Mogen de sigarenrokers blijven?
Al sigaren rokend aan de vergadertafel: zo liet het toenmalige college van bestuur van de Universiteit Leiden zich in de jaren zeventig portretteren door kunstenaar Rein Dool. Lang sierde het de muur van een Leidense vergaderzaal. Tot vorige week. Toen werd het weggehaald nadat een promovenda had getwitterd dat het schilderij wel van een ironische of zelfkritische aantekening mocht worden voorzien, anno 2022.
De decaan van de faculteit Rechtsgeleerdheid, waar het werk hangt, ging een stap verder en liet het schilderij omdraaien, met de afbeelding richting de muur. Done, twitterde ze, eraan toevoegend dat er al jaren klachten binnenkomen over het schilderij.
Twitter boos, Tweede Kamerleden boos (“Het is geen grondrecht om je niet gekwetst te voelen”, reageerde VVD’er Hatte van der Woude) en de kunstenaar boos. Dool noemde de actie in NRC “ongelooflijk bekrompen”. Hij heeft een tijdsbeeld gemaakt, zegt hij. “Dat bestuurscollege rookte als een ketter, die kamer stond blauw van de rook. Ik ben er meerdere keren geweest en heb dat bestuur getekend zoals ik ze heb gezien.”
De Universiteit Leiden meldt dat het schilderij niet definitief weg is gehaald. Volgens het college van bestuur is de actie van de rechtendecaan een goed beginpunt voor een discussie. Dool heeft laten weten dat als de universiteit besluit het schilderij te verwijderen, hij het terug wil. Dinsdag besloot het Leidse college van bestuur het schilderij, in ieder geval tijdelijk, terug te hangen.
Katholiek of niet?
Is de Nijmeegse Radboud Universiteit katholiek? Daarover bestaat sinds vorige week de nodige verwarring. Bijna honderd jaar lang droeg de universiteit het predicaat ‘katholiek’, tot de Nederlandse Bisschoppenconferentie in 2020 botste met de raad van toezicht van de universiteit. Die laatste was namelijk naar de Ondernemingsraad gestapt, nadat de bisschoppen de benoeming van een aantal bestuursleden hadden tegengehouden omdat deze ‘niet katholiek genoeg’ zouden zijn. Het oordeel dat de toezichthouder voortaan zelf bestuursleden mocht aanwijzen, schoot de bisschoppen in het verkeerde keelgat, waarop ze de universiteit het katholieke keurmerk ontnamen.
Althans, dat dachten ze. Volgens de paus is de Radboud Universiteit namelijk nog steeds katholiek, zo bleek vorige week na een werkbezoek van Nederlandse bisschoppen aan het Vaticaan. De Bisschoppenconferentie kan dan wel het katholieke predicaat van de toezichthouder afpakken, Rome heeft het laatste woord over de universiteit zelf.
“Dat mogen zij vinden”, luidt de reactie van een woordvoerder van de universiteit tegenover de Volkskrant. Of de instelling zichzelf na het pauselijke oordeel weer als katholiek ziet, laat de woordvoerder in het midden. Wat wel duidelijk is: de invloed van de Bisschoppenconferentie op de benoeming van bestuursleden, die in 2021 uit de statuten verdween, keert in elk geval niet meer terug.
Duurzaam op reis
Auto, vleegtuug, d’n trein, d’n boet. Deze regel uit een bekend nummer van de Limburgse band Rowwen Hèze is een goede beschrijving van de reis van de Utrechtse onderzoeker Andrik Becht naar een vierdaags congres in Dublin afgelopen zomer. Alleen ontbreekt in zijn geval het vliegtuig, want dat wilde hij koste wat het kost vermijden. “Het was: ik ga duurzaam of ik ga niet”, vertelt hij aan zusterblad DUB, met wie hij zijn ervaringen deelt in de hoop andere onderzoekers te enthousiasmeren voor duurzamer reizen.
Of dat gaat lukken is echter de vraag, want de reis was behoorlijk ingewikkeld. Becht reisde eerst per trein naar Londen, waar hij strandde door treinstakingen. Met een elektrische huurauto wist hij in Wales te geraken, om vanuit daar de veerboot naar Dublin te nemen en uiteindelijk per hybride taxi op de plek van bestemming te arriveren. De heenreis kostte in totaal 18,5 uur, terug deed hij er – inclusief een overnachting – een dag en vijf uur over. In vergelijking met een (minder dan twee uur durende) vliegreis was hij daarnaast tien keer duurder uit.
Toch blikt Becht met een tevreden gevoel terug. Naar eigen zeggen bespaarde hij 67 tot 83 procent CO2-uitstoot, terwijl hij de extra kosten vergoed kreeg uit een stimuleringsfonds van de universiteit. Bovendien was het reizen niet vervelend. “Het is een focusverschil. Ik dacht: ik ga gewoon genieten van de reis.” Voor de volgende keer is het hopen dat zijn boodschap goed is overgekomen bij collega’s. “Want samen een reis maken is natuurlijk nog veel leuker.”