afgeslachte kinderen en volwassenen. Het is zo fout wat daar gebeurt.”

MAASTRICHT. De celbioloog Lisa Coussens zal de Tefaf-leerstoel 2019 bekleden. Deze jaarlijks wisselende leerstoel voor kankeronderzoek, gesponsord door de kunstbeurs Tefaf, valt onder onderzoeksinstituut GROW.

“Je weet dat je iets onderzoekt wat de praktijk belangrijk vindt”, zegt onderzoeker Irma Everink. Zie daar een van de voordelen van werken bij de Academische Werkplaats Ouderenzorg Zuid-Limburg. Al twintig jaar werken wetenschappers van de Universiteit Maastricht samen met zorginstellingen om zo de meest prangende vragen uit de ouderenzorg te beantwoorden. Dat heeft niet alleen de zorg veranderd, maar ook het onderwijs aan toekomstige zorgverleners. Op alle niveaus, van mbo tot universiteit.

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Politiek wetenschapper Arjan Schakel zou willen aantonen dat veel sociale wetenschappers hun onderzoek naar kiesgedrag verkeerd aanpakken. Daarvoor heeft hij tientallen miljoenen nodig. 

MAASTRICHT. Impactfactoren, h-indexen, individuele subsidies. Als het aan universiteiten en wetenschapsfinanciers in Nederland ligt, worden deze zaken veel minder belangrijk. Het waarderings- en beloningssysteem voor onderzoekers moet rigoureus anders, stellen zij. Aanjager is de Maastrichtse rector Rianne Letschert. Al sinds haar aantreden als rector in september 2016 pleit ze voor een ander waarderingssysteem. De eerste stappen worden komend jaar gezet.

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Prof. Blanche Schroen wil de risicofactoren voor hartfalen beter leren begrijpen om zo een effectief medicijn te ontwikkelen.

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Prof. Maria Jansen droomt van tien miljoen euro voor een studie naar de gezondheidsachterstanden in Zuid-Limburg. Ze zou haar pijlen richten op het verschijnsel ‘overerving’, waarbij ongezondheid van generatie op generatie wordt doorgegeven.  

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Prof. Harry Crijns zou via een geïmplanteerde monitor onderzoek willen doen naar hartritmestoornissen. Wat gebeurt er in de rest van het lichaam tijdens de hartkloppingen?

MAASTRICHT. De Chinese Yiyun Chen komt niet meer buiten en heeft geen direct contact met mensen. Ze woont in een speciale slaapkamer in Eindhoven en doet alles vanuit bed. Het klinkt als een terminaal zieke patiënt, maar Chen is kunstenares. Ze heeft...

Patiënten noemen het de meest pijnlijke aandoening, het complex regionaal pijn syndroom (CRPS-1). Arsten tasten echter in het duister, geven pijnstillers of verwijzen naar de fysiotherapeut. Maar (cognitieve) gedragstherapie blijkt vaak de oplossing. Psycholoog Marlies den Hollander, onlangs aan de UM gepromoveerd, heeft voor het eerst een grootschalige studie op poten gezet.

Het verhoren van verdachten moet beter in Nederland. Onjuiste verhoormethoden en een tunnelvisie bij agenten vergroten de kans op valse bekentenissen. Neem liever een voorbeeld aan investigative interviewing in Engeland of Noorwegen, zegt Koen Geijsen, zelf politieagent en onderzoeker aan de Politieacademie. “Druk zetten is helemaal niet nodig.” Donderdag 1 november promoveert hij aan de Universiteit Maastricht.

Eerst zat hij jarenlang de Gezondheidsraad voor, daarna de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Wat maakt UM-hoogleraar André Knottnerus zo’n goede voorzitter? Maar ook: welke rol speelt hij in zijn vakgroep huisartsgeneeskunde? En wat doet hij als hij niet werkt? Observant stak zijn licht op bij bewindspersonen, collega’s en zijn vrouw. Morgen neemt Knottnerus afscheid van de UM.

MAASTRICHT. Werknemers houden een stoppen-met-rokentraining op het werk beter vol als ze een beloning krijgen. Dat blijkt uit onderzoek van het Maastrichtse instituut Caphri. Het werkt bovendien goed bij rokers met een lagere opleiding, die vaak moeilijk te bereiken zijn. De resultaten zijn gepubliceerd in The Lancet Public Health.

Een ergotherapeute die zich over het integratietraject van vluchtelingen in Nederland buigt. Welke boodschap krijgen ze mee, hoe moeten ze hier leven? Nadine Blankvoort, buitenpromovendus aan de Universiteit Maastricht, won onlangs de PhD Pitch Night en mag morgen, 12 oktober, een TEDx lezing houden. In exact zes minuten.

‘De Nationale Opera lokt 35-minner met Die Zauberflöte’, kopte dagblad Trouw een paar weken geleden. Voor de prijs van 15 tot maximaal 25 euro konden jongeren tussen de 16 en 35 jaar naar de voorpremière. De 1600 plaatsen waren binnen twee weken uitverkocht. Geen grijze haardos te bekennen.

De ontdekking van röntgenstraling in 1895 was, zoals zo vele wetenschappelijke vondsten, een toevalstreffer. De Duitse fysicus Wilhelm Röntgen, hoofd van de natuurkundefaculteit in Würzburg (Beieren), zag tijdens een experiment met gassen ineens een ...

Psychotherapeuten hebben nauwelijks oog voor de mislukkingen, de tegenvallers, de flaters, kortom, voor alles wat misgaat tijdens een behandeling. Gebeurt dat dan? Zeker, sommige patiënten voelen zich na de therapie beroerder dan ervoor. Daarover schrijven Maastrichtse onderzoekers in de komende editie van vakblad De Psycholoog.

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Prof. Wouter van Marken Lichtenbelt zou naar de Russische republiek Tuva afreizen om te achterhalen hoe mensen met de extreme kou omgaan.

Hij heeft de ‘pensioenverplichtende’ leeftijd - zo noemt hij dat - bereikt, zijn recente onderzoek en zijn afscheidsrede gingen over ouderen, vooral oudere consumenten, en hij wil ook nog wel wat kwijt over de huidige generatie studenten. Is prof. Hans Kasper een oude mopperpot geworden? Het tegendeel is waar. Bij hem draait het om nieuwe perspectieven. En om het koesteren van talent.

MAASTRICHT. De UM ontvangt samen met enkele zusterinstellingen en partners vier miljoen aan Europese subsidie voor een proefopstelling om zwaartekrachtgolven te meten. Dat is een opsteker aangezien Zuid-Limburg, naast Sardinië en Hongarije, in de running is voor de uiteindelijke Einstein Telescoop. Ook zal de UM een nieuw onderzoeksinstituut op poten zetten.

Duo-oraties komen in Maastricht vaker voor, maar het is voor het eerst dat ‘man en vrouw’ in dezelfde plechtigheid hun inaugurele redes uitspreken. De eer is aan de Duitse onderzoekers Lisa en Alexander Brüggen, die vrijdag (14 september 2018) elk een leerstoel aanvaarden aan de School of Business and Economics (SBE). “Sommige medewerkers, die al jaren bij de SBE werken, weten niet eens dat we bij elkaar horen.”

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Voedingswetenschapper Alie de Boer (29) zou het liefst de hele Europese wet- en regelgeving rond food claims – denk aan Becel-boter die cholesterolverlagend werkt - willen schrappen en onderzoeken hoe het beter kan. Nu is het een doorn in het oog van consumenten, bedrijven en wetenschappers.

Stel, je krijgt als wetenschapper een zak met geld, onbeperkte tijd en personeel. Welk onderzoek zou je dan doen? Pim Martens, hoogleraar duurzaamheid, zou honden in een MRI-scanner willen stoppen.

MAASTRICHT. In juli hebben acht Maastrichtse wetenschappers een Veni-beurs ontvangen van onderzoeksfinancier NWO. Vijf van hen zijn verbonden aan de Faculteit Health, Medicine & Life sciences: Matthijs Cluitmans, Thomas van Sloten, Tim Hendrikx, ...

Mensen worden al eeuwen gebruikt als proefpersoon in medische experimenten. Pas in 1998 kwam er in Nederland een wet om zulke studies in goede banen te leiden. Niet dat men het hier zo lang onbelangrijk vond. Integendeel. Het was Nederland dat de discussie vlak na de oorlog aanzwengelde, wereldwijd. “Dit gat van vijftig jaar” maakt het voor historica Noortje Jacobs een dankbaar onderwerp voor haar proefschrift.

We don’t grow when things are easy; we grow when we face challenges. Deze wijsheid hangt in de gang van onderzoeksinstituut GROW. “En nu wil je zeker weten wat die uitdagingen zijn”, vraagt wetenschappelijk directeur Frans Ramaekers. Begin juli neemt hij afscheid.

Of het nu gaat over het puberbrein, het ouderenbrein, of het gestreste brein, we zijn er mateloos in geïnteresseerd. Populair wetenschappelijke breinboeken gaan als zoete broodjes over de toonbank. Hoe kan het dat die toch technische en vaak ingewikkelde neurowetenschappelijke kennis van onze hersenen zo aanslaat bij het publiek, vraagt filosoof Ties van de Werff zich in zijn proefschrift af. Het antwoord: omdat die boeken uiteindelijk over iets anders gaan dan je zou denken. Namelijk: hoe word ik een goed mens?

De Nederlandse migratiewetten kenden in de jaren tachtig een regel dat familieleden niet langer dan twee jaar van elkaar gescheiden mochten zijn. Na zo’n periode zou de familieband gebroken zijn en verloren migranten het recht op familieherenig...

Een op de vijf medische persberichten die universitaire medische centra de wereld in sturen, is aangedikt. Geldt dat ook voor Maastricht? Een interview met twee persvoorlichters van het Maastricht UMC+.

Snelle jongens die werken op de Zuidas, in een luxe penthouse wonen en in de laatste Tesla’s en Jaguars scheuren – dit alles over de rug van ‘de gewone man’ die ze lachend hoge uurtarieven rekenen. Dat beeld van advocaten blij...

Maastrichtse onderzoekers hebben voor het eerst synthetische mini-embryo’s ontworpen die zich in de baarmoeder kunnen nestelen en een vroege zwangerschap veroorzaken. Bij muizen welteverstaan, maar de voordelen voor mensen zin al in zicht. De studie is gepubliceerd in Nature.

MAASTRICHT. De Maastrichtse biomedisch technoloog Lucas Lindeboom is niet op de shortlist beland van New Scientist Wetenschapstalent. Het gelijknamige populair-wetenschappelijke blad looft deze titel elk jaar uit. Na een publieke stemronde en het ...

MAASTRICHT. De Maastrichtse biomedisch technoloog Lucas Lindeboom is genomineerd voor New Scientist Wetenschapstalent 2018. Uit meer dan vijftig inzendingen van universiteiten en kennisinstellingen in Nederland en Vlaanderen heeft de redactie van New...

MAASTRICHT. Niet alleen half Nederland schrok van het Rotterdamse nieuws dat elk glas alcohol schadelijk is, maar ook in wetenschappelijke kringen gingen de wenkbrauwen omhoog. Er klopt niets van, zegt de Maastrichtse verslavingsdeskundige Paul Lemmens. Er is een misverstand ontstaan, zegt de Rotterdamse onderzoeker, over het verschil tussen sterfte en ziekte.

MAASTRICHT. Hans Schouwenburg en David Barata ontvingen vorige week de Valorisatieprijs 2017 van de Universiteit Maastricht. Hun proefschriften blinken volgens de jury uit in sociale relevantie. Het is een thema waaraan Maastrichtse promovendi een zogeheten valorisatieparagraaf van twee tot vier pagina’s moeten wijden.

Mensen met overgewicht kunnen beter aan krachttraining doen dan cardio-oefeningen als joggen of fietsen. Dat blijkt uit een onderzoek van bewegingswetenschapper en gezondheidspsycholoog Gill ten Hoor. Voor de start van de studie verwachtte Ten Hoo...

Het is high-tech, heet Da Vinci en kost ruim twee miljoen euro. Deze operatierobot staat in 26 Nederlandse ziekenhuizen, waaronder het MUMC, terwijl de voordelen voor de patiënt uiterst omstreden zijn. Arts-onderzoeker Payam Abrishami pleit er in zijn proefschrift voor om de introductie van medische technologie voortaan beter te begeleiden. Slecht idee, vindt Jos Maessen, UM-hoogleraar hartchirurgie, die dat een “marxistische” manoeuvre noemt.

Hoe slordig zijn onze wetenschappers? Negentig procent van bijna zeshonderd geënquêteerde onderzoekers geeft toe minstens één keer over de schreef zijn gegaan. Fout nummer één: een auteur noemen die in de praktijk maar bar weinig heeft bijgedragen aan je onderzoek. Dat blijkt uit een recente studie van Erik Driessen, hoogleraar in medische onderwijskunde aan de Universiteit Maastricht en twee Amerikaanse collega’s. Afgelopen dinsdag was er een lunchlezing over het thema.

Is pijn op de borst een voorbode van een hartinfarct? Bij gebrek aan een snelle test sturen huisartsen elk jaar 70 duizend patiënten onnodig naar het ziekenhuis. Per ambulance, want dat moet. Kosten: 140 miljoen euro. Huisartsonderzoeker Robert Willemsen ging op zoek naar een test. Vorige week is hij cum laude aan de UM gepromoveerd.

Heeft het zin om een vezelrijk dieet voor te schrijven bij obstipatie? Hebben COPD-patiënten baat bij lichaamsbeweging? Wanneer geef je cortisone-injecties bij schouderklachten? Zie hier een greep uit de kleine achthonderd vragen die huisartsen onlangs hebben gebundeld in de Nationale Onderzoeksagenda. “Het wordt de hoogste tijd dat wetenschappers ook de minder sexy onderwerpen onder de loep leggen.”

Na oncologie gaat het meeste geld en onderzoek naar hersenziekten als Alzheimer of Parkinson. Wie de 80 passeert, loopt 20 procent kans op deze aandoeningen. Maar paradoxaal is: we weten meer van het brein dan ooit, en toch levert die kennis minder medicijnen op. Zie hier een kluif voor de studenten van de unieke UM-masterspecialisatie Drug Development and Neurohealth.

MAASTRICHT. Het was met de Westerdijk-leerstoelen niet helemaal naar wens gelopen, vertelde rector Rianne Letschert vorige week tegen een commissie van de universiteitsraad. De leerstoelen, bedoeld om meer vrouwen op hoogleraarsposities te krijgen, w...

MAASTRICHT. Vorig jaar was het een eeuw geleden dat de eerste Nederlandse vrouw, Johanna Westerdijk, hoogleraar werd. In het ‘Westerdijkjaar’ stelde het ministerie vijf miljoen euro beschikbaar voor het aanstellen van honderd extra vrouwe...

Ergens weten de meeste mensen het wel: de gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan van een stad. De raadsleden bepalen de hoofdlijnen van het beleid en zien toe op de uitvoering door het college van burgemeester en wethouders. Maar toch voelt het v...

Niet alleen de regio maar ook de stad Maastricht profiteert royaal van de wetenschap. Om er twee studies uit te lichten: vorig week presenteerden UM-onderzoekers de uitkomsten van een cultuur-enquête, verspreid onder 12 duizend Maastrichtenaren. En binnenkort start een onderzoek naar de gezondheid van onder meer MTB-personeel.

MAASTRICHT. De School of Business and Economics zou in de komende twee jaar een kleine vijftien datawetenschappers moeten aannemen, vindt prof. Jos Lemmink. Het is de hoogste tijd om ruimte te maken voor slimme technologie in het curriculum. Volgende week geeft hij een presentatie voor het faculteitsbestuur.

NEDERLAND/MAASTRICHT. De Universiteit Utrecht ontvangt veruit de meeste beurzen van onderzoeksfinancier NWO. Maar bij de Europese Unie hebben andere instellingen meer succes.

Wat doe je als je een ongeneeslijke ziekte hebt die bijna niemand heeft? Waar nauwelijks aandacht voor is in de wetenschap? Dan is het mazzel als onderzoekers zich er toch om bekommeren. Toevallig, als ‘bijvangst’ van een grotere lopende studie. Maar het kost heel veel geld.
Dit is het verhaal van de elfjarige Hidde.

Klanten gedragen zich tegenover het personeel van prijsstunters vaak onfatsoenlijker dan tegenover medewerkers van gerenommeerde bedrijven. Dat ontdekte Alexander Henkel, onderzoeker bij het BISS instituut in Heerlen.

MAASTRICHT. Na twintig jaar is de Opzij-leerstoel weg bij de Universiteit Maastricht. Opzij gooide het vorig jaar, samen met het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren, over een andere boeg. De vacature voor de nieuwe wisselleerstoel is sindsdien echter bevroren. Nederlandse universiteiten zijn het niet eens met de voorwaarden.

MAASTRICHT. Een sterk staaltje van polderen in de wetenschap. Zo noemt prof. Sally Wyatt het succes van de landelijke onderzoekschool WTMC (Wetenschap, Techniek en Moderne Cultuur) waar Maastricht tot voor kort penvoerder van was. “De bereidheid van de tien betrokken Nederlandse universiteiten om samen te werken is groot. In het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten is zoiets ongekend. Daar is de concurrentie te hevig.”

NEDERLAND. De onderzoeksbeurzen van NWO zijn razend populair, maar veel wetenschappers vissen achter het net: slechts één op de vijf aanvragers sleept daadwerkelijk geld in de wacht. Dat kan beter, denkt het Centraal Planbureau.

Dertien steden, vier landen en 900 alumni. Om de banden met hen te onderhouden, organiseert de Universiteit Maastricht (UM) op 1 februari voor de vierde keer de jaarlijkse UM Star Lectures.

Embryoselectie voor erfelijke borstkanker is een veilige techniek om te voorkomen dat de genetische afwijking van ouder op kind wordt doorgegeven. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Inge Derks-Smeets.

De Maastrichtse vakgroep psychofarmacologie heeft de primeur: de eerste studie naar de cognitieve effecten - geheugen, reactietijd - van synthetische cannabis bij de mens. Het spul wordt ook wel zombie-drug genoemd. “Een paar proefpersonen zijn afgehaakt toen ze de treffers op google zagen.”

“Ik herinner me een strafzaak waarin de verdachte bezwaar maakte omdat zijn titel – doctor – niet werd vermeld bij zijn naam op de dagvaarding”, vertelt Joep Simmelink, bijzonder hoogleraar Openbaar Ministerie aan de rechtenfa...

Na de aanvankelijk kritische noten van onderzoekers bepaalde de Universiteit Maastricht vier jaar geleden (als enige universiteit in Nederland) dat ieder proefschrift een zogeheten valorisatieparagraaf moet bevatten. Daarin dienen onderzoekers het maatschappelijk nut van hun studie te vermelden. Binnenkort wordt de paragraaf geëvalueerd. Observant nam alvast zestien proefschriften onder de loep en vroeg directeuren van de onderzoeksscholen en -instituten tijdens een belronde naar hun ervaringen. In Randwijck lijken die positiever dan in de binnenstad.

Het is 1916. Albert Einstein heeft zojuist zijn algemene relativiteitstheorie gepubliceerd, die de kromming van het licht beschrijft onder invloed van massa. “Wat betekent”, zegt theoretisch natuurkundige Gideon Koekoek, “dat het li...

MAASTRICHT. Een jaar geleden telde Nederland 19,3 procent vrouwelijke hoogleraren. Een stijging van 1,2 procent ten opzichte van 2015, blijkt uit de Monitor Vrouwelijke Hoogleraren die afgelopen dinsdag werd gepresenteerd. Conclusie: blijft het in deze tred doorgaan, dan zal er pas in 2051 een evenwichtige verdeling zijn tussen de dames en heren professoren.

Onderwijsvernieuwing staat bovenaan het actielijstje van de nieuwe decaan van rechten, Jan Smits. Ingrijpen in de bachelor rechtsgeleerdheid is urgent om de onevenwichtige verhouding met de Engelstalige European Law School recht te trekken. Een gesprek over een nieuw strategisch plan en de rol van de T shaped jurist. “We zijn als juristen heel erg goed in het zeggen dat het recht belangrijk is. Maar soms biedt het recht niet de oplossing voor je probleem.”

Natuurlijk, hiv krijg je liever niet. Hoewel de ziekte met de juiste medicatie niet meer dodelijk is, moet de patiënt levenslang medicatie krijgen en eventueel met bijwerkingen omgaan. “Maar is dat erger dan diabetes hebben?”, vraagt soci...

De UNS50. Aan de muur in zijn werkkamer - want die mag hij nog even houden - hangt een grote poster met tekeningen van rare beesten. Een kip met een konijnenkop, een vos met een eendenlijf. Hybride dieren, dubbelzinnig. Harry Struijker Boudier houdt van het ambigue, van meervoudige identiteiten.

Het goede nieuws: tien jaar na oprichting is The Maastricht Forensic Institute er nog steeds. Het slechte nieuws: Het had zoveel meer moeten zijn dan het florerende DNA-lab dat het nu grotendeels is. De Universiteit Maastricht zag kansen na gerechtelijke dwalingen als de Schiedammer Parkmoord, waarmee het machtige Nederlands Forensisch Instituut onder vuur kwam te liggen. Hier, in het zuiden van Nederland, zou men iets nieuws, iets anders en beters, optuigen: een academisch instituut met onderzoek, relevante opleidingen en diensten aan de advocatuur, de politie en het OM. Wat ging er mis? Hoe kon een prachtig idee in tien jaar tijd zo verzanden?

Zijn we van nature nieuwsgierig of is het aangeleerd gedrag? Waarom zijn mensen intelligent en sommige soorten niet? En wat heeft de grootte van onze hersenen daarmee te maken? Prof. Carel van Schaik, die dit jaar de Eugène Dubois-wisselleerstoel bekleedt, beantwoordde deze vragen tijdens zijn door Studium Generale georganiseerde lezing The evolution of intelligence, afgelopen maandag in de Maastrichtzaal in Universiteitssingel 40.

MAASTRICHT. Een jaar of twee geleden had het college van bestuur er nauwelijks oren naar, maar dat is veranderd. Niemand twijfelt nog aan het nut van een Maastrichtse natuurkundegroep, die zich gaat richten op zwaartekrachtgolven. Het verhoogt bovendien de kans dat de Einstein Telescoop in 2020 naar Zuid-Limburg komt.

MAASTRICHT. Waarom is zuurstoftekort zo rampzalig voor het brein? Dat is altijd een raadsel geweest, tot nog toe dan. UM-onderzoekers hebben bij muizen, ratten en menselijke cellen een enzym ontdekt dat gaten slaat in de bloed-hersenbarrière en zenuwcellen aanzet tot zelfvernietiging. De resultaten maken de weg vrij voor de eerste behandeling van beroerte.

Vervuiling maakt vijftien keer zoveel slachtoffers als alle oorlogen en geweldsmisdrijven bij elkaar. Dat staat in een rapport onder de vlag van de Verenigde Naties, dat vandaag wordt verspreid via vakblad The Lancet. Er zijn bovendien presentaties in New York, Tokyo, Kaapstad, New Delhi en in Brussel - niet in het Europees Parlement, waar je zo’n presentatie zou verwachten, maar op de UM-campus. Hoe zit dat?

Marihuana, lsd, heroïne. Ex-junkie Marc Lewis verslond het allemaal, liefst in hoge dosis. Hij stal medicijnen uit dokterspraktijken, werd meermaals gearresteerd en kreeg een voorwaardelijke gevangenisstraf. Later schreef Lewis, inmiddels hoogleraar neurowetenschappen, een boek over zijn verleden als verslaafde. Op 8 november houdt hij een lezing, georganiseerd door Studium Generale en de studenten van Public Health Organisation.

MAASTRICHT. Met een slokje op gaat je spreekvaardigheid in een vreemde taal erop vooruit. Dat is de verrassende conclusie uit een onderzoek van Universiteit Maastricht, de University of Liverpool, en King's College Londen, dat onlangs werd gepubliceerd in het Journal of Psychopharmacology. Ook de onderzoekers zelf zijn verbaasd: “Wij hadden verwacht dat mensen alleen maar dénken dat ze beter spreken na een biertje.”

MAASTRICHT/NEDERLAND. Het subsidiebeleid van NWO gaat op de schop om de vloed aan onderzoeksaanvragen in te dammen. De onderzoeksfinancier roept universiteiten op om hun kandidaten strenger te selecteren. Aanvankelijk stelde NWO een maximum aantal aanvragen per instelling voor, maar dat zagen de rectoren niet zitten.

Mag het in het Engels, vraagt prof. Emilie Sitzia als het interview begint. Antwoord geven in het Nederlands blijft vermoeiend, ook al kan ze deze taal na jaren in Maastricht woordelijk verstaan en zonder enige moeite lezen. Dat laatste is een must voor de zeer onlangs aan de Universiteit van Amsterdam benoemde hoogleraar illustratie. Een leerstoel die door de Fiep Westendorp (ja, van Jip en Janneke en Pluk en de Petteflet, en al die andere kinderboeken) Foundation is ingesteld. “Ik onderzoek de relatie tussen beeld en woord. Dus ja, ik lees ook de bijbehorende verhalen van Annie M.G. Schmidt.”

Asielzoekers komen doorgaans niet met een tasje documenten de grens over. Paspoort, rijbewijs, trouwakte, verzekeringsbewijzen: ze zijn ze kwijtgeraakt, hebben ze nooit gehad of ze zijn geconfisqueerd door smokkelaars. Mondelinge verklaringen zijn daarom vaak het enige bewijs van herkomst. Het is aan asielambtenaren om de waarheid te achterhalen.” Maar dat lukt nog onvoldoende door de huidige manier van interviewen, zegt Tanja van Veldhuizen die afgelopen vrijdag promoveerde aan de Universiteit Maastricht.

‘Volg je hart.’ Wie voor een belangrijke keuze staat, zal dit advies ongetwijfeld een keer te horen krijgen. Vertrouw op je intuïtie, dan komt het vanzelf goed. Terwijl onze intuïtie er heel vaak naast zit, zegt Harald Merckelbach, hoogleraar rechtspsychologie in zijn boek Intuïtie maakt meer kapot dan je lief is. “Het probleem is dat we zelden feedback krijgen op onze intuïtieve keuzes. We weten niet hoe het leven eruit zou hebben gezien met huis B, auto B, partner B. Dat leidt tot de illusie dat we de beste keus hebben gemaakt.”

Veel tieners met een e-sigaret stappen binnen een jaar over op tabak, bleek in 2015 uit Amerikaans onderzoek. Zou dat ook voor Nederlandse jongeren gelden? Onderzoeker Gera Nagelhout heeft van NWO een zogeheten Replicatiesubsidie ontvangen om de originele studie te herhalen.

Dat Nederland een slap rookbeleid voert, is al lang en breed bekend. In Maastricht vielen onderzoekers van hun stoel toen minister Edith Schippers rookverboden een heilloze weg noemde in haar maiden speech (2010). Ook maakte ze in binnen- en buitenla...

Een voorspellende machine. Zo zou je het brein kunnen noemen, want het is constant bezig om te voorspellen wat er zal gebeuren. In een gesprek probeert het bijvoorbeeld te ‘raden’ welk woord volgt en op welk moment. Cognitieve neurowetenschapper Sanne ten Oever probeert te ontrafelen hoe het brein dit doet. Ze heeft de Edmond Hustinxprijs gewonnen, maar kon ‘m niet zelf in ontvangst nemen.

In 2012 blokkeerden de Nederlandse providers Ziggo en XS4All The Pirate Bay, de website die het boegbeeld vormt van de downloadcultuur. De blokkade duurde twee jaar maar heeft weinig vruchten afgeworpen: 70 procent van de downloaders bleek via altern...

De UM heeft afgelopen augustus vijf Veni-beurzen van NWO in de wacht gesleept. Allemaal voor onderzoekers in Randwijck. Lars Hausfeld (neurowetenschappen) vraagt zich af hoe de hersenen achtergrondgeluid verwerken; Lotte Lemmens (klinische psychol...

NEDERLAND. Meer geld voor de wetenschap en meer samenwerking tussen universiteiten. Dat is de komende jaren het devies, zegt de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.

Voor een instituut als MERLN, dat onderzoek doet naar regeneratieve geneeskunde, zijn nieuwe materialen cruciaal. Hoe vind je die? Je kunt ze zelf ontwerpen maar je kunt je ook laten inspireren door de jungle in Ecuador. Dat laatste leek prof. Jan de Boer een goed idee.

Ten tijde van de campagne voor Brexit werd het regelmatig aangehaald als voorbeeld van alles wat er slecht was aan de Europese Unie: de regels rondom grasmaaiers. Die mogen van de EU niet te veel lawaai maken. Wat een gemier op de vierkante millimete...

Te bestellen bij bol.com: een Baby Einstein box met muziek van Mozart en Bach, een ‘ontwikkelingsmobiel’ voor boven de wieg met klassieke melodietjes en Baby 2 Be, een CD speciaal voor ongeboren kinderen, om naar te luisteren in de baarmo...

De Brexit was onvermijdelijk, de Britten zaten al jaren in de “sabotage stand”, zegt Caroline de Gruyter, Europa-correspondent van NRC Handelsblad in Wenen. Hun constante gehak op Europa werkte ontwrichtend en wakkerde de euroscepsis in andere landen aan. Dat tij lijkt zich nu te keren. Komende zaterdag is De Gruyter de keynote speaker tijdens de viering van het vijftienjarig jubileum van de bachelor European Studies.

Ze zijn geselecteerd door de faculteiten en vinden het lidmaatschap volgens rector Rianne Letschert eervol. Zie hier de twaalf jonge wetenschappers die de eerste lichting van de Maastricht Jonge Akademie vormen, naar het landelijke voorbeeld van de K...

In 1995 volgde hij de roemruchte Herman van Praag op als hoofd psychiatrie in Maastricht. Vandaag vertrekt prof. Jim van Os (1960) voor zijn eerste werkdag naar het UMC Utrecht. Uitgerekend het UMC waarmee hij zo vaak de degens kruiste.

NEDERLAND/MAASTRICHT. Onderzoeksfinancier NWO heeft 89 ervaren onderzoekers een Vidi-subsidie van 800 duizend euro toegekend. Hiermee kunnen ze een eigen onderzoeksgroep opbouwen. Zes van hen zijn verbonden aan de Universiteit Maastricht.

MAASTRICHT. UM-neurowetenschapper Michelle Moerel, onderzoeker bij het instituut voor systeembiologie Macsbio, is genomineerd voor de verkiezing van Wetenschapstalent 2017. Moerel is een van de 25 jonge wetenschappers uit Nederland en België, die het populairwetenschappelijke tijdschrift New Scientist selecteerde. De onderzoekers zijn aangedragen door achttien universiteiten.

Zeven jaar lang heeft hij als voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) het kabinet gevraagd en ongevraagd advies gegeven over maatschappelijke ontwikkelingen. Onlangs heeft André Knottnerus, hoogleraar huisartsgeneeskunde in Maastricht, afscheid genomen. Een gesprek over het aanzien van de wetenschap, de impact van WRR-adviezen en het boek dat hij gaat schrijven.

Hij gaat morgen, op Bevrijdingsdag, nog aan zijn afscheidsrede van 12 mei schaven, zegt Wiebe Bijker, hoogleraar Techniek en Maatschappij. Die is nog niet zoals hij hem hebben wil. Denk niet dat hij te laat is begonnen, de eerste woorden tikte hij een klein jaar geleden. Maar zijn wetenschappelijke boodschap is niet eenvoudig, erkent hij. Tja, “onze wereld ís ingewikkeld, eenvoudige oplossingen bestaan niet”. En dan is er nog zijn zoektocht naar een effectief weerwoord op de ‘alternatieve feiten’, halve waarheden en hele leugens van politici als Donald Trump en Geert Wilders. “Hoe antwoord te geven op Trump? We hebben geen repliek, onze democratie kan er niet mee omgaan.”

Zou het nu dan weer wat beter gaan met Europa? Emmanuel Macron loopt onder de tonen van wat we de Europese hymne zijn gaan noemen - de Ode an die Freude; Alle Menschen werden Brüder van Beethoven - na zijn overwinning zijn aanhangers tegemoet. Beter? Dat staat te bezien, want voorlopig kent de recente Europese geschiedenis crisis na crisis. En is de euroscepsis groter dan ooit, versterkt door een “intellectueel vacuüm” en “geheugenverlies”, zo zegt de Zwitserse historica Stella Ghervas, docent in Harvard. Zij stelt daar het wapen van haar vakgebied tegenover: de historische analyse. Om daarmee de Idee van Europa terug te vinden.

MAASTRICHT. Het is voor het eerst dat een hoofdredacteur van een wetenschappelijk toptijdschrift hoogleraar wordt aan de UM. Volgende week houdt Fiona Godlee, van BMJ (Britisch Medical Journal), haar inaugurele rede ‘Better evidence for better health’.

MAASTRICHT. Niet het woord van God, maar een dagboek van hoe de mens omgaat met de beproevingen van het leven. Zo vat biologisch antropoloog Carel van Schaik de Bijbel op in Het oerboek van de mens, dat hij samen met historicus Kai Michel schreef. He...

Een mens met al zijn ingewikkelde biologische processen nabootsen in een computermodel. Zie hier het streven van de systeembiologie, en dus ook van het Maastricht Centre for Systems Biology (Macsbio). Het instituut bestaat precies twee jaar. Wat gebeurt daar eigenlijk?

Zelfrijdende auto’s, drones die in oorlogsgebieden worden ingezet, robots die chirurgische ingrepen doen. Allemaal voorbeelden waarin de computer een grote rol speelt, maar wat gebeurt er als er iets misgaat? Als een zelfrijdende auto niet meer...

MAASTRICHT. Zonder wetenschap geen bewijs, geen waarheid en geen democratie. Dat is de gedachte achter March for Science, een wereldwijd omarmd initiatief. Op zaterdag 22 april wordt er in zo’n 430 steden een tocht gelopen, ook in Maastricht. &...

Toen Harald Schmidt nog in de collegebanken zat, dweepten veel docenten en studenten met de holistische benadering in de geneeskunde. Van dat “zweverige gebabbel” moest Schmidt niets hebben. Als iemand hartklachten heeft, vond hij, moet j...

Internationale organisaties als de NAVO en de Verenigde Naties zijn opgericht na de Tweede Wereldoorlog, net als de voorloper van de Europese Unie, de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Sommigen vinden dat ze te machtig zijn en dat er te veel ...

MAASTRICHT. Jim van Os (1960), hoogleraar psychiatrie, vertrekt naar het UMC Utrecht en wordt daar per 1 juni ‘medisch manager van de divisie hersenen’. Daarmee treedt hij in de voetsporen van zijn collega René Kahn, die begint dit jaar o...

Hij heeft Stanford verruild voor Maastricht, waar hij als universiteitshoogleraar een instituut voor datawetenschap op poten gaat zetten. Michel Dumontier (1975) is de naam. Maar wie vertrekt nou uit Stanford? En wat gaat er in het nieuwe instituut gebeuren?

“Many ME-patients suffer from tremendous exhaustion for days after exercise, the so-called post-exertional malaise, or PEM. There were doubts as to whether the large British PACE trial was correct,” said professor of Internal Medicine and Immunology Jan Willem Cohen Tervaert, a couple of weeks ago in the Myth Busters- series of Observant. The professors Trudie Chalder, Michael Sharpe and Peter White, who led this PACE trail on the chronic fatigue syndrome, are convinced that cognitive behaviour therapy and graded exercise therapy “are moderately effective and safe for patients with CFS/ME. To suggest that this is not the case is to propagate a myth”.

Minder eten: zie hier één van de sleutels tot een lang en gezond leven. Dat zegt de nieuwe Tefaf-hoogleraar annex ouderdomsprofessor Jan Hoeijmakers. Het werkt bij mensapen in het lab, hoogstwaarschijnlijk bij kinderen met een ouderdomsziekte, en bij gezonde volwassenen. Daarbij is een hoofdrol weggelegd voor Hoeijmakers’ specialisatie: DNA-reparatie. “Als we onze wetenschappelijke kennis juist inzetten, kunnen mensen 160 jaar oud worden."

MAASTRICHT. Een hoogleraar biomaterialen is in 2015 terecht ontslagen door de UM, blijkt uit een vonnis van de rechtbank Maastricht. De hoogleraar had een belangrijke nevenfunctie niet gemeld en zich schuldig gemaakt aan belangenverstrengeling.

In hoeverre wordt het gedrag van managers gevoed door de cultuur? Voormalig UM-hoogleraar Geert Hofstede wierp de vraag als eerste op en werd er wereldberoemd mee. Zijn boek Culture's Consequences (1980) is meer dan 80 duizend keer geciteerd. Amerikaans onderzoek trekt zijn conclusies in twijfel: het zijn vooral de omstandigheden die de stijl van leidinggeven bepalen.

Wordt het tijd dat Nederland net als Groot-Brittannië de Europese Unie verlaat? Er gaan stemmen op voor een Nexit: minder geld naar Brussel, minder risico op terreuraanslagen, minder vluchtelingen. Twee juristen en een econoom geven hun visie tijdens het KNAW-debat Nederland uit de EU, donderdagavond 9 maart in de aula van de Minderbroedersberg. “De EU is één pakket met voor- en nadelen. Het kan zijn dat een besluit soms niet bevalt.”

Ze zijn niet een béétje vermoeid, maar altijd doodmoe. Slapen lost weinig op - als ze al goed kunnen slapen - en voor een lichamelijke inspanning betalen ze meestal een hoge prijs: dagen lang nog moeier dan ze al waren. Patiënten die lijden aan he...

MAASTRICHT. Vrouwen van boven de 55 die een mediterraan voedingspatroon volgen, met daarin onder andere veel noten, fruit, volkoren granen, peulvruchten en vis, hebben een 40 procent kleinere kans op een ernstige vorm van borstkanker dan vrouwen die dat niet doen. Dat concludeert Piet van den Brandt, hoogleraar epidemiologie aan de Universiteit Maastricht.

Wie met Google zoekt op ‘mythen en beleggingen’, wordt ruim bediend. Hoogleraar  Peter Schotman draait zijn monitor een kwartslag en doet een greep uit de eerste treffers: vijf mythen over duurzaam beleggen; de mythe van de kleine aa...

Menselijk weefsel dat, met wat hulp, zichzelf kan vernieuwen: het klinkt simpel -wat het niet is - maar dat deze ‘regeneratieve geneeskunde’ de toekomst heeft, daar is de medische wetenschap het wel over eens. Daar horen ook stamceltherapieën bij. Soms echter verliest die wetenschap grenzen uit het oog. Zo zouden stamcellen uit beenmerg ingezet kunnen worden om de beschadigde delen van het hart na een infarct weer te herstellen. Prof. Leon de Windt: “Ik krijg er vast ruzie met collega’s over, maar het is klinkklare onzin. Ik maak me zorgen over het zelfreinigend vermogen van de wetenschap.”

Deze mythe is vooral populair onder politici, zegt postdoc Gera Nagelhout, gespecialiseerd in stoppen met roken. Waarom? Omdat het makkelijk scoren is. Schoolpleinen rookvrij maken? Natuurlijk, wie wil dat nou niet. De leeftijdsgrens van 16 naar 18 v...

MAASTRICHT. Wie komt er in hemelsnaam op het idee om de manier waarop Israeli’s en Palestijnen kaarten maken van hun gebieden, tot onderwerp van wetenschappelijk onderzoek te maken? En dat in een theoretisch kader te plaatsen dat duidelijk maakt dat de plek waar je staat, met zijn hele historische en politieke context, in hoge mate bepaalt wat je ziet en wat je kunt zien, en dus ook hoe je vervolgens die kaarten tekent? De Amerikaanse Jess Bier kwam op dat idee. En voerde het uit, en won er vervolgens een prijs mee: de UM-dissertatieprijs 2016, onder meer voor extremely original scholarship, zo schrijft de jury.

Van oudere werknemers hoef je niet meer veel te verwachten. De jonkies zijn sneller, creatiever en intelligenter. Althans, dat is een wijdverspreide gedachte. En met een vergrijzende samenleving en steeds verder opschuivende pensioenleeftijden, zitte...

“Een ongeneeslijke ziekte? Daaraan ga je dood, denken we al snel.” Niets is minder waar in het geval van de longziekte COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease), vertelt prof. Annemie Schols, hoogleraar voeding en metabolisme bij chron...

Terwijl collega X tegen een burn-out aan hikt, sjeest collega Y vrolijk door. Mensen verschillen van elkaar. In alles. Ook in stressgevoeligheid. Hoe kan dit? De Maastrichtse hoogleraar Rob Markus zoekt verklaringen in het samenspel van iemands persoonlijke gedachten en het functioneren van het brein. Donderdag 2 februari geeft hij in Breda een lezing over stress, gedrag en voeding in het kader van de UM Star Lectures.

Welk risico lopen migranten als ze meewerken aan een vragenlijst? Staan de inspanningen van proefpersonen aan, zeg, een economisch experiment in verhouding tot de wetenschappelijke winst? Niet alleen artsen maar ook economen en cultuurwetenschappers hebben steeds vaker ethische goedkeuring nodig voor onderzoeksubsidie of publicatie in een vakblad. Daarom kent de UM tegenwoordig een ethische toetsingscommissie binnenstad. Hoe gaat die te werk? Zijn er al voorstellen afgekeurd?

“Veel mensen denken dat seks spontaan moet zijn, dat het gekunsteld is als je een tijdstip prikt in de agenda. Onzin”, zegt Marieke Dewitte, psycholoog en seksuoloog aan de Universiteit Maastricht. In haar eigen praktijk ziet ze koppels d...

MAASTRICHT. Het is al vaker gezegd: dat er hier in Maastricht überhaupt een universiteit staat, die bovendien een tamelijk solide reputatie heeft verworven, mag een wonder heten. Want het was vaak vechten tegen de bierkaai. Het deze week onder alle UM-medewerkers verspreide jubileumboek getuigt daar nog eens van.

Wie is er nou echt de baas in een democratie? Vraag het tien willekeurige passanten op de Maastrichtse woensdagmarkt, en een veel gegeven antwoord luidt waarschijnlijk: “De kiezer.” Sterker nog; die gedachte is terug te vinden in de herko...

“Suikerverslaving is net zo gevaarlijk en serieus als andere vormen van verslaving, zoals alcohol, sigaretten en zelfs bepaalde drugs”, schrijft Jasper Alblas, een Nederlandse auteur van onder meer het receptenboek Het 7 x 7 Afslank Recep...

De geschiedenis zit vol mythen, zegt Georgi Verbeeck, universitair hoofddocent moderne geschiedenis en politieke cultuur in Maastricht en hoogleraar Duitse geschiedenis in Leuven. “Een van de hardnekkigste en populairste is dat de geschiedenis ...

Steeds vaker worden hersenscans gebruikt in de rechtszaal. Meestal om aan te tonen dat de verdachte niet (geheel) toerekeningsvatbaar is. Morgen zet de rechtenfaculteit het seminar ‘Neurowetenschappen in de rechtszaal’ op touw. Een gesprek met een neuropsycholoog en een strafrechtjurist. “Je probeert de neuromythes in de trant van ‘wij zijn ons brein’ te vermijden.”

Nousjka Vranken (25), eerstejaars arts-klinisch onderzoeker, kan geen speciaal moment aanwijzen waarop ze dacht: ‘Ik wil onderzoeker worden’, maar inmiddels wijst alles in die richting. Sinds vier jaar werkt ze parttime als onderzoeksassistent op de afdeling hartchirurgie van MUMC+, twee jaar geleden werd haar eerste artikel gepubliceerd en vorige week won ze de publieksprijs in de categorie ‘medisch en gezondheid’ op de landelijke Student Research Conference in Nijmegen.

Neem een man die lijdt aan pleinvrees, zegt Philippe Delespaul, hoogleraar zorginnovaties in de GGZ. “Die durft de deur niet meer uit, maar heeft zelf waarschijnlijk al van alles geprobeerd. Op de dagen dat hij zich goed voelde, heeft hij gepro...

Vrouwen met borstkanker worden in het publieke debat eenzijdig afgeschilderd als helden, overwinnaars, overlevers. Al het geworstel met hun behandeling, hun identiteit en hun liefdesrelaties blijft te vaak onder de radar. Dat moet veranderen, vindt filosoof Marjolein de Boer.

MAASTRICHT. Fiona Godlee, hoofdredacteur van het medische toptijdschrift BMJ (Britisch Medical Journal), wordt hoogleraar aan de Universiteit Maastricht. De leerstoel is ingesteld door de landelijke onderzoeksschool CaRe, waar het Maastrichtse instituut Caphri deel van uitmaakt. “Ik denk dat onze promovendi nu meer kans maken op een toppublicatie.”

De timing kon haast niet beter: de wereld is nog niet bekomen van de verkiezingsoverwinning van Donald J. Trump - en het is de vraag of ze er ooit van zal bekomen -, terwijl op hetzelfde moment Nederland zich door nieuwsverslagen heen werkt over het Wildersproces, aangespannen vanwege het ‘minder Marokkanen’ incident. En precies dan komt het nieuwe boek van Sjaak Koenis uit, De januskop van de democratie, dat in belangrijke mate over de opkomst van het populisme gaat. Zie de ondertitel: Over de bronnen van boosheid in de politiek.

“Aanbieding!” Of: “De laagste prijsgarantie, koop nu en krijg geschenk.” Online lenzenwinkels adverteren graag met voordeelpacks. Klanten krijgen een doos zachte contactlenzen voor een jaar tegen een zacht prijsje. “Niet...

Wat is oud? Wanneer ben je oud? Wat betekent het om oud te zijn in onze westerse cultuur? Om die vragen draait het - kort door de bocht - in het onderzoek van Aagje Swinnen, universitair docent Aging Studies in Maastricht en bijzonder Socrates-hoogleraar International Humanism and the Art of Living aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Onlangs vroeg ze  dichters uit de regio, ouder dan 65, hoe zij tegen hun creativiteit aankijken.

Het regent al een tijd negatieve berichten over verpleeghuizen in de media, verzucht Jos Schols, hoogleraar ouderengeneeskunde. Hij wijst op het recente pamflet in het AD van voetbaljournalist Hugo Borst die vraagt om minder bureaucratie en meer zorg...

Het wordt een doorbraak genoemd voor patiënten met diabetes type 1: het geïmplanteerde ‘theezakje’ met insuline-producerende cellen dat de dagelijkse insulinespuit moet vervangen. De doorbraak zit hem vooral in de samenwerking die universiteiten, bedrijven, provincies en gezondheidsorganisaties eindelijk zijn aangegaan, zegt de Maastrichtse onderzoeker Aart van Apeldoorn. “En ik zou het eerder een Senseo-pad dan een theezakje noemen.”

Een bunker met muren van vier meter dik, met daarin het allerduurste medische apparaat van dit moment: een cyclotron of deeltjesversneller. Kosten tussen de 20 en 25 miljoen. Gewicht: 15 ton. Zie hier het protonentherapiecentrum ZON-PTC, dat tussen Maastro Clinic en het AZM verrijst. De eerste patiënt zal over twee jaar worden behandeld.

Het was een van de weinige plaatjes in de eerste versie van Darwins Origin of Species: een vertakkende evolutionaire boom. Darwins tijdgenoten namen deze metafoor graag over en wat plaatsten sommigen helemaal bovenaan: de mens. Geen nieuw idee, Arist...

“Vallen wordt steeds meer ouderen fataal”, kopte Trouw vorige week. Het dagblad attendeert de lezer op het recente incident waarbij een vrouw van 83 uit het Gelderse Klarenbeek vier dagen en drie nachten in haar tuin had gelegen na een val. Vallen, opstaan en weer doorgaan, zoals Herman van Veen zong: voor veel zeventigplussers is het een bijna onmogelijke taak. Fysiek doordat ze vaak letsel oplopen, maar ook mentaal. Om de bezorgdheid weg te nemen, ontwikkelde de Universiteit Maastricht een valpreventiecursus voor ouderen, Zicht op Evenwicht.

De Universiteit Maastricht? Die huist in de binnenstad en op Randwyck. En, o ja, er is ook nog van alles gaande in de rest van de provincie, zoals in de buurt van Geleen op Chemelot. Maar wat precies? Tijd voor een bezoek aan het in augustus in gebruik genomen Center Court.

Het is een bekend stramien in misdaadseries: het politieonderzoek naar een moord, verdwijning of wat dan ook, is op een doodlopend spoor terecht gekomen en de rechercheurs zitten met de handen in het haar. En net voor ze de moed opgeven, meldt zich i...

MAASTRICHT. De UM heeft een vierde universiteitshoogleraar aangesteld, en wel op het vlak van data science. Het is de Canadese Michel Dumontier (1975), hoofddocent aan de Universiteit van Stanford. Dumontier zal een nieuw Maastrichts instituut voor data science leiden.

Wie een slechte of geen adblocker op zijn computer heeft staan, ziet ze nog wel eens oppoppen: reclames voor homeopathische middelen die ervoor zouden zorgen dat je de beschikking krijgt over je volledige hersencapaciteit. Nu gebruiken we tenslotte m...

Ritalin, Adderall, Modafinil. Nemen SBE-studenten steeds vaker ‘studiedrugs’? Uit onderzoek van honours studenten blijkt dat een op de zeven SBE'ers weleens een 'cognitive enhancer' heeft geslikt. Maar ook dat de stress en competitiedrang op de faculteit het gebruik in de hand werken. Bestuurslid Huub Meijers: "Ik weet dat studenten dat vinden, maar ik herken dat beeld niet.”

Prof. René de Groot gaat met pensioen. In 1981 zette hij voor het eerst voet op Maastrichtse bodem om met een aantal collega’s een juridische faculteit op te zetten. De Groot is een expert in het nationaliteitsrecht, maar wie iets wil weten over tuinieren, capes en kunst mag ook bij hem aankloppen. Vrijdag 14 oktober houdt hij zijn afscheidsrede in de Sint Janskerk.

Wie gelooft er nu dat je van lijnen dik wordt? Niemand toch? “Jawel hoor”, zegt Anita Jansen, hoogleraar experimentele klinische psychologie en decaan van de faculteit psychologie en neurowetenschap, “in de internationale pers wordt...

MAASTRICHT. Diervriendelijke fois gras, medicinale rijst met vleesbonen, ravioli van Bresse kweekkip. Zie hier een greep uit de dertig futuristische kweekvleesgerechten, die deel uitmaken van de expositie Meat the future in het Cube Design Museum in ...

NEDERLAND. De Nederlandse scheikundige Bernard Feringa heeft samen met twee anderen de Nobelprijs voor de scheikunde gewonnen. Ze ontwierpen en bouwden moleculaire machientjes.

Taal bepaalt of je erbij mag horen of niet. In een Maastrichts verzorgingstehuis waar cultureel antropoloog en promovendus Jolien Clijsen dagenlang vertoeft voor haar onderzoek is dat overduidelijk. “Het eigen dialect is vaak nog het enige waar bewoners invloed op hebben, waardoor ze zich een beetje thuis voelen.” Tegelijkertijd is het ook dit dialect – vaak Maastrichts – dat anderstaligen buitensluit.

“Mensen vragen vaak: waarom is het daar zo leeg? Het is daar niet leeg, juist heel vol.” Historicus Maurice Heemels wijst op een kaal stuk middenin een vierkant van graven op de begraafplaats ‘Nabij Kapel in ’t Zand’ in Roermond. Hier lagen de vierdeklas graven – drie op elkaar – met alleen een houten kruisje erop dat in de loop van de tijd is vergaan. Een schril contrast met de grote monumenten even verderop in het eersteklasgedeelte.

AMSTERDAM. Een Vlaamse psycholoog vroeg duizend leugenaars hoe vaak ze liegen. Maar hadden ze wel eerlijk geantwoord? Voor zijn onderzoek kreeg hij vorige week een Ig Nobelprijs uitgereikt.

Tegen het einde van de studie loopt Anne Marsman volledig vast. Haar geheugen begint te haperen en ze gaat steeds vaker overgeven. Wat was er aan de hand? Destijds was ze zo gesloten als een oester maar inmiddels praat de Maastrichtse promovenda openhartig over haar lijdensweg. Niet in de laatste plaats om vooroordelen over eetstoornissen en depressie uit de weg te ruimen. Komend weekend doet ze mee aan de estafetteloop Socialrun, tegen stigmatisering van psychiatrische patiënten: 555 kilometer in 48 uur.

Onderuitgezakt op de bank? Fout! Ga rechtop zitten. Typen aan een ergonomisch niet verantwoord bureau? Niet doen! Een zware krat optillen zonder door de knieën te zakken? Pas op! Hoe vaak hebben we het niet gehoord: dit alles werkt rugklachten in ...

“Ik kan je een heel lijstje geven met totale onzin-opvattingen”, zegt Piet Eichholtz, hoogleraar vastgoed en financiering. Over pensioenfondsen die denken dat ze door het inhuren van professionele investeerders meer zullen verdienen, over...

“Onderzoek met psychedelica is een ware hype”, zegt UM-onderzoeker Kim Kuypers. Dat gebeurt met alom bekend spul als LSD en XTC, paddo’s, maar ook met ibogaïne en ayahuasca. Ze worden gebruikt bij depressie, angst, trauma en verslaving. “Veel studenten willen erop afstuderen.”

MAASTRICHT. Je houdt samen met andere jonge UM-onderzoekers een posterpresentatie op het grootste toxicologie-congres van Europa. Je bent een van de achthonderd jonkies die een boekje opendoen over hun onderzoek. En dan gaan drie van de vier aan...

Mandela, natuurbeelden, Einstein, wielrennen, Robert Dijkgraaf en tot slot een shot uit de ruimte. Het zal niet iedereen meteen duidelijk zijn wat de promotiefilm beoogt, die afgelopen maandagmiddag de aftrap  vormt van het openingsprogramma van...

Het zijn niet alleen studenten geneeskunde die de huisarts vaak zien als een “doorgeefluik”, zegt huisarts en onderzoeker Jochen Cals. Ook tal van patiënten zijn die mening toegedaan. Hoe anders is de dagelijkse praktijk. “Uit onde...

MAASTRICHT. ‘Eureka’: die kreet zou wel op z’n plaats zijn na het uitvinden van een kleine, draagbare tester waarmee bacterie-uitbraken in ziekenhuizen zouden kunnen worden voorkomen. Maar fysicus en universitair docent Bart van Grinsven is meer van het ‘Mmm that’s funny’, zoals hij de Amerikaanse schrijver en biochemicus Isaac Asimov citeert. Gisteren, maandag 5 september, nam Van Grinsven tijdens de opening Academisch Jaar de Edmond Hustinxprijs in ontvangst. “Als wetenschapper heb ik een doel voor ogen, ik ben heel erg voor science for society.”

Terwijl een vrouw uit het Limburgse Venray op een bankje in het park zit, wordt haar hoofd tweemaal hard geraakt met een stok. De dader berooft haar vervolgens van haar mobiele telefoon. In hoger beroep geeft de rechter negen jaar gevangenisstraf &nd...

MAASTRICHT. Maastrichts universitair docent Jordi Heijman (1985) is een van de 25 Belgische en Nederlandse jonge onderzoekers die kans maakt op de titel Wetenschapstalent 2016. Heijman, werkzaam bij cardiologie, werd door de Universit...

Veel verdachten van moord of doodslag beweren dat ze zich niets meer kunnen herinneren van het misdrijf. Hoe aannemelijk is dat? En hoe scheid je de bedriegers van de verdachten die zich het delict echt niet meer voor de geest kunnen halen? Want die zijn er ook. Vorige week deed rechtspsycholoog Marko Jelicic, bijzonder hoogleraar neuropsychologie en recht, een boekje open in zijn oratie 'Toen ik wakker werd was het al gebeurd'.

MAASTRICHT. Een researchmanager van Unilever, dat Lipton-thee verkoopt, promoveerde vorige maand op een Maastrichts proefschrift met als conclusie: thee verhoogt de aandacht, wekt ‘gevoelens van plezierigheid’ en maakt ontspannen. Hoe geloofwaardig zijn deze bevindingen?

MAASTRICHT. In Kerkrade en Venlo heeft een op de vier inwoners moeite met lezen en schrijven. Dat blijkt uit recente gegevens van het Researchcentrum voor Onderzoek en Arbeidsmarkt (ROA) en het CBS. Het is voor het eerst dat laaggeletterdheid tot op het niveau van gemeenten is uitgesplitst.

Geestdodend, gortdroog, slaapverwekkend: waarom zijn zo veel wetenschappelijke artikelen niet te pruimen? Komt dat door het ijzeren format? Of is er meer retorische speelruimte dan wetenschappers denken? “Weg met het zombie-vocabulaire.”

MAASTRICHT. Het plan van de Provincie Limburg om de helft van haar subsidie voor het Sociaal Historisch Centrum Limburg (SHCL) in te trekken, stuit op weerstand bij de faculteit cultuur- en maatschappijwetenschappen (Fasos). Die faculteit werkt nauw samen met het SHCL.

Wetenschappelijke artikelen zouden eerst in een voor iedereen toegankelijke database moeten verschijnen, daarna pas in vakbladen. Dat zegt nota bene de hoofdredacteur van het vermaarde British Medical Journal (BMJ). Een interview met Fiona Godlee.

In het British Medical Journal (BMJ) spreken medische onderzoekers, verbonden aan vier universitaire medische centra in Nederland, zich voor het eerst uit over de publicatiecultuur, de prestatiedruk, de moordende competitie. Er rijst een beeld op van een verziekte bedrijfscultuur. Een gesprek met Lex Bouter, een van de auteurs van het BMJ-artikel, en Jos Smits, portefeuillehouder onderzoek van de Maastrichtse faculteit Health, Medicine and Life sciences.

Zwartgeblakerde longen, aangetaste gebitten en onappetijtelijke gezwellen. Ze staan sinds vorig jaar op sigarettenpakjes. Het probleem is alleen, roepen UM-wetenschappers al ruim tien jaar: dit soort afschrikking werkt niet. Toch hebben politici zich altijd doof gehouden voor de Maastrichtse bevindingen. Prof. Gerjo Kok deed tijdens zijn afscheidsrede een boekje open.

MAASTRICHT. “Deutschland, aber wo liegt es?” Het zijn deze woorden van de dichter Friedrich Schiller die de Ierse historicus Brendan Simms als uitgangspunt neemt voor zijn Schumanlezing, georganiseerd door Studium Generale.

Het maakt voor de rekencijfers van kinderen groot verschil of hun leerkracht aan de pabo is toegelaten met een mbo-vooropleiding of met een havo-vwo diploma. De scores zijn minder goed bij een mbo’er, concludeert Johan Coenen die 20 april zijn proefschrift verdedigt aan de Universiteit Maastricht.

Twee jonge, blanke vrouwen die in vier gevangenissen in Ethiopië vragenlijsten verspreidden om de kennis van tbc te peilen. Dat is er niet onopgemerkt gebleven. "Je hoort constant: Baby, I love you. Please marry me!”

NEDERLAND. Help promovendi bij het nadenken over een baan buiten de universiteit, adviseert de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. “Tot in hun laatste jaar zijn ze er heel weinig mee bezig”, zegt president José van Dijck.

Vader en dochter die samen in Social Studies of Science, een tijdschrift van wereldniveau, publiceerden over vertrouwen en controle in wetenschappelijk onderzoek. Dat lukte prof. Wiebe Bijker en zijn dochter Else. "Waarom zou dat onwetenschappelijk overkomen? Twee van mijn grote helden zijn man en vrouw."

De eerste valorisatieprijs van de Universiteit Maastricht en het Universiteitsfonds Limburg/SWOL gaat naar Alana Krix, onderzoeker aan de faculteit psychologie en neurowetenschappen en docent aan een politiehogeschool in het Duitse Hessen. Sinds in ...

NEDERLAND. De staatssecretaris van Milieuzaken heeft in 2012 te veel invloed gehad op wetenschappelijk onderzoek van Wageningen Universiteit. Dat geeft de huidige staatssecretaris Sharon Dijksma toe in een brief aan de Tweede Kamer.

MAASTRICHT. Het miljard dat de afschaffing van de basisbeurs oplevert, moet niet naar de universiteiten, maar naar het voortgezet onderwijs. Ook zouden hogescholen veel meer geld moeten krijgen voor praktijkgericht onderzoek en de bestuurders een hoger salaris dan hun universitaire collega’s. Dat zegt rector Luc Soete in een interview met het jongste nummer van het vakblad voor hoger onderwijs Thema.

Waar komt al dat geld dat in de kunstmarkt wordt gepompt eigenlijk vandaan? “Over die vraag discussiëren we veel te weinig. Het gaat om veel en soms dubieus geld.” Olav Velthuis, universitair hoofddocent aan de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd in economie en culturele sociologie, is keynote spreker tijdens de MACCH-conferentie op 18 en 19 maart in het Bonnefantenmuseum. Over het witwassen van reputaties in de kunstmarkt.

Zijn we aan de winnende hand in de strijd tegen kanker? Er zijn belangrijke slagen gemaakt, maar we zijn er nog lang niet, we beginnen het net allemaal een beetje te begrijpen. Dat zegt de nieuwe Tefaf-hoogleraar Carl Figdor. De Nijmeegse immunoloog werd wereldberoemd met de ontdekking van een eiwit en won in 2006 de Spinozaprijs. Zijn leven lang werkt hij aan kankervaccins voor melanoompatiënten. Maar hij houdt ook van kunst.

 

Oventjes die de luchtkwaliteit in Indiase krotten moeten verbeteren: ditmaal zijn ze niet in Nederland bedacht maar samen met de bewoners van de sloppenwijken ontworpen. Het Maastrichtse Health in Slums-project richt nu ook het vizier op de sloppen in Kenia en Bangladesh. Mede om Bill Gates te verleiden.

Het is uniek op de wereld: het combineren van drie verschillende technieken voor hersenonderzoek. Alexander Sack, hoogleraar Functional Brain Stimulation and Neurocognitive Psychology, doet het om nieuwe hersenstimulatie-behandelmethodes te ontwikkelen voor mensen die met aandachts- en geheugenproblemen kampen na een beroerte. Voor zijn onderzoek kreeg hij twee weken geleden een Vici-beurs.

KAZACHSTAN.  Na de muziekindustrie en de filmindustrie, maakt nu ook de wetenschap kennis met de macht van illegaal downloaden. Een wetenschapper uit Kazachstan bindt de strijd aan met de grote uitgevers.

MAASTRICHT. Mannen met een hoge testosteronspiegel hebben niet alleen de neiging om meer risico’s te nemen, maar ook om zichzelf te overschatten. Dat ontdekte onderzoeker Paul Smeets tijdens een experiment met beheerders van beleggingsfondsen v...

Naar zijn vlijmscherpe afscheidsrede over "flauwekulonderzoek" in 2005 verwijzen Maastrichtse wetenschappers nog regelmatig. De emeritus hoogleraar epidemiologie Paul Knipschild (69) gold als een autoriteit op het vlak van fatsoenlijk en gedegen onderzoek. Vorige week onderbrak hij zijn jaarlijkse ‘overwintering’ op Gran Canaria voor het Maastrichtse carnaval. Hoe taxeert hij het hedendaagse wetenschappelijk bedrijf, nu hij tien jaar weg is?

MAASTRICHT. Alexander Sack, hoogleraar Functional Brain Stimulation and Neurocognitive Psychology, heeft een Vici-beurs van 1,5 miljoen euro gekregen voor zijn onderzoek naar hersenstimulatie. Sack focust zich op hersenstimulatietechnieken om geheuge...

Wie neemt de politicus nog serieus? Of de politieagent, de buschauffeur of wie dan ook in een uniform? De huidige gezagscrisis is dieper dan ooit. Het is de hoogste tijd voor een herwaardering van gezag, met als basis: de groep. Dat zal de Belgische hoogleraar en psycholoog Paul Verhaeghe over twee weken betogen in een Studium Generale-lezing over autoriteit. Observant zocht hem op in Gent.

In de gezondheidszorg valt een hoop te besparen met goedkopere medicijnen en kortere opnames, zeker, maar ook met het schrappen van overbodige handelingen: minder bloedprikken, minder röntgenfoto’s, minder echo’s. Hoe train je artsen hierin? Daarover schrijft promovenda Lorette Stammen (28) in haar wetenschappelijke artikel dat onlangs is gepubliceerd in het Amerikaanse toptijdschrift JAMA.

Veel familieleden snappen er niets van. Vader had z’n best gedaan om alles goed te regelen. Nog voordat de dementie verergerde, had hij een wilsverklaring opgesteld waarin hij precies omschreef wanneer het leven voor hem geen zin meer zou hebben: als hij zijn kinderen niet meer herkent, geen gesprek meer kan voeren en volledig afhankelijk wordt van anderen. Dat is nu allemaal het geval, zeggen de familieleden boos en teleurgesteld tegen de arts. Waarom dan geen euthanasie?

MAASTRICHT. De hoogleraren Han Brunner en Joris Veltman hebben de King Faisal Prijs gewonnen in de categorie geneeskunde, door sommigen de ‘Arabische Nobelprijs’ genoemd. In maart zullen de onderzoekers, die een leidende rol spelen in de klinische genetica, naar Saoedi-Arabië reizen om de prijs in ontvangst te nemen van de koning.

MAASTRICHT. Zes van de twaalf zogeheten Dekkerbeurzen van de Hartstichting gaan naar Maastrichtse onderzoekers, die daarmee een bedrag van 1,7 miljoen euro in de wacht slepen. In totaal heeft de Hartstichting 3,5 miloen euro verdeeld.

MAASTRICHT. Holoceen, pleistoceen, paleoceen. Allemaal bekend, maar ook weleens gehoord van het antropoceen? Daar zitten we nu middenin volgens bioloog en journalist Christian Schwägerl. Er is namelijk geen plek meer op aarde volgens de Duitser die niet door de mens is ‘verpest’. In januari houdt Schwägerl een Studium Generale-lezing hierover, op dezelfde dag als het Fasos-congres over de geschiedenis van de natuurbescherming.

MAASTRICHT. Zeker, hij is verheugd en dankbaar voor de Proefschriftenprijs, die hij tijdens de dies kreeg uitgereikt. Maar enige gemengde gevoelens heeft cognitief neurowetenschapper Tom de Graaf ook, omdat veel collega’s evengoed interessant w...

MAASTRICHT. De Maastrichtse onderzoeker Han Israëls moet een schadevergoeding van €17.500 betalen aan Eline Visser omdat hij in zijn boek De Arnhemse Villamoord zonder onderbouwing suggereert dat zij betrokken is bij die moord. Dat heeft de rechtbank Limburg besloten.

NEDERLAND. Econoom Peter Nijkamp heeft niet gerommeld met onderzoeksdata, concludeert een commissie van de Vrije Universiteit en het VU Medisch Centrum. Daarmee komt er een voorlopig einde aan een affaire die al meer dan twee jaar duurt.

Het voert te ver om Zuid-Limburg te vergelijken met de Sovjet-Unie, maar de manier waarop de trojka van staat, mijn en kerk een hechte gemeenschap probeerde te kweken, doet wel denken aan een heilstaat van arbeiders. Dat zegt UM-alumna, oud-Observantmedewerker en Buitenhof-presentatrice Marcia Luyten in een gesprek over haar onlangs verschenen boek Het geluk van Limburg.

Kerst komt eraan. Belangrijke vraag: wat zetten we op tafel? Manlief verbant gluten uit zijn leven, tante mijdt koolhydraten en suikers, dochter weigert vlees en dan is er nog dat neefje dat denkt dood te gaan van E-nummers. Observant maakte met de Maastrichtse voedingswetenschapper prof. Fred Brouns een rondje door de supermarkt. Hij neemt vrijdag 18 december afscheid. Aan zijn rede gaat een symposium vooraf, getiteld Gif op je bord.

Wat willen mensen die al jaren in armoede leven, laag zijn opgeleid en vaak arbeidsongeschikt? In Vaals leeft een op de zeven huishoudens onder de armoedegrens. Voor de gemeente – die al langer bezig is met armoedebeleid –  is het aa...

Waarom wordt in Nederland steeds minder lichamelijk onderzoek gedaan op lijken? En zal het aantal mishandelingen toenemen in de participatiemaatschappij? Het zijn vragen die prof. Bela Kubat morgen aan de orde stelt in haar oratie. Ze is de eerste hoogleraar forensische pathologie in Nederland.

 

Drie eredoctoraten tijdens de komende verjaardag van de Universiteit Maastricht. Deze eer treft de Duitse farmacoloog Detlev Ganten, de Amerikaanse jurist/politicoloog Susan Rose-Ackerman, en de Belgische econoom Paul De Grauwe. Drie slechts, dat is zeker voor een lustrumjaar – de UM wordt veertig – verrassend bescheiden.

 

NEDERLAND. De Vereniging van Universiteiten (VSNU) en uitgeverij Reed Elsevier hebben een principeakkoord bereikt. Op het nippertje. Want zou er 31 december geen overeenkomst liggen over verlenging van het abonnement en open access – gratis toe...

Nog 28 dagen te gaan. Lukt het de Nederlandse universiteiten om voor 31 december een akkoord te sluiten met uitgeverij Reed Elsevier? Er wordt al maanden moeizaam onderhandeld. Universiteiten willen alleen met de uitgever in zee gaan als deze stappen zet naar open access zodat wetenschappelijke artikelen gratis toegankelijk zijn. Vorige week maakte ook wetenschapsfinancier NWO haar nieuwe ‘pro-open access’ beleid bekend. “Als er 1 januari niets nieuws ligt, dan moet de knop om”, zegt Henk van den Hoogen, programmamanager bij de Maastrichtse universiteitsbibliotheek.

MAASTRICHT. Het duurt niet lang meer voor de wachtkamer van de dokter vol zit met gezonde mensen die iets willen doen aan een vroeg ontdekte, latent aanwezige aandoening. ‘Echte’ patiënten met gezondheidsklachten zullen straks in de minderheid zijn, verwacht de Maastrichtse hoogleraar innovatieve chirurgische technieken, Nicole Bouvy. “De relatie tussen arts en patiënt gaat drastisch veranderen. Het ziekenhuis wordt een preventiehuis.”

NEDERLAND. Het zal geen twintig jaar meer duren voordat alle wetenschappelijke tijdschriften voor iedereen vrij toegankelijk zijn, voorspelt NWO-voorzitter Jos Engelen. “Maar dat bereiken we niet door te zeggen: we schaffen Nature af.”

Na drie jaar voorbereiding starten bijna 1400 kinderen in de Oostelijke Mijnstreek deze maand met het project Gezonde basisschool van de toekomst. De officiële aftrap – met een topkok en een Roda JC-speler - gebeurde afgelopen dinsdag in de vorm van een minisymposium op het ‘museumplein’ in Kerkrade. De UM heeft op alle acht scholen een week lang onderzoek gedaan en bracht vorige week een kleine honderdduizend data mee naar huis.

De plagiaatcheck op proefschriften is sinds een half jaar staande praktijk, maar wat gebeurt er eigenlijk precies? Onderzoekers willen zelf ook tussentijds kunnen checken, maar daar is het laatste woord nog niet over gezegd.

Is er een relatie tussen sociale angst en zelfcompassie? Met dit onderzoek won Guna Schwanen (28), masterstudent Mental Health, vorige week de eerste prijs – 1500 euro – in de categorie ‘law, economy and society’ op de jaarlijkse Student Research Conference. Daar wordt bacheloronderzoek onder de aandacht gebracht.

In de geestelijke gezondheidszorg is de patiënt volledig uit het zicht geraakt, alles draait om kostenbeheersing. Dat beweren de Maastrichtse hoogleraren Jim van Os en Philippe Delespaul, die onlangs de kritische beweging ‘De Nieuwe GGZ’ zijn gestart. Veel hoogleraren en professionals, maar ook enkele grote GGZ-instellingen steunen het initiatief. Binnenkort start een pilot.

Labradors als proefdier? Was de Universiteit Maastricht helemáál gek geworden? Eind augustus vorig jaar stroomden de bedreigingen via sociale media binnen. Het faculteitsbestuur van de FHML besloot daarop het onderzoek stop te zetten. Eerst voorlopig, later definitief. Maar hoe concreet waren en zijn die bedreigingen? En moet de wetenschap daar echt voor wijken? 

’s Avonds een slaapmiddel slikken en ’s ochtends klaarwakker in de auto naar je werk. Dat middel gaat de Maastrichtse vakgroep psychofarmacologie testen in opdracht van een Japanse farmaceut. Hierbij gaan proefpersonen met een rij-instructeur de snelweg op. Het onderzoek kost een miljoen. “Het is onze grootste opdracht in 28 jaar.”

Het is ruim twee jaar geleden dat Mark Post, UM-hoogleraar vasculaire fysiologie, het wereldnieuws haalde met de presentatie van zijn ‘kweekburger’ in Londen. Sindsdien heeft Post de smaak van de burger aangepast, geëxperimenteerd met een grootschalige productiemethode, en de oprichting van het UM-bedrijf Mosa Meat voorbereid. Ondertussen is een voorstel voor een EU-miljoenensubsidie afgewezen omdat men er de maatschappelijke relevantie niet van inzag. Komende zondag gaat het eerste kweekvleessymposium van start in het Mecc.

Het komt niet vaak voor dat een lid van het ondersteunend personeel promoveert aan de UM, en al helemaal niet na het pensioen. Statisticus Mickey Chenault (67) zal op 22 oktober haar proefschrift verdedigen over audiologie. De Amerikaanse ziet ertegen op, voelt zich niet op haar gemak in de schijnwerpers

Je begint met volle moed, maakt een opzet, zoekt proefpersonen, zet de experimenten op poten, bent kortom jarenlang in touw, en vervolgens… komt er niets uit. Wat dan? Publiceren wordt lastig, subsidie aanvragen ook. Hoe moet dat nu met je carrière? Twee medische onderzoekers, die aanvankelijk bot vingen, doen een boekje open. “Datamassage is aan de orde van de dag. Soms zijn het de begeleiders die promovendi onder druk zetten. Toon ruggengraat, zou ik zeggen.”

MAASTRICHT. Een Pools-Britse graaf met een ongeëvenaard oog voor detail en een levendige belangstelling voor het lot en de rol van gewone mensen in de loop van de geschiedenis: afgelopen dinsdagavond gaf historicus Adam Zamoyski (1949) op uitnodiging...

In tegenstelling tot het heersende idee dat alleen calorierijke voeding een verzadigd gevoel oproept, toont een Maastrichtse studie aan dat een combinatie van drie calorievrije smaakstoffen – zoet, bitter en umami – ook de honger doet sti...

MAASTRICHT. Vier Maastrichtse wetenschappers zijn genomineerd voor de VIVA400-award. Vorig jaar streek UM-postdoc Anne Leferink met de eer in de categorie Knappe Koppen.

Voor de zomer verscheen een opmerkelijk artikel in Psychological Bulletin, het huisblad van de American Psychological Association. Cognitieve gedragstherapie zou nog maar half zo effectief zijn bij de behandeling van depressie dan in de jaren tachtig. “De eerste trials werden gedaan met excellent opgeleide therapeuten, nu passen ook veel mindere goden haar toe.”

MAASTRICHT. Hoe maak je wetenschap betrouwbaarder? Wat dit betreft kunnen universiteiten een voorbeeld nemen aan het bedrijfsleven, aan farmaceuten. Dat was woensdagavond een van de gesprekslijnen tijdens het ‘Replicatiedebat’, op touw gezet door Studium Generale en Observant.

NEDERLAND. Het Promovendi Netwerk Nederland schrijft een wedstrijd uit voor de beste promotiebegeleider. “Je hoort veel negatieve verhalen, maar er zijn ook goede”, weet PNN-voorzitter Charlotte de Roon.

MAASTRICHT. Wie medische studies herhaalt, stuit op dezelfde replicatieproblemen als de psychologen onlangs ondervonden. Farmacoloog prof. Harald Schmidt schat dat eveneens tweederde van al het onderzoek door de mand valt.

Het einde van het tweede paarse kabinet staat velen nog in het geheugen gegrift. Het kabinet viel vlak voor de eindstreep over Srebrenica. In dezelfde tijd werd Pim Fortuyn vermoord en haalde zijn LPF bij de verkiezingen 26 zetels uit het niets. De &...

MAASTRICHT. Het drama is bekend: 270 onderzoekers herhaalden honderd psychologische studies. En wat bleek: in ruim 60 gevallen strookten de uitkomsten niet met de oorspronkelijke bevindingen. Verwonderlijk? Helemaal niet, zegt prof. Gerard van Breukelen en illustreert een en ander met PSV, koffie, één Mercedes en honderdduizend Lada’s.

Waar te weinig rekening mee wordt gehouden bij het repliceren van studies, zijn de veranderde condities waaronder een studie is verricht. Ook proefpersonen - neem ouderen met gezondheidsproblemen - gedragen zich nu anders dan twintig jaar geleden. Dat zegt em. hoogleraar Hans Philipsen, deskundig op het vlak van methodologie van sociaal-wetenschappelijk onderzoek.

MAASTRICHT. Een portie mosselen: niks mis mee, best lekker. Ook als je weet dat je met iedere hap wat kunststof binnenkrijgt? Plastics stapelen zich op in ons lichaam, “plastics zijn overal”, zegt Stefaan De Wildeman die vorige week vrijdag zijn oratie uitsprak als bijzonder hoogleraar New Building Blocks. Een bètaman, een innovator die mensen wil overtuigen van alternatieven omdat “we onszelf anders uitroeien”. Een dashboard uit suikerbieten, iemand?

In Engeland gaan stemmen op om de elektronische sigaret te vergoeden voor rokers die willen stoppen. UM-onderzoekers zijn veel voorzichtiger en ontraden huisartsen om de e-sigaret aan patiënten aan te bevelen. Dat bleek vorig weekend tijdens het driedaagse Europese rookcongres in Maastricht. Ook het Nederlandse rookbeleid kwam aan bod. En ja, dat is nog steeds belabberd.

MAASTRICHT. Hoe betrouwbaar zijn de uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek? Zestig tot 70 procent van het psychologische onderzoek geeft bij herhaling een andere uitkomst, schrijven 270 wetenschappers in Science. Zij hebben honderd studies herhaal...

MAASTRICHT. Het komt nauwelijks voor: bachelors die subsidie van NWO in de wacht slepen. Toch lukte het drie studenten van het Maastricht Science Program. Ze ontvingen vóór de zomer 27 duizend euro, voor een onderwerp dat niet meteen aan ‘science’ doet denken: bruxisme. Oftewel: tandenknarsen.

Voor de zomer verscheen een opmerkelijk artikel in Psychological Bulletin, het huisblad van de American Psychological Association. Cognitieve gedragstherapie zou nog maar half zo effectief zijn bij de behandeling van depressie dan in de jaren tachtig. “De eerste trials werden gedaan met excellent opgeleide therapeuten, nu passen ook veel mindere goden haar toe.”

Het was de zomer van het bruine vet en de kou, tenminste als we inzoomen op het Maastrichtse onderzoek in de pers. Maar ook een studie onder zeshonderd miljonairs en een enquête over seksueel geweld onder jongeren trokken de aandacht. Het laatste onderzoek schiep tegelijk verwarring: is een op de vijf jonge vrouwen nou wel of niet verkracht?

MAASTRICHT. De Universiteit Maastricht stopt met alle dierproeven met honden. Het bestuur van de Faculty of Health, Medicine and Life sciences vindt de veiligheidsrisico’s te groot. Decaan prof. Albert Scherpbier erkent dat de UM hiermee “zwicht voor de dreiging van terreur. Maar we kunnen het risico niet lopen dat er iets met mensen of de dieren gebeurt”.

MAASTRICHT. Schoolgaande kinderen in Ethiopië die hun handen wassen met zeep en wekelijks hun nagels knippen, lopen minder kans op een darmparasietinfectie. Dat blijkt uit een studie van Mahmud Abdulkader Mahmud van Mekelle University in Ethiopië en collega’s van de Universiteit Maastricht. Vorige week verscheen de publicatie in het internationale en gerenommeerde tijdschrift PLOS Medicine.

MAASTRICHT. Ooit waren er grootse plannen: de Universiteit Maastricht zou India gaan veroveren. Inmiddels zijn de plannen bijgesteld en blijkt alleen faculteit Health Medicine and Life Sciences de samenwerking met India tot een succes te maken. Kwestie van een lange adem, veel tijd investeren en focussen op onderzoeksprojecten die passen binnen bestaande UM-thema’s. De ‘Maastricht Method’ – inmiddels uitgemond in zo’n dertig promotieonderzoeken; de eerste promotie van 2015 is komende donderdag – is voor de ambassade in New Delhi een voorbeeld voor Nederlandse instituten die zaken willen doen met India.

Een whiplash voorwenden om een schadevergoeding op te strijken of ‘boze stemmen’ opvoeren om uit de gevangenis te blijven. Malingeren, jargon voor de kluit belazeren, komt vaker voor dan gedacht. Zo hebben in de Verenigde Staten nog nooit zoveel veteranen een uitkering aangevraagd vanwege posttraumatische stressklachten. Dat bleek op een congres, georganiseerd door Maastrichtse rechtspsychologen.

MAASTRICHT. Wie minstens 10 gram noten of pinda’s per dag eet, loopt minder risico om te sterven aan luchtwegaandoeningen, neurodegeneratieve ziekten, diabetes, kanker en hart- en vaatziekten. Dit blijkt uit Maastrichts onderzoek onder 120 duizend mannen en vrouwen van 55-69 jaar. Opvallend: er is geen effect voor pindakaas. 

MAASTRICHT. Door het rookverbod in werk- en publieke ruimtes in Engeland belanden minder kinderen met een luchtweginfectie in het ziekenhuis. Dat blijkt uit onderzoek van Jasper Been, kinderarts in het Erasmus Medisch Centrum en onderzoeker aan de Un...

Mede door de terugtrekkende bewegingen van de overheid raken universiteiten in de toekomst meer aangewezen op particulier geld. Gelukkig is daar in Nederland geen gebrek aan. Alleen hebben onderwijsinstellingen geen flauw idee hoe ze geldschieters en fondsen aan zich kunnen binden. De Amsterdamse prof. Theo Schuyt, nu ook hoogleraar filantropie en sociale innovatie bij SBE, zal volgende week tijdens zijn oratie een boekje open doen.

MAASTRICHT. Een dubbele oratie waarbij de twee hoogleraren de degens kruisen vanuit het eigen vakgebied. Dat gebeurde afgelopen vrijdag voor het eerst aan de UM, en wel tijdens de inauguratie van Merln-onderzoekers Pamela Habibovic en Jan de Boer. De...

NEDERLAND. Er zijn sterke aanwijzingen dat sociaal psycholoog Jens Förster in meerdere wetenschappelijke publicaties heeft gefraudeerd. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam, waar Förster tot vorig jaar hoogleraar was.

MAASTRICHT. Bloedvaten die niet meer naar behoren werken, kunnen leiden tot een hartinfarct, een beroerte of hartfalen. En nu mogen we ook dementie en depressie aan dit rijtje toevoegen. Vorige week woensdag promoveerde Thomas van Sloten, internist in opleiding in het MUMC, cum laude op dit onderzoek. Uniek: zijn collega Nordin Hanssen promoveerde ook cum laude op dezelfde dag. Ook op vaatdisfunctie.

Het moet een unicum zijn: een speels en toegankelijk boek over de zin van het leven van de hand van een statisticus. Nick Broers is de naam, verbonden aan de faculteit psychologie en neurowetenschappen. "Ik heb 25 jaar gewerkt aan Achter Darwins horizon, wat tegelijk een oefening was in het omgaan met frustratie."

MAASTRICHT. Een wigwam, isoleercellen, een treinwagon, een brainstormkamer. De kantoortuin van instituut Merln, gespecialiseerd in regeneratieve geneeskunde, lijkt in niets op de gemiddelde, zielloze UM-burelen. De inrichting kon zelfs de goedkeuring wegdragen van koning Willem-Alexander.

NEDERLAND. Ruim 11 duizend vragen zijn er ingediend voor de Nationale Wetenschapsagenda. Hoe haal je daar de meest prangende thema’s uit waar de Nederlandse wetenschap zijn tanden in kan zetten? Het Rathenau Instituut springt bij.

NEDERLAND.  Het is geen toeval dat gerenommeerde universiteiten ook altijd goede wetenschappers aan het roer hebben staan, stelt Hans Clevers bij zijn afscheid als president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.

MAASTRICHT. Twee UM-wetenschappers hebben een Vidi-beurs van circa 800 duizend euro ontvangen van onderzoeksfinancier NWO. Beiden werken bij de faculteit psychologie en neurowetenschappen. Tom Smeets gaat onderzoeken waarom mensen in stressvolle...

MAASTRICHT. André Rieu, Limburgs beroemdste dirigent en violist, roept vaak heftige emoties op. Je houdt van hem of je verguist hem. Een cultuurwetenschapper kan het zich niet veroorloven om zo’n wereldberoemd fenomeen naast zich neer te leggen, vindt prof. Maaike Meijer. Zij voegde met haar collega’s Peter Peters en Jac van den Boogard de daad bij het woord en ontdekte dat Rieu uniek is maar toch ook weer niet. “Hij is met zijn grootse volksfeesten een voorbeeld van de hedendaagse beleveniscultuur.” Op 26 mei verschijnt hun boek Rieu, maestro zonder grenzen.

MAASTRICHT. 'Het dorp en de wereld'. Zo heet het fraai geïllustreerde jubileumboek over Rowwen Hèze dat op 21 mei in het Limburgs Museum wordt gepresenteerd. Aan de essaybundel, geredigeerd door UM-hoogleraar Leonie Cornips en promovenda Barbara Beckers, schreven aardig wat Maastrichtse cultuurwetenschappers mee. Wat maakt Rowwen Hèze interessant voor wetenschappers?

MAASTRICHT. Met nog anderhalve dag te gaan, staat de teller inmiddels op vijfduizend vragen voor de Nationale Wetenschapsagenda. Deze laatste week gaat het rap: tussen dinsdagmiddag en woensdagochtend zijn er maar liefst tweeduizend vragen bij gekome...

Op 24 april is in veel landen de Armeense genocide van 1915 herdacht. Maar de feiten, en vooral de term, zijn nog steeds heftig omstreden. De Leidse hoogleraar Turkish Studies Erik-Jan Zürcher bepleitte in een Studium Generale-lezing veel meer aandacht voor de zaak.

NEDERLAND. Waaraan ergeren mensen zich het meest op de werkvloer? Gebrek aan collegialiteit en teamspirit staat op nummer één. Vooral vrouwen irriteert dat. Mannen iets minder, zij worden gek van dom en onbekwaam personeel: tweede in de top-drie van ...

MAASTRICHT. Tweede Kamerleden luidden begin deze week de alarmbel over het grote aantal Nederlandse promovendi dat nooit de eindstreep haalt. Het nieuws over de vele afhakers werd naar buiten gebracht door het Hoger Onderwijs Persbureau. Een op de dr...

MAASTRICHT. Ouders en leerkrachten in Parkstad hebben ingestemd met het nieuwe onderwijsconcept van ‘gezonde basisschool van de toekomst’. Dat betekent dat vanaf november meer dan 1200 kinderen vier jaar lang te maken krijgen met een langere lesdag en speciale aandacht voor gezonde voeding, sport en beweging, en cultuur.

MAASTRICHT. Bestaat schizofrenie wel of niet? Deze vraag houdt de gemoederen in psychiatrische kringen al een paar maanden bezig. Het was voor de Koninklijke Akademie van Wetenschappen (KNAW) aanleiding om een debat op touw te zetten in het Amsterdam...

Ooit gold het mediterrane dieet als een van de gezondste ter wereld, maar het eetpatroon van Italianen is veranderd. Er lopen nu nergens in Europa zoveel dikke kinderen rond als in Italië.

NEDERLAND. Wetenschappers moeten meer samenwerken, vindt de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderwijs (NWO). Ze gaat daar de komende jaren voor zorgen.

MAASTRICHT. De Duitse Anna Zilverstand is de enige Maastrichtse wetenschapper die een Rubiconbeurs van NWO heeft ontvangen. Met dat geld kunnen jonge onderzoekers ervaring opdoen in het buitenland. Zilverstand vertrok vorig jaar augustus al voor drie...

MAASTRICHT. Primum nil nocere, oftewel ‘allereerst, niet schaden’: iedere arts is bekend met dit adagium. Maar is het vanzelfsprekend? Niet onder alle omstandigheden, betoogt Hannah van den Ende die vanmiddag haar proefschrift verdedigt over joodse artsen in bezettingstijd. De ene arts bleek nog creatiever in medische sabotage dan de ander. Het doel: zoveel mogelijk mensen redden van deportatie.

Wie mediteert, zo blijkt meer dan eens uit onderzoek, ervaart pijn als minder onaangenaam. Dat lijkt echter niet te stroken met wat er in het 'pijncentrum' in de hersenen gebeurt: daar schiet de activiteit juist omhoog. Hoe kan dat? Het is allemaal te zien op de hersenscans die neurowetenschapper Tim Gard maakte van meditatiebeoefenaars.

MAASTRICHT. Opnieuw een aanvraag voor dierexperimenten met grote honden, en opnieuw een voorlopig verbod door de universitaire bestuurders om er daadwerkelijk mee te beginnen. Fysioloog prof. Frits Prinzen, onderzoeksleider, vindt dat de UM nooit had moeten toegeven aan de druk van antidierproefactivisten.

Vorige week namen vijftig financiële professionals van Robeco deel aan een opmerkelijk experiment van de Maastrichtse onderzoeker Paul Smeets. De vraag: nemen ze meer risico als er meer testosteron door hun aderen vloeit?

MAASTRICHT. Prof. José van Dijck (54) wordt per 18 mei het gezicht van wetenschappelijk Nederland. Oud-collega’s van de Maastrichtse faculteit cultuur- en maatschappijwetenschappen, waar Van Dijck in de jaren negentig werkte als hoofddocent, zijn lovend. Over haar en de keuze van de KNAW voor iemand uit de geesteswetenschappen. Een vrouw notabene. “José is niet behoudend, dat siert haar. Ik verwacht er veel van.”

Wie zich verveelt, grijpt al snel naar een zak chips. Maar stel dat er geen chips voorhanden zijn, alleen een apparaat waarmee je jezelf stroomstoten kunt geven. Hoe ver gaan mensen om de verveling te verdrijven?

NEDERLAND. De omstreden VU-hoogleraar Peter Nijkamp kopieerde in zijn wetenschappelijke artikelen opvallend vaak grote stukken tekst uit eerder werk. Dat stelt een commissie die zijn oeuvre naspeurde op zelfplagiaat.

NEDERLAND. Universiteitsbestuurders hebben de onvrede in de academische wereld jarenlang ontkend of weggewuifd. Ze hadden zich sterker tegen het ‘Haagse’ beleid moeten verzetten, vindt het Platform Hervorming Nederlandse Universiteiten.

NEDERLAND. Nederland scoort opnieuw goed bij de Europese onderzoeksraad ERC. Maar liefst 32 van de 372 wetenschapsbeurzen voor ervaren onderzoekers worden bij Nederlandse universiteiten besteed. Dat is zojuist bekend gemaakt. Maastricht viel buiten de prijzen.

MAASTRICHT. “Weet je waarom sinds de Tweede Wereldoorlog vooral Amerikanen de Nobelprijzen winnen?” Leon de Windt, als hoogleraar moleculaire cardiovasculaire biologie verbonden aan het Maastrichtse onderzoeksinstituut CARIM, wacht een mogelijk antwoord niet af. “Zij besloten aan het einde van die oorlog om het geld bestemd voor wetenschappelijk onderzoek en innovatie – inmiddels een bedrag van zo’n dertig miljard dollar per jaar - via competitie te verdelen. Sinds die tijd krijgen alleen de 10 procent beste wetenschappers geld, stapelen mag. Sommigen hebben tientallen miljoenen per jaar te besteden. Wij doen dat hier pas net en met een veel kleiner budget.”

NEDERLAND. De Nederlandse universiteiten hebben wereldwijd nog altijd een goede naam. Er staan dit jaar weer vijf instellingen in de “niet te manipuleren” reputatieranglijst van het Britse tijdschrift Times Higher Education.

MAASTRICHT. The European Fine Art Fair, Tefaf, opent vrijdag 13 maart haar deuren voor het grote publiek. Dure en heel dure schilderijen, porselein, beelden of sieraden zullen weer te zien zijn. Maar wie bepaalt de prijs van al dat moois? En wie speelt een grote rol in de mondiale kunstwereld? Vragen waarmee het nieuwe Maastricht Centre for Arts and Culture, Conservation and Heritage aan de slag gaat.

Een zootje, of minder laatdunkend, een kookboek: de natuurkunde is als een verzameling recepten uit verschillende soorten keukens. Dat zegt natuurkundige Ronald Westra, die samen met het Science Programme de tweedaagse masterclass New physics, beyond the standard model op touw zette en een reeks kopstukken naar de UM haalde. Komt er nou wel of geen Einstein telescope op 100 meter diepte in Zuid-Limburg?

NEDERLAND. Universiteitenvereniging VSNU wil niet opnieuw gedetailleerde afspraken maken over het aantal uren college of het studietempo van studenten. De VSNU reageerde woensdag uitgebreid op de protesten van studenten en docenten in het hoger onde...

NEDERLAND. De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen heeft een nieuwe president gekozen: José van Dijck, hoogleraar media en cultuur, neemt op 18 mei het stokje over van Hans Clevers. Na twee presidenten uit de bètahoek, geneticus Hans C...

Een verstandelijke handicap: kinderen worden ermee geboren en toch blijkt de aandoening niet erfelijk. Hoe zit dat? En waarom loopt het nageslacht van oudere vaders meer gevaar? Moleculair geneticus prof. Joris Veltman doet er al jaren onderzoek naar en zet nu vervolgstudies op touw met zijn onlangs verkregen Vici-beurs. Een gesprek over Dagobert Duck, DNA-fouten en The Dark Ages of Genetics.

NEDERLAND. Een promovenda van de Erasmus Universiteit pleegde welbewust plagiaat. Misschien moet haar doctorsgraad tóch worden ingetrokken, overweegt het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit.

MAASTRICHT. Hij stond afgelopen zaterdag als enige Maastrichtse wetenschapper in een Volkskrantlijstje van academische ‘grootverdieners’: onderzoekers die met enige regelmaat (tientallen) miljoenen voor hun projecten ontvangen van Nederla...

MAASTRICHT. De Universiteit Maastricht doet niet mee met het landelijke experiment van minister Bussemaker (OCW) om ‘promotiestudenten’ aan te stellen. Het college van bestuur voelt er niets voor, en de universiteitsraad evenmin.

Van de gebeurtenissen die we ons levendig kunnen herinneren, geloven we meestal dat ze echt zijn gebeurd. Maar niet altijd. Veel mensen kunnen zich in geuren en kleuren voorvallen herinneren waarvan ze (inmiddels) weten dat die niet hebben plaatsgevonden. Tot voor kort dachten psychologen dat deze zogeheten non-believed memories maar hoogst zelden voorkomen.

NEDERLAND. Acht jaar lang mogen universiteiten experimenteren met promotieopleidingen waarin promovendi een studiebeurs krijgen in plaats van een salaris. Dat heeft het kabinet deze week aangekondigd. Het Promovendi Netwerk Nederland ziet niets in de plannen. De Maastrichtse rector Luc Soete is voorzichtig.

NEDERLAND. Nederland scoort weer flink in de competitie om Europees onderzoeksgeld. Maar liefst elf wetenschappers krijgen een beurs om te werken aan praktische toepassingen van hun fundamentele onderzoek. Een van hen, prof. Leon de Windt, komt uit Maastricht en is verbonden als hoogleraar moleculaire cardiologie aan de School for Cardiovascular Diseases, CARIM.

MAASTRICHT. Uit dierexperimentele studies blijkt dat driekwart van de (uitgezaaide) tumoren verdwijnen door een combinatie van bestraling en een nieuw soort immuuntherapie. Opmerkelijk: de muizen lijken voorgoed genezen en kunnen geen kanker meer krijgen.

Hij is de eerste en tot nu toe enige ambtenaar in Zuid-Afrika die durft te zeggen: ‘Ik heb aids.’ Edwin Cameron werkt er als hoogste rechter en is homoseksueel. Onlangs kwam hij naar Maastricht voor een multidisciplinair congres over ontkenning en mensenrechten. Ook gaf hij een lezing voor Studium Generale. Een persoonlijk en confronterend verhaal van een man die zijn infectie jarenlang verborgen hield totdat het niet meer ging.

MAASTRICHT. Passend in de reeks van eerder benoemde kopstukken zal de Amerikaanse bioloog Douglas Hanahan de Tefaf-leerstoel 2015 bekleden. Deze bijzondere, jaarlijks wisselende leerstoel voor kankeronderzoek, gesponsord door de kunstbeurs Tefaf, is ondergebracht bij het Maastrichtse onderzoeksinstituut GROW. “Iedere Maastrichtse geneeskundestudent kent Hanahans artikel Hallmarks of cancer.”

Verwijzen onderzoekers eerlijk naar elkaars onderzoek? Of citeren ze alleen die studies met een opmerkelijke, positieve uitkomst? Epidemiologen Gerard Swaen en Maurice Zeegers gaan een computerprogramma ontwikkelen dat deze vertekening zichtbaar moet maken.  

MAASTRICHT. De socioloog en Parijzenaar Michel Wieviorka is een van de bekendste Franse antisemitisme-onderzoekers. Hij - een telg uit een joodse familie, met grootouders die zijn vermoord in Auschwitz - staat bekend om zijn evenwichtige en genuanceerde toon. Ook na de brute aanslagen op het satirisch weekblad Charlie Hebdo en de koosjere supermarkt. Komende maandag 2 februari geeft hij een lezing bij Studium Generale.

MAASTRICHT. Dinsdagochtend, tegen 9.00 uur, verschijnt de vrachtwagen uit Amsterdam op het terrein van de UNS 50. Aan boord bevindt zich een 9,4 Tesla magneet, het paradepaardje in het lab van universiteitshoogleraar Ron Heeren. De magneet, die een m...

NEDERLAND. Linksom of rechtsom wil staatssecretaris Sander Dekker de vrije toegang tot wetenschappelijke artikelen afdwingen. Het is een kwestie van tijd voordat de wereld het Nederlandse voorbeeld volgt: “Wij lopen hierin voorop.”

MAASTRICHT. Baasjes herkennen ’t vaakst blijdschap bij hun hond of kat. Daarnaast zien ze ook behoorlijk vaak of het dier angstig, jaloers of verbaasd is. Schaamte en medelijden worden soms of bijna niet herkend.

MAASTRICHT. Een pleidooi voor vernieuwing van het probleemgestuurd onderwijs met aandacht voor het enorme reservoir aan kennis dat tegenwoordig via internet beschikbaar is “en dat waarschijnlijk waardevoller is voor de discussie in de onderwijs...

MAASTRICHT. Drie UM-wetenschappers - Blanche Schroen, Ester Sleddens en Martijn Smulders - hebben een onderzoeksbeurs van de Hartstichting ontvangen. In totaal hebben veertien wetenschappers in Nederland geld gekregen.

NEDERLAND. De eerste winnaars van de nieuwe Ammodo KNAW Award zijn bekend: acht wetenschappers (niemand uit Maastricht) ontvangen elk drie ton voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek.

MAASTRICHT. UM-onderzoekers hebben een betrouwbare ademtest ontwikkeld die astma bij kleine kinderen kan opsporen. Dat is goed nieuws voor kinderen, bezorgde ouders maar ook voor huisartsen, die nu min of meer met lege handen staan.

NEDERLAND. De Universiteit van Tilburg heeft de abonnementen op de prestigieuze wetenschappelijke tijdschriften Nature en Science per 1 februari opgezegd. Ze waren te duur. Medewerkers kunnen straks alleen nog losse artikelen kopen.

GSM-straling of Bisfenol A, een chemische stof die voorkomt in harde plastic producten: gezond zal het niet zijn, maar krijg je er kanker van? Tik het in op internet en je verdrinkt in een poel van contrasterende meningen en onderzoeksresultaten. Het zijn “risicodossiers”, menen Tessa Fox en Marijke Hermans, beiden promovenda aan de faculteit cultuur- en maatschappijwetenschappen. “Geef toe dat er onzekerheid is, dat er risico’s aan kleven. Alles beter dan verzekeren dat het slecht of goed is.”

MAASTRICHT. De Nederlandse Hartstichting financiert zes nieuwe onderzoeksprojecten in Nederland voor een totaalbedrag van €19,5 miljoen. De Universiteit Maastricht is betrokken bij twee van de zes projecten. In beide steekt de stichting €5 ...

MAASTRICHT. Ze hebben veel meer geld, zijn nog scherper gefocust op onderzoek, beschikken over veel meer goede en heel goede onderzoekers die ook nog eens een echte academische gemeenschap vormen. Dat zijn de grootste verschillen tussen wereldtoppers...

MAASTRICHT. Een valse bekentenis afleggen. Waarom zou je dat in hemelsnaam doen als je onschuldig bent? En waarom denkt bijna iedereen: 'Dat zal mij niet gebeuren?' Een kwestie van onwetendheid en een flinke scheut zelfoverschatting, blijkt uit het proefschrift van Jenny Schell-Leugers, waarin ze misvattingen over valse bekentenissen in kaart brengt. “Mijn beste tip: zeg niets totdat je advocaat ter plaatse is.”

NEDERLAND. Er promoveren steeds meer vrouwen aan de Nederlandse universiteiten. Ze vormen nu 46 procent van alle nieuwe gepromoveerden en de achterstand op mannen wordt alsmaar kleiner. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. In alle vakge...

NEDERLAND. Wetenschappers worden voortaan niet meer enkel en alleen beoordeeld op de hoeveelheid artikelen die ze produceren, beloofden universiteiten gisteren. Maar een alternatief verzinnen is zo makkelijk nog niet.

 

MAASTRICHT. De hoogleraren Pierre Mohnen en Wiebe Bijker staan met respectievelijk 32 en 28 bijbanen op de eerste en tweede plaats van de UM-top tien van nevenfuncties. Dat blijkt uit onderzoek van De Onderzoeksredactie dat eind november in De Groene Amsterdammer werd gepubliceerd. “Ik heb helemaal geen bijbanen”, zegt Mohnen. “Ik kom niet verder dan acht”, reageert Bijker.

NEDERLAND. De universiteiten van Nederland willen de cultuur van publish or perish doorbreken. De kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek moet zwaarder wegen dan de naam van het tijdschrift waarin het gepubliceerd wordt, verklaren ze vandaag.

MAASTRICHT. “De nieuwe gebroeders Anker, ja dat zagen we wel zitten, die waren vroeger ons voorbeeld.” Maar het strafrecht werd het niet. De broers Maurice en Raymond Canisius, geboren en getogen in Limburg, verdedigen woensdag 10 decembe...

MAASTRICHT. UM-psychologen hebben meerdere klachten ingediend bij de Reclame Code Commissie vanwege misleidende teksten van softwarebedrijf The Insurance Toolbox. Het bedrijf prees stemanalyse bij verzekeraars en gemeenten aan als dé manier om bijsta...

MAASTRICHT. Een onheilspellende radiostilte is het enige dat rest, na de mislukte onderhandelingen van Nederlandse universiteiten met uitgeverij Reed Elsevier. Op 1 januari verlopen de licenties en kunnen wetenschappers de nieuwe edities van veel vakbladen, waaronder The Lancet, niet meer inzien.

MAASTRICHT. De vader gooide uit pure woede een stoel naar de rechter, de sociale media ontploften en de rechter werd bedreigd. Vorige week kreeg de Poolse automobilist die een tweejarig meisje en haar grootouders in Meijel doodreed, geen celstraf van vijftien maanden zoals het OM eiste, maar een werkstraf van 120 uur. De Maastrichtse jurist Jacques Claessen, gespecialiseerd in straf(proces)recht, snapt de frustratie van de ouders, maar wijst erop dat er geen bewijs is dat een hoge straf rechtvaardigt.

MAASTRICHT. Maastrichtse hoogleraren met een gewone aanstelling (bijzondere hoogleraren zijn niet meegerekend) besteden gemiddeld veertien uur per week aan nevenactiviteiten. Dat is meer dan hun collega’s in de rest van het land, die zijn er gemiddeld een dikke negen uur aan kwijt. Dat blijkt uit onderzoek van De Onderzoeksredactie, een samenwerkingsverband van journalisten, dat vandaag wordt gepubliceerd in de Groene Amsterdammer.

MAASTRICHT. Therapeutisch speelgoed maken voor kinderen met spasmen. Zie hier het goede doel van de UM, die ook dit jaar weer meedoet aan de sponsorloop Zweit veur leid (11 januari). Afgelopen dinsdag was de kick-off.

MAASTRICHT. Wie de intensive care overleeft, is nog lang niet uit de brand. Depressies, persoonlijkheidsveranderingen, angststoornissen, wanen, of spierzwakte liggen op de loer. Ze vallen allemaal onder het post intensive care syndroom, en daar vraagt prof. Paul Roekaerts in zijn oratie meer aandacht voor. Hij presenteert een sixpack aan maatregelen, die binnenkort in het academisch ziekenhuis worden toegepast.

MAASTRICHT. Wat goed is voor de man, is goed voor de vrouw. In veel gevallen denken artsen, onderzoekers en de farmaceutische industrie nog steeds zo. Mannen zijn de norm in de gezondheidszorg. Maar het gaat de goede kant op. In wetenschappelijk onderzoek is er steeds vaker aandacht voor de verschillen. Universitair hoofddocent Ineke Klinge nam afgelopen vrijdag, tijdens een conferentie, afscheid van de Universiteit Maastricht. Een pionier in gender medicine.

MAASTRICHT/NEDERLAND. Universiteiten krijgen niet langer een vast bedrag per proefschrift. Er komt een einde aan de zogeheten promotiebonus, verkondigen minister Jet Bussemaker en staatssecretaris Sander Dekker.

NEDERLAND. Uitgeverij Springer en de Nederlandse universiteiten hebben een onderhandelingsakkoord bereikt over de transitie naar open access. “Wetenschappers in Nederland kunnen door dit akkoord open access publiceren in bestaande Springer-tijd...

MAASTRICHT. Vier eredoctoraten zullen er bij de komende dies natalis worden uitgereikt. Opvallend: de helft daarvan is niet voor wetenschappelijke maar voor maatschappelijke verdiensten, Frans Timmermans en Wikipedia-oprichter Jimmy Wales. En nog een novum: die laatste is door studenten genomineerd.

MAASTRICHT. Wat is wetenschappelijke fraude? Het klinkt als een overbodige vraag maar wie de nationale richtlijnen in Europa naast elkaar legt, ontdekt een warwinkel aan definities, richtlijnen, trainingen. Als ze al te vinden zijn. Dat vertelde de Leuvense onderzoeker Simon Godecharle vorige week op een UM-congres over onderzoeksethiek.

MAASTRICHT. Wie failliet gaat, moet je niet met de nek aankijken maar een zetje in de rug geven. Deze ondernemers doen het uiteindelijk beter dan starters. Dat zegt prof. Paul Iske, tevens directeur innovatie bij ABN Amro, die het Instituut voor Briljante Mislukkingen oprichtte. Volgende week spreekt hij op het UM-congres over ondernemerschap en innovatie tijdens de Global Entrepreneurship Week.

MAASTRICHT. Tumorweefsel supersnel in kaart brengen en zichtbaar maken – op moleculair niveau – zodat een chirurg tijdens een operatie niet alleen de tumor, maar ook het aangetast weefsel eromheen kan weghalen. Dat is de technologische doorbraak op naam van de onderzoeksgroep van fysicus Ron Heeren. Vandaag maakte hij de imaging-techniek bekend tijdens zijn presentatie als nieuwe universiteitshoogleraar.

December 1999: Observant wijdde acht pagina’s aan het thema werkdruk. Toenmalig bedrijfsarts Van Attekum zag steeds meer UM-werknemers met RSI en psychische klachten. Anno 2014 lijkt er niets veranderd behalve dat RSI nagenoeg verdwenen is. Quotes uit die oude uitgave – het werk is nooit af, de rek is eruit, we werken van deadline naar deadline, werkdruk nadert kritieke grens – kunnen we zo overnemen. Wat is hier aan de hand? Klagen we graag over werkdruk of neemt het echt toe?

Volgende week worden de slachtoffers herdacht van de vliegramp MH17. Maastrichtse forensisch radiologen hebben afgelopen zomer geholpen met de identificatie. Eerder onderzochten ze ook het lichaam van Els Borst en reconstrueerden ze de overval op de Deurnse juwelierszaak. De ster van het Maastrichtse forensisch radiologisch team, uniek in Nederland, is rijzende.

Wie is begonnen? Dat is de vraag die prof. Christopher Clark opwerpt in zijn laatste boek The sleepwalkers: how Europe went to war in 1914. Een eenduidig antwoord valt volgens de Australische historicus niet te geven. Zijn Maastrichtse collega Georgi Verbeeck is het daar niet helemaal mee eens. Volgende week houdt Clark de Tanslezing, georganiseerd door Studium Generale.

NEDERLAND. De onderhandelingen tussen universiteitenvereniging VSNU en uitgeverij Elsevier over abonnementstarieven zijn vastgelopen. Als het conflict niet wordt opgelost kunnen studenten en onderzoekers volgend jaar geen nieuwe artikelen meer inkijken.

NEDERLAND.  Een meerderheid van de gepromoveerden hoeft niet te rekenen op een baan bij de universiteit. Toch mikken velen op een academische carrière, blijkt uit een enquête van het Rathenau Instituut en het Promovendi Netwerk Nederland

Hoe pak je longziekten in Indiase slums aan, waar moeders met kinderen urenlang in de rook zitten tijdens het koken? Het begon anderhalf jaar met het idee om schoorsteentjes van minder dan twee euro aan te bieden, of oventjes, maar dat blijkt te simpel gedacht. Dat valt te lezen in een onderzoeksverslag van twee UM-studenten die onlangs de sloppenwijken van Bangalore zijn ingetrokken.

Forst, Menke, Tugendhat. Zie hier enkele hedendaagse filosofen uit Duitsland, die in Nederland nauwelijks bekend zijn. Wie zijn ze en wat willen ze? Eén van hen, Hauke Brunkhorst, is eind oktober te gast op een tweedaags symposium aan de faculteit cultuur- en maatschappijwetenschappen.

MAASTRICHT. De verkoop van Gresb, een bedrijf dat is ontwikkeld door UM-onderzoekers en ondergebracht in de UM-Holding, levert de Universiteit Maastricht zoveel geld op dat ze er de komende 20 tot 25 jaar een leerstoel (0,6 fte, drie dagen in de week...

MAASTRICHT. Vorige week is de Academische Werkplaats Onderwijs van de Universiteit Maastricht officieel geopend. Onderzoekers werken samen met leraren, schoolleiding, de Inspectie van het Onderwijs en andere betrokkenen aan vragen en oplossingen. Het...

BELGIË.  Wetenschappelijk wangedrag komt wellicht vaker voor dan gedacht. Eén op de vier Vlaamse medische onderzoekers heeft wel eens een collega valse data zien gebruiken, staat in een pas gepubliceerd artikel.

MAASTRICHT. In de Maastrichtse universiteitsbibliotheek ligt een schat aan oude boeken: de Jezuïetencollectie. Marble-studenten van de faculteit Arts and Social Sciences gingen op zoek naar beelden die oprijzen uit oude reisboeken over Noord-Amerika, Japan en China. Opvallend: de Jezuïeten hadden een veel hogere pet op van China, dan van Amerika en Japan. Een kleine tentoonstelling in de universiteitsbibliotheek in de binnenstad geeft meer inzicht.

MAASTRICHT. Er is opnieuw een klacht ingediend bij het medisch tuchtcollege tegen hoogleraar forensische psychologie Corine de Ruiter. Deze keer zijn het nabestaanden van het Utrechtse Statenlid Jos van Hal Scheffer (PVV). Hij pleegde in juli 2013 zelfmoord nadat aan het licht kwam dat zijn vrouw, een advocate, voor miljoenen had gefraudeerd ten nadele van haar klanten. Pas na zijn dood wees zijn vrouw met een beschuldigende vinger naar hem.

ZWEDEN. De Nobelprijs voor de fysiologie gaat dit jaar naar de Amerikaan John O’Keefe en het Noorse echtpaar May-Britt en Edvard Moser. Zij deden onderzoek naar het GPS-systeem van de hersenen.

NEDERLAND. De Universiteit van Amsterdam gaat nog meer artikelen van de Duitse sociaal-psycholoog Jens Förster nalopen op mogelijke wetenschapsfraude. Dat gebeurt op verzoek van zijn voormalige collega’s.

MAASTRICHT. Een gezonder binnenklimaat in woonhuizen en kantoren, met meer aandacht voor individuele wensen. Daarvoor pleit Wouter van Marken Lichtenbelt in zijn oratie Light my fire. Iets wat gelijk in de praktijk kan worden gebracht in het nieuwe (onderzoeks)centrum Mosae Vita, waar Van Marken Lichtenbelt hoopt zijn onderzoeksbevindingen in de praktijk te kunnen testen. Het centrum is het eerste van een reeks panden die de Health Campus zullen vormen.

Het nieuws kwam afgelopen zomer: de UM had opnieuw een onderzoeksgroep ingelijfd, ditmaal van het Amsterdamse instituut AMOLF. Onderzoeksleider Ron Heeren is inmiddels benoemd tot de derde Maastrichtse universiteitshoogleraar. Wie is Ron Heeren? Wat heeft de UM hem te bieden? Is hij daadwerkelijk weggekaapt?

MAASTRICHT. Ook de dierexperimentencommissie (DEC) van de UM heeft gereageerd op de opschorting van het onderzoek met de labradors. Waar het aanvankelijk leek of het college van bestuur met die stap de ethische toetsing van het onderzoek door de DEC ...

MAASTRICHT. De psychologen en neurowetenschappers zijn de eersten die de Maastrichtse gedragscode over dataopslag handen en voeten hebben gegeven. Die moet voldoen aan maar liefst negen eisen. Ook zullen onderzoekers – steekproefsgewijs - openheid van zaken moeten geven.

MAASTRICHT. Ruim 90 procent van de Nederlandse miljonairs doneert gemiddeld €11 duizend per jaar aan een goed doel. De gezondheidszorg staat op nummer één.

MAASTRICHT. Terwijl er om haar heen veel gedoe was omdat de Universiteit Maastricht 39 labradors wil inzetten ten behoeve van medisch onderzoek, ontving dr. Judith Cosemans tijdens de opening van het academisch jaar in het Vrijthof de Edmond Hustinxp...

MAASTRICHT. Het vroegtijdig opsporen van hartfalen bij vrouwen: daarmee gaat een groep wetenschappers aan de slag in het Maastrichtse Universitair Medisch Centrum. De Hartstichting investeert €2,2 miljoen.

MAASTRICHT. Voor het eerst in de geschiedenis van de Universiteit Maastricht was er een alternatieve opening van het academisch jaar. Op 1 september, dezelfde dag als de formele plechtigheid, dat wel, maar zonder het pluche van het Vrijthoftheater, p...

MAASTRICHT. “Ze hadden de meisjes gevraagd om voorop te lopen”, schatert prof. Trudy van der Weijden (huisartsgeneeskunde) terwijl ze samen met de andere ‘meisjes’ de trappen in de zaal van het Vrijhoftheater afsnelt, op weg n...

MAASTRICHT. Het doel: meer vrouwelijke hoogleraren. Maar hoe bereik je dat? Geef ze mentoren! Daar lijken alle sprekers, die uitgenodigd zijn voor het ochtendsymposium, het over eens. En, niet onbelangrijk: leer vrouwen hoe ze met de vuist op tafel moeten slaan.

MAASTRICHT. Maandagmiddag protesteerden -  tussen de fietsrekken, tegenover Universiteitssingel 50 - actievoerders tegen het gebruik van labradors voor dierproeven. Sommigen namen hun hond mee. Er was extra beveiliging geregeld, o...

NEDERLAND. Diederik Stapel was in zijn frauduleuze artikelen stelliger over zijn resultaten dan in artikelen waarin hij geen verzonnen data gebruikt. Waarschijnlijk deed hij extra zijn best om zijn lezers te overtuigen.

MAASTRICHT. De Universiteit Maastricht gaat in op het verzoek van de Anti Dierproeven Coalitie (ADC) tot een gesprek. Dan zal de decaan van de Faculty of Health, Medicine and Life sciences (FHML) tevens de petitie in ontvangst nemen die de ADC op internet heeft georganiseerd tegen de proeven met 39 labradors. Vandaag stond de teller rond 17.00 uur op bijna 115 duizend ondertekenaars. Wanneer de ontmoeting plaatsvindt, is nog niet bekend.

MAASTRICHT. Het neergeschoten passagiersvliegtuig MH17 was voor de Delftse em. hoogleraar vliegtuigbouw Egbert Torenbeek de druppel die de emmer deed overlopen. Rusland onder Poetin is te ver afgeraakt van wat hij nog kan rijmen met een beschaafd land, vindt hij. Het eredoctoraat dat hij in 2001 in Moskou had ontvangen, ging retour afzender. Intussen gaat de Universiteit Maastricht door met het intensiveren van de contacten met Russische universiteiten.

MAASTRICHT. Een actie tegen het gebruik van 39 labradors als proefdieren heeft de Universiteit Maastricht er afgelopen maandag toe gebracht om het desbetreffende onderzoeksproject tijdelijk stil te leggen. De omvang en de heftigheid van de reacties uit de regio en het hele land vormden de aanleiding.

MAASTRICHT. De Universiteit Maastricht heeft het cardiologische onderzoek met 39 labradors opgeschort na protesten van het Anti Dierproeven Coalitie (ADC). Maandag rond het middaguur hadden ruim 85 duizend mensen de petitie ‘Vrijheid voor de labradors’ ondertekend.

MAASTRICHT. Samen leren, gezond eten en sporten. De benodigde 22 miljoen euro voor de gezonde basisschoolplannen in de oostelijke mijnstreek zijn binnen. Vandaag (24 juni) komt de provincie met de resterende 8 miljoen euro over de brug. Vier UM-faculteiten en de GGD gaan de nieuwe aanpak onderzoeken.

MAASTRICHT. Schrap de hypothese. Wek niet de ergernis van een editor. En houd het discussie-deel van je paper kort, want "dat is bullshit". Zie hier drie opvallende tips van Hans Clevers, Tefaf-hoogleraar en KNAW-president. Afgelopen vrijdag hield de Utrechtse geneticus in Randwijck een masterclass over publiceren voor een zaal van ruim honderd onderzoekers.  

MAASTRICHT. Pannenkoeken, pasta, en hoogstandjes van chocola en suiker. Het ‘printen’ van voedsel is nog niet bepaald wijdverbreid. Toch overweegt de UM om een expertisecentrum op poten te zetten. SBE-studenten hebben er al onderzoek naar gedaan.

MAASTRICHT. Als een van de ouders een autoimmuunziekte heeft, zoals reuma of psoriasis, lopen de kinderen meer risico op een allergie. Tot voor kort dacht men dat beide aandoeningen niets met elkaar te maken hadden, maar uit onderzoek blijkt een direct verband.

MAASTRICHT. Een onderwijsvrije blokperiode voor alle stafleden met een onderzoeksaanstelling, meer ruimte voor sabbaticals, 10 procent extra onderzoekstijd voor de docenten met kleine onderzoekruimte, en meer tijd voor de begeleiding en beoordeling van scripties. Het faculteitsbestuur van Arts and Social Sciences wil met een pakket aan maatregelen – kosten 1,2 miljoen in drie jaar – de werkdruk op korte termijn verlagen.

MAASTRICHT. “Literatuurcriticus en essayist Kees Fens was een man van tegenstrijdigheden. Hij kon prachtig schrijven over stilte, kathedralen, religie. Maar hij genoot evengoed van de Grand Prix van Zandvoort, het dorp waar hij woonde. Van het ...

MAASTRICHT. Het gesprek is nog geen drie minuten aan de gang of Wim Saris (64), voormalig directeur van voedingsinstituut Nutrim en vertrekkend hoogleraar humane voeding, heeft al een paar banvloeken uitgesproken over het huidige wetenschapsbeleid in...

NEDERLAND. Een promovenda van de Erasmus Universiteit moet haar proefschrift herzien wegens plagiaat. Ook worden alle proefschriften onder de loep genomen die door haar promotor zijn begeleid.

MAASTRICHT. Waarom is de biografie opeens salonfähig geworden, vraagt prof. Maaike Meijer zich af in haar afscheidsrede. Vijfentwintig jaar geleden was het schrijven van een biografie nog vooral iets voor journalisten of schrijvers, maar sinds enige tijd vinden ook wetenschappers het meer dan de moeite waard om zich te buigen over leven en werk van kunstenaars.

MAASTRICHT. Het voorstel van de Leidse vice-rector Simone Buitendijk om het accreditatiesysteem aan te passen, krijgt de volle steun van het Maastrichtse college van bestuur. Buitendijk pleit voor een zwaardere toetsing van de hele universiteit, waardoor aparte opleidingscontroles niet meer nodig zijn. Ze vervallen niet, wat haar betreft, maar krijgen de vorm van veel lichtere verrassingscontroles. De NVAO ziet hier niets in.

NEDERLAND. De keuring van opleidingen in het hoger onderwijs kan beter, vindt vice-rector Simone Buitendijk van de Universiteit Leiden. Ze denkt aan verrassingsbezoekjes in plaats van zesjaarlijkse accreditaties.

MAASTRICHT. De een heeft geen auto, de ander woont in een aardgasvrij huis. En ze eten ook wel eens eerlijke chocolade en drinken fair trade koffie. “Niemand is over de hele linie duurzaam, ook bedrijven niet”, vertellen Jaap Bos en Jeroen Derwall, als universitair hoofddocent en universitair docent verbonden aan het departement Finance van de School of Business and Economics. Na de zomer start ‘hun’ masterstudie Sustainable Finance. Wereldwijd de enige in zijn soort.

Op het eiland Fiji is overgewicht niet langer uitzondering maar regel, zeker onder vrouwen. De traditionele visgerechten met cassave en taro in kokosmelk hebben het afgelegd tegen de cheeseburger en Koe Lo Yuk. Wat doet de overheid? Dat vroeg onderzoeker Anna Marie Hendriks zich af en vertrok voor vijf maanden naar Fiji.

MAASTRICHT. Wetenschap wordt veel te vaak gezien als kostenpost en niet als nuttige investering. Het wordt tijd dat het Centraal Planbureau daar in zijn macro-economische modellen rekening mee houdt, zegt UM-rector Luc Soete.

MAASTRICHT. De Universiteit Maastricht is weer een lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen rijker. Prof. Rainer Goebel, neurowetenschapper en vooral ook de man die aan de wieg stond van Brains Unlimited met zijn geavanceerde MRI...

MAASTRICHT. Tien jaar geleden waren de verwachtingen torenhoog, maar nu blijkt dat het antirookvaccin NicVax een doodlopende weg is. Na een jaar bleken niet meer rokers gestopt dan de proefpersonen die een placebo kregen.

MAASTRICHT. Vijf wetenschappers hebben een Vidi-beurs ontvangen van onderzoeksfinancier NWO. Dat is al jaren niet meer gebeurd. In de vorige rondes varieerde de Maastrichtse oogst van nul tot twee.

Op zaterdag 17 mei ontvangt rector Luc Soete een eredoctoraat van de Universiteit van Luik. Dat gebeurt tijdens een plechtigheid in het theater waar in totaal negen internationale wetenschappers een kappa krijgen omgehangen. Een van hen is de Franse ...

MAASTRICHT. Het is voor het eerst dat er een geluidskamer is ingericht voor een promotieplechtigheid. Dat gebeurde afgelopen vrijdagochtend – op de begane grond van de Minderbroedersberg - tijdens de verdediging van het proefschrift van cultuur...

MAASTRICHT. Hoogleraar forensische psychologie Corine de Ruiter is door het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg berispt, zo meldde de Volkskrant vandaag. Zij heeft valse beschuldigingen van een moeder die beweerde dat haar ex-man hun zoon mishandelde en misbruikte, in een rapport opgenomen zonder de vader te horen. Het tuchtcollege oordeelt dat zij door haar gedrag en rapportages de “vechtscheiding op scherp heeft gesteld”.

MAASTRICHT. Chinees mensenhaar in brood, de flauwekul rond e-nummers, paardenvlees dat wordt verkocht als rundvlees, de hype rond de goji-bes. Voeding is een hot topic. Observant sprak met filosoof Dirk Haen. De discussie gaat meer dan eens over voedselveiligheid terwijl het over veel meer zou moeten gaan, vindt hij. "Hoe belangrijk vinden we eten? Hoe maken we eten klaar, hoe consumeren we?"

 

MAASTRICHT. Chinees mensenhaar in brood, de flauwekul rond e-nummers, paardenvlees dat wordt verkocht als rundvlees, de hype rond de goji-bes. Voeding is een hot topic. Observant sprak met voedingswetenschapper Fred Brouns over broodjeaapverhalen. 

MAASTRICHT. Laten honden zien wanneer ze zich schamen? Bestaan jaloerse katten? Op dit moment circuleert een enquête van Pim Martens, hoogleraar duurzame ontwikkeling, waarin hij huisdiereigenaren oproept om de emotie van hun viervoeter te beschrijven. Geen grap. Volgens Martens zou dierenwelzijn centraal moeten staan in de duurzaamheidsdiscussie. “Wat betekenen wij voor dieren en zij voor ons?”

“Kom even kijken, dit is fantastisch”, zegt Jan Hamers, hoogleraar ouderenzorg. Hij opent een deur in verpleeghuis Lückerheide in Kerkrade. In een kamer met blauw, paars en groen licht zitten drie oudere dames ontspannen glimlachend op luie stoelen. Ze worden gemasseerd of krijgen een maskertje. “Zulke kleine dingen maken het verschil.”

MAASTRICHT. De Europese integratie is buitengewoon geslaagd, al vraagt de Tsjechische econoom Tomáš Sedláček (1977)  zich af of Europa niet meer is dan de som van haar economieën. Dat doet hij begin mei in de Schumanlezing getiteld The European (R)evolution.

MAASTRICHT. Je loopt hard, je loopt heel graag hard, je doet zelfs mee aan wedstrijden, maar als puntje bij paaltje komt gaat het mis: dan is die ene tegenstander die jou altijd verslaat, je toch weer te slim af. Wanneer je hem al bij de start ziet, zinkt de moed je in de schoenen. Daar is dus iets aan te doen, zeggen de Vlaamse sportpsychologen Bert De Cuyper en Johan Pelssers. Je kunt niet alleen je lichaam maar ook je mentale kracht trainen.

NEDERLAND. De kersverse lector Daan Andriessen laat zijn licht schijnen over het praktijkgerichte onderzoek aan hogescholen. Wat hebben studenten er aan? En doen lectoren echt iets heel anders dan hoogleraren?

MAASTRICHT. De Arnhemse Villamoord zal in aangepaste vorm opnieuw in de boekhandel verschijnen. Onderzoeker Han Israëls gaat op aandringen van het faculteitsbestuur de passages waarin een van de twee slachtoffers als mogelijke dader wordt aangemerkt, verwijderen.

MAASTRICHT.Als het aan de Universiteit Maastricht ligt, blijft het Nederlandse onderzoekslandschap ongeveer zoals het nu is. Met een vaste overheidsfinanciering en liefst geen nieuw topsectorenbeleid.

NEDERLAND. De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen gaat een nieuwe wetenschapsprijs uitreiken. Elke twee jaar krijgen acht winnaars driehonderdduizend euro voor fundamenteel onderzoek. Het geld komt uit een omstreden fonds.

MAASTRICHT. De UM wordt een ‘Euraxess service point’. Pardon? Het zal weinig bellen doen rinkelen, hoewel er al meer dan 250 van deze service points bestaan in veertig landen. Het is een ‘loket’ – in Nederland vooralsnog...

MAASTRICHT. Als alles goed gaat, ligt over twee jaar rauwe ham of gekookte worst in de supermarkt die verrijkt is met groente, fruit of groene thee. Zo hoopt de Europese Unie het risico op darmkanker te verkleinen. Revolutionair is dat de vleesindustrie meewerkt.  

MAASTRICHT. Scenario nummer drie (Internationale selectie) lijkt het meest ruige van de vier. Als dat werkelijkheid wordt, in 2025, zullen veel universiteiten verdwenen zijn. Sterker, de universiteit zoals we die nu in Nederland kennen, is verdampt. Wereldwijd concurreren de topinstellingen met elkaar, maar reputaties komen en gaan, dus binnen een paar jaar kunnen de verhoudingen weer anders liggen. Alleen superstudenten kunnen er nog terecht, de rest van het hoger onderwijs, 90 procent, speelt zich af in de vorm van meest digitale cursussen, MOOC’s en dergelijke. Geld voor wetenschappelijk onderzoek is bijna uitsluitend nog in competitieverband te verkrijgen. Is iemand hier voor?

MAASTRICHT. Als het aan psychiater Jim van Os ligt, is het einde oefening met ziektelabels als bipolaire stoornis, borderline of schizofrenie. Oftewel met het hokjesdenken, zoals vervat in het invloedrijke handboek DSM (Diagnostic and Statistical Man...

MAASTRICHT. Steeds meer Nederlandse universiteiten en hogescholen laten de e-mail van hun studenten en medewerkers via gmail lopen. Belangrijkste reden: kostenbesparing. De Universiteit Maastricht onderzoekt op dit moment of Google een optie is.