Colleges, onderwijsgroepen, zelfstudie in de bibliotheek of op de kamer: wie studeert, zit in de regel veel. Bijna tien uur per dag zelfs, stelt bewegingswetenschapper Yingyi Wu vast in haar proefschrift over ‘slim zitten’, waarop ze op 24 juni hoopt te promoveren. Of de studenten die ze volgde – eerstejaars biomedische wetenschappen aan de Universiteit Maastricht en de Belgische KU Leuven – zelf beseften hoeveel ze zaten, is maar de vraag: mensen onderschatten dat volgens Wu al snel. “Hou het maar eens bij. Je zult verrast zijn over wat daar uitkomt.” Ze schiet in de lach: “Ikzelf ook ja, tijdens mijn promotieonderzoek zat ik te veel. Mijn promotor [FHML-hoogleraar Hans Savelberg, red.] zal niet blij zijn als ik dat zeg. Hem zie je altijd lopend, of staand achter een standing desk, zo’n hoog bureau.”
"Ga zitten!"
Is zitten dan per definitie verkeerd? Niet per se, “maar al het beschikbare onderzoek wijst erop dat veel en lang achter elkaar zitten slecht is voor je lichamelijk en geestelijk welzijn”. Zo lopen verstokte zitters een hogere kans op bepaalde soorten kanker, diabetes, depressieve klachten en slechtere cognitieve prestaties. Dat is nogal wat, en roept de vraag op waaróm we zitten eigenlijk zo vanzelfsprekend vinden. “Het kost geen inspanning en het is de cultuur”, zegt Wu. “Als er iemand binnenkomt, zeggen we: ‘Ga zitten!’ En of we nou thuis of op de universiteit zijn, ook onze fysieke omgeving nodigt ertoe uit.”
Universiteiten kunnen daar iets aan doen “door het voor studenten gemakkelijk en comfortabel te maken om te gaan staan. Nu zijn onderwijsruimtes bijna altijd plekken vol stoelen, waar alleen degene die iets presenteert, kan staan. Maar waarom eigenlijk?” Stabureaus, zoals in de op 10 juni heropende universiteitsbibliotheek in Randwyck, zouden volgens Wu een goede investering zijn. “Er is onderzoek dat erop wijst dat hetzelfde werk niet zittend, maar staand doen, al verschil maakt. Als je staat, beweeg je ook een beetje en iedere fysieke activiteit is goed.”
Gezonder zitten
Kom je niet onder veel zitten uit, dan kan je je dag op een eenvoudige manier toch wat gezonder maken, zegt Wu: “Ga met de fiets naar de universiteit, niet met de bus; sta tijdens pauzes op en loop naar de koffieautomaat; doe die online bespreking tijdens een wandeling in het park.” En, zo benadrukt ze: “Zet als je studeert het alarm van je telefoon, zodat je er ieder uur aan herinnerd wordt om even op te staan en een minuut of vijf te bewegen. Zitten is een gewoonte, die verander je alleen door klein te beginnen.”