Extinction Rebellion: voor velen irritant, maar geweldloos. Kick Out Zwarte Piet: ook voor velen irritant, maar geweldloos. Het zijn maar twee voorbeelden van protestbewegingen die heel anders opereren dan veel actiegroepen in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw. Denk aan de foto van de ontredderde PvdA-staatssecretaris Aad Kosto uit november 1991, die met zijn poes in de hand voor zijn door een bom verwoeste huis staat. Niet lang daarna ontplofte er een tweede bom bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken. De Revolutionaire Anti-Racistische Actie (RARA) eiste de aanslagen op en als reden werd het veel te strenge asielbeleid van Kosto opgegeven.
In 2008 zag GroenLinks-Kamerlid Wijnand Duyvendak zich genoodzaakt af te treden. Niet omdat hij als klimaatactivist in de jaren tachtig in het Ministerie van Economische Zaken had ingebroken om documenten over kernenergie te stelen en die te publiceren. Wel omdat duidelijk werd dat hij het gezin van de hoogste ambtenaar van het ministerie had geterroriseerd met telefonische bedreigingen en een poging diens huis in brand te steken.
En ik? Ik zat op 29 maart 1986 met mijn linkse vrienden op de bank naar het Journaal te kijken. Linksradicale actievoerders hadden een hotel waar de extreemrechtse Centrumpartij van Hans Janmaat vergaderde met stenen en brandbommen aangevallen. Het hotel brandde af, men had ternauwernood kunnen vluchten, maar de vriendin van Janmaat raakte zwaargewond en levenslang invalide. Onze reactie? We juichten. Het duurde lang voordat ik me voor deze reactie diep begon te schamen.
Ik was jong en we voelden ons als linkse mensen gesterkt door een rotsvast moreel gelijk dat geweld niet alleen sanctioneerde maar ook als noodzakelijk zag. Inmiddels lijkt het afzweren van geweld door links allang een voldongen feit. Totdat ik een pamflet van Students for Palestine onder ogen kreeg. Hoezeer ik ook, net als zij, het gruwelijke geweld door het Israëlische leger in Gaza afwijs – welk verstandig mens doet dat niet – las ik in dat pamflet een verheerlijking van het geweld door Hamas op 7 oktober, een oproep tot solidariteit met operatie “Al-Aqsa Flood”. O god, dacht ik, daar gaan we weer: dat rotsvaste morele gelijk, maar toch vooral dat totale gebrek aan compassie. Ik kan het weten.