“Ook in de politiek zijn er modegrillen en de herfstcollectie voor dit jaar is grauw en grijs”, zei Letschert tegen het einde van haar speech. Die ze opvallend genoeg – dit soort academische bijeenkomsten vindt al jaren louter in het Engels plaats – in het Nederlands hield. Haar boodschap is bekend: Letschert vreest voor het voortbestaan van de Universiteit Maastricht als er daadwerkelijk vergaande maatregelen komen om internationalisering en verengelsing in het hoger onderwijs tegen te gaan. Ongeveer 60 procent van de studenten en 50 procent van de medewerkers aan de UM komen uit het buitenland.
Ze vraagt om maatwerk: “Niet voor het eerst worden gelijkheid en gelijkwaardigheid door elkaar gehaald. Er is geen internationaliseringsmaat die alle universiteiten in Nederland past. Maatregelen moeten nauw aansluiten op hoe wij als UM gebouwd zijn.”
Bezuinigingen
Daar komen de aangekondigde bezuinigingen op het hoger onderwijs – hoe die er precies uit gaan zien is nog niet bekend, maar het zou om bijna 1 miljard gaan – nog bovenop. De academische zitting in het Theater aan het Vrijthof begon maandag met een videoboodschap van de Universiteiten van Nederland, die ook bij de opening van andere universiteiten werd gedraaid: stop de bezuinigingen. Letschert: “De negatieve gevolgen van bezuinigen op wetenschap en onderwijs worden pas na langere tijd duidelijk.” Daar is geen oog voor, moppert ze. “In Den Haag regeert ‘vandaag’.”
Impact
Gelukkig, zegt ze, “kijken wij wel vooruit. We hebben ambities op zoveel terreinen.” Letschert doelt daarmee onder andere op de Einstein Telescoop. In de keynote speech legt Han Dols, hoofd Business Development bij deeltjesversneller CERN in Genève, uit hoe zo’n groot project niet alleen interessant is voor – in dit geval – natuurkundigen en sterrenkundigen.
“CERN draait om fundamentele wetenschap, maar de innovaties die eruit voortvloeien reiken veel verder”, zegt Dols. Hij vertelt hoe CERN de samenwerking opzoekt met externe partners en daarbij een balans probeert te vinden tussen het ontwikkelen van eigen technologie en het oplossen van vragen uit het werkveld. “Zo is er een project waar economen een natuurkundig model loslaten op data over de financiële markt, om fraude op te sporen. En we werken met een grote energieleverancier aan een manier om elektriciteit sneller van windmolens op zee naar land te brengen.”
Dols werd gevolgd door Gideon Koekoek, universitair hoofddocent theoretische natuurkunde, die op amusante en ook voor leken zeer begrijpelijke wijze uitlegde hoe die Einstein Telescoop nu eigenlijk werkt.
UnLimited Students
Na de toespraken werden de jaarlijkse Edward Hustinxprijs voor excellent onderzoek en de Studentenprijs uitgereikt. Die laatste ging naar UnliMited Students, een organisatie opgericht voor en door studenten met een functiebeperking. Het initiatief wordt door de doelgroep erg gewaardeerd, bleek in oktober 2023 al uit een enquête over disability support.
“Ik moet mezelf al mijn hele leven verantwoorden, uitleggen waarom ik dingen niet kan doen bijvoorbeeld. Dat is vermoeiend. Hier hoeft dat even niet”, zei Maud Langen daar toen over tegen Observant. Ze is derdejaars cultuurwetenschappen en kampt door een bindweefselziekte dagelijks met pijn en vermoeidheid.