De laatste tijd krijg ik herhaaldelijk dezelfde vraag: kan Observant nog onafhankelijk zijn werk doen? Is er druk vanuit bestuurders of andere groepen om over bepaalde zaken niet te publiceren? Nu is er altijd druk, of die nu komt van studenten die de media op afstand houden maar tegelijkertijd klagen dat ze nauwelijks aandacht krijgen, of van mensen die vinden dat hun opiniestuk een plek in Observant verdient. Doen we dat niet zoals zij willen, dan krijgen we al snel de vraag of we wel zo onafhankelijk zijn als we pretenderen.
Boemerang
Maar hier in Maastricht kennen we gelukkig geen Eindhovense of Delftse toestanden. Daar intimideerde het college van bestuur journalisten van onze zusterbladen Cursor en Delta, en probeerde men de publicatie van hen onwelgevallige artikelen tegen te houden. Dat dit zich als een boemerang tegen hen zou keren - de aandacht in de pers was groot - hadden ze zich hoogstwaarschijnlijk vooraf niet gerealiseerd.
Vrije pers
Hier aan de UM kunnen wij gewoon ons werk doen. Dat betekent niet dat het college van bestuur blij zal zijn met iedere publicatie, maar de onafhankelijke pers heeft van dit college weinig tot niets te vrezen. Het is zoals oud-journalist Fons Elbersen, die deze maand vertrekt als directeur Marketing en Communicatie, het ooit zei: “Als jullie niet zouden bestaan, dan moesten jullie uitgevonden worden.” Een visie die onlangs ook in de Tweede Kamer én door de minister van Onderwijs werd gedeeld. Hij zei daar: “Onafhankelijke journalistiek en persvrijheid zijn een groot goed, juist in het academisch debat.” En: “Het is denk ik een heel mooi element van de cultuur van onze universiteiten en hogescholen om zo’n onafhankelijke pers te hebben.”
Aangeschoten wild
Inmiddels is het Eindhovense bestuur officieel op de vingers getikt. Er was geen sprake van stelselmatige censuur maar wel van “bemoeienis”. Los daarvan kwam de inmiddels ontslagen hoofdredacteur in een bijzonder onveilige situatie terecht en was hij “aangeschoten wild”. Er is beterschap beloofd. Er komt een nieuw redactiestatuut – het zou verstandig zijn om de bepaling te schrappen dat Cursor rekening moet houden met de “belangen” van de TuE - en het Eindhovense college van bestuur moet “professionele afstand houden van het journalistieke werk” en minder snel op tilt slaan als er weer iets naar buiten komt dat ze liever binnenskamers hadden gehouden. Ik heb het al eerder gezegd: misschien moeten de Eindhovenaren een keer met de bestuurders in Maastricht gaan praten.