Of ik het had gelezen, vroeg een collega vorige week met een brede glimlach. Het was dinsdag, de gure verkiezingsuitslag was nog ver weg. Niemand ter redactie hield er op dat moment rekening mee dat de man die onze beroepsgroep eerder in een Tweet wegzette met de woorden “Journalisten zijn - uitzonderingen daargelaten - gewoon tuig van de richel”, de grootste zou worden.
Stoomcursus
Nee, ik had die stoomcursus leiderschap van Japke-d. Bouma in de NRC van die dag nog niet gezien. In een paginagroot artikel noemt ze peperdure cursussen leiderschap geldverspilling. Om dat te bewijzen geeft ze 24 tips die vaak even hilarisch als waar zijn. En niet onbelangrijk: ze stemmen tot nadenken. Ik noem er paar: ‘Ga zelf in het lelijkste, kleinste kantoortje zitten.’ Ik heb zo ongeveer het grootste kantoor van de redactie, maar er is een verzachtende omstandigheid, gelukkig: mijn kantoor is meteen vergaderruimte en herbergt naast mijn bureau een grote vergadertafel, de borden met daarop de planning en de voorraadkast met koffie, thee en – heel belangrijk – de doos met Snickertjes.
Oef
‘Zorg dat je tegen kritiek kan.’ Oef. Niet altijd makkelijk, zeker niet als ik gestresst ben. Al heb ik me de spreuk die ooit op een van onze gesneuvelde koffiemokken stond, wel eigen gemaakt: ‘Soms weet een collega het beter.’
‘Ga met mensen wandelen, in plaats van met ze in een muf hokje te gaan zitten. Zeker als er stront aan de knikker is, werkt het veel beter als je niet op twee meter afstand naar elkaar gaat zitten loeren.’ Meer dan waar. Ook als er geen stront aan de knikker is, werkt een wandeling verfrissend. Tijdens corona deden we niet anders. Hoog tijd om die gewoonte weer uit de mottenballen te halen.
Vieze handen
‘Hak knopen door. Draai er niet omheen. Je collega’s wachten daar op. Dan kunnen ze door. Leiderschap is vieze handen maken. Niet iedereen kan je aardig vinden.’ Mee eens, hoe lastig dat ook is als je liever iedereen te vriend wil houden.
Een laatste, ter lering en vooral vermaak: ‘Je doet het nooit goed. Dat hoort. Zen.’
Verplichte cursus
Met die lessen in het achterhoofd schoof ik een paar dagen later aan bij de verplichte (voor alle bazen en baasjes aan de UM) training Leiderschap en Ongewenste Omgangsvormen. Een nuttige vrijdagochtend waar ik samen met collega’s uit de hele UM onder andere oefende hoe te reageren op klachten van ongewenst gedrag en hoe te bemiddelen tussen in dit geval de gepeste en de pester.
Innerlijke ergernismeter
Wat me (opnieuw) opviel is dat mijn innerlijke ergernismeter maar moeilijk uit te schakelen valt. Toen de gepeste bleef hangen in zijn slachtofferrol schoot die pijlsnel omhoog. In goed Nederlands: ik kreeg er jeuk van. Hoe kun je dan fatsoenlijk bemiddelen? Een les van Japke-d. kwam me hier goed van pas: ‘Laat nooit merken waar je lievelingetjes en hoofdpijndossiers zitten. Hou liever een pokerface.’ Kortom: een oordeel hebben is menselijk, maar zorg dat je dat niet mee laat spelen. Het is zoals Japke-d. zegt: ‘Luister naar je collega’s. Luis-te-ren. Ook naar de stomme. En doe er dan OOK ECHT iets mee.’