Om alle misverstanden weg te nemen begin ik dit stukje met een verklaring: alles wat met seksueel grensoverschrijdend gedrag te maken heeft is verkeerd en dient bestreden te worden.
Zo, dat daarover in ieder geval geen discussie kan zijn.
De vraag is alleen hoe.
Ik zal het maar eerlijk zeggen, ik had eigenlijk niet zo veel zin om deze column te schrijven. Ik vind namelijk dat ik de jongste actie van de Feminists of Maastricht niet links kan laten liggen. En dat zou ik wel het liefste doen, gezien onze weinig zachtzinnige aanvaring met FOM in het begin van dit jaar, en vooral de hoop bagger die wij vervolgens over ons heen kregen.
Deze groep studentactivisten verkondigt, afgelopen maandag nog tijdens een demonstratie voor het bestuursgebouw aan de Minderbroedersberg, dat “UM teaches rape culture”. Wat? Een verkrachtingscultuur? Die hier onderwezen wordt? Heb ik iets gemist?
Daar bovenop kwam een open brief van twee verontruste docenten van het University College (uiteindelijk slechts ondertekend door 18 stafleden) die net als FOM vinden dat de UM veel te weinig doet aan het voorkomen van seksueel geweld en de hulp aan slachtoffers; door hen “overlevenden” - survivors - genoemd. Dat moet veranderen, is de boodschap. Aanleiding voor deze acties is de zaak van, naar het schijnt (details zijn niet bekend, het gaat om vertrouwelijke informatie), een uitwisselingsstudent die geconfronteerd werd met seksueel grensoverschrijdend gedrag door een andere uitwisselingsstudent, en niet goed zou zijn geholpen door de UM.
Verkrachtingscultuur
Wat doe je dan als redactie als dit je ter ore komt? Het belangrijkste: je probeert zoveel mogelijk feiten te achterhalen en met betrokkenen te spreken. Rape culture? Wat wil dat zeggen, klonk het tijdens onze wekelijkse redactievergadering. Dat er aan de lopende band mensen binnen de universiteit worden verkracht? En zo ja, zijn die zaken dan allemaal onder de pet gehouden? Mijn collega WD had al opgevangen dat het woord rape door FOM een heel stuk ruimer wordt opgevat dan in het gewone taalgebruik: alles wat maar enigszins met seksueel grensoverschrijdend gedrag te maken heeft, valt eronder. Oké, maar wordt de discussie er helderder op door alles ‘verkrachting’ te noemen?
Slachtoffers
Een belangrijke vraag is natuurlijk: wat doet de UM voor de slachtoffers? Ook dat moeten we uitzoeken, klonk het maandag. En hoe zit het bij andere Nederlandse universiteiten? Wat doen zij als het gaat om seksueel grensoverschrijdend gedrag? Hebben zij een ‘Sexual Violence Response Coordinator’ zoals de open briefschrijvers eisen? Zijn er, al dan niet verplichte, trainingen voor studenten en medewerkers over bijvoorbeeld consent (instemming), en wat te doen als je een omstander bent? U leest dat volgende week in Observant.
Respect
Nog even iets over de omgangsvormen van FOM: het zal allemaal met de beste bedoelingen zijn maar moet het per se met de botte bijl? Harde beschuldigingen zonder veel bewijs op sociale media, het bekladden (al dan niet door FOM zelf) van UM-gebouwen met posters, filmpjes delen van medewerkers die de posters verwijderen. Ik weet het, actievoeren heeft zijn eigen wetten, het is hun manier om aandacht te krijgen, om de UM ‘wakker te schudden’, maar die felle houding wekt ook weerstand. Collegevoorzitter Letschert, niet iemand die geneigd is seksueel geweld te bagatelliseren, vond terecht dat men wel wat respectvoller mocht optreden. En we weten: wie ‘verkeerde’ opvattingen heeft, kan het zwaar te verduren krijgen. Een paar keer hoorde ik deze week, van stafleden die seksueel geweld sterk afkeuren en een veilige cultuur aan de UM voorstaan: “Ik zeg niets over die actie van FOM, ik heb geen zin om ze achter me aan te krijgen.”
En weg is het open debat, een zaak die toch heilig zou moeten zijn aan een universiteit.