Van de veertig onderzoekers (en tien ondersteunende medewerkers), afkomstig van universiteiten als Bremen, Leuven en Rotterdam, hebben vijf vrouwen van de UM de kar getrokken. “Daar ben ik bijzonder trots op”, zegt Roberta Haar, coördinator van het onderzoeksproject. “Ik vraag me af of dit eerder is voorgekomen.” De vrouwelijke onderzoekers zitten bij de faculteit cultuur- en maatschappijwetenschappen, en het University College Maastricht.
Het draait allemaal om REMIT, zoals het project te boek staat. Een afkorting van REignite Multilateralism via Technology. Met als belangrijkste vraag: hoe kan de EU de mondiale samenwerking bevorderen op het gebied van hoogwaardige technologie? Van die samenwerking - denk aan gezamenlijke, internationale regelgeving - komt nu weinig terecht.
Brazilië
Kijk naar de VS, zegt de van oorsprong Amerikaanse Haar, als docent en onderzoeker verbonden aan het UCM. “De VS wantrouwt China en raadt EU-landen af om met Huawei in zee te gaan voor de aanleg van 5g-netwerken. Ook trok de VS aan de bel over de export van de Nederlandse chipfabrikant ASML naar China.”
China gaat ondertussen z’n eigen weg, al dan niet samen met de andere opkomende economieën in BRICS, waaronder Rusland en Brazilië. “China mag dan veel intellectueel eigendom stelen en kopiëren, zoals de VS steeds benadrukt, maar het is inmiddels ook een innovatieve speler op het wereldtoneel.”
Serious game
De REMIT-onderzoekers brengen eerst wereldwijd de stand van zaken in kaart. Niet alleen op digitaal vlak (AI, 5G) maar ook als het gaat om cloudtechnologie, blockchain, internet, biotechnologie (mRNA-vaccins) en veiligheid en defensie (drones, robotica, quantum en cyberaanvallen). Wie zetten in de VS, China en de EU de beleidslijnen uit? Welke visie en standpunten koesteren deze verschillende (lokale) overheden en denktanks? Zien ze heil in samenwerking of niet? Hoe taxeren ze de toekomst?
Haar: “Onze resultaten willen we presenteren in zogeheten ‘scenario testing workshops’. We gaan beleidsmakers scenario’s voorschotelen, liefst in een soort van serious game, maar dat is misschien te ambitieus. We zullen zien.”
Een en ander moet uitmonden in een reeks aanbevelingen over de manier waarop de EU internationale, technologische samenwerking kan stimuleren. Interessant zijn hierbij de partijen in de VS en China die op dezelfde golflengte zitten als de EU en die eventueel als bondgenoot kunnen dienen.
Deep fakes
“Uiteindelijk heeft iedereen baat bij samenwerking”, zegt Haar. “Als China, de VS en de EU de krachten bundelen, zullen ze de meeste vooruitgang boeken. Tegelijk kun je samen de downsides beter bestrijden. Deep fakes, om maar eens wat te noemen. Gaandeweg groeit dan hopelijk het vertrouwen, wordt er goodwill gekweekt, en leidt dat ook tot gezamenlijke inspanningen op andere vlakken.”
Komt Rusland ook nog aan bod in het onderzoek? Haar: “Rusland blinkt niet uit in technologische innovatie. Veel drones die ze inzetten in de oorlog met Oekraïne, zijn afkomstig uit Iran. Rusland vormt in de eerste plaats een bedreiging voor de internationale orde en samenwerking. Maar Rusland trekt ook samen op met China, en is als zodanig toch een factor van betekenis.”